Tĩnh điện là hiện tượng điện trường mất cân bằng xảy ra trong các vật thể sử dụng điện.Tĩnh điện trong công nghiệp là một vấn đề nghiên cứu đặc biệt nghiêm trọng và ngày nay chúng ta vẫn đang tìm các biện pháp hạn chế chúng. là một hiện tượng thường xảy ra trong đời sống nên chúng ta thường không chú ý và bỏ qua chúng. Tĩnh điện trong công nghiệp là một vấn đề nghiên cứu đặc biệt nghiêm trọng và ngày nay chúng ta vẫn đang tìm các biện pháp hạn chế chúng.
Khái niệm về tĩnh điện
Sự ma sát, áp lực, sự tiếp xúc hay tách rời là những nguyên nhân chính gây ra tĩnh điện. Quá trình này gọi là hiện tượng ma sát. Anh hưởng của tĩnh điện được dễ dàng nhận biết qua hiện tượng bị giật khi mở cửa xe hơi sau khi dừng xe lại. Loại vật liệu, cấu tạo vật liệu, lực nén, lực tách rời, độ ẩm liên quan xác định độ lớn của tĩnh điện. Những nhân tố này là căn nguyên của những băng tải và những hệ thống khác với những dây đai cách điện hoạt động như máy phát tĩnh điện, thậm chí một băng tải di chuyển chậm có khả năng làm hư hại những linh kiện điện tử.
Những thay đổi về môi trường như độ ẩm tương đối ảnh hưởng tới mức điện áp tĩnh điện tạo ra. Khi có độ ẩm thấp, những điện tích tĩnh cao hơn được phát ra. Tĩnh điện sẽ dễ nhận thấy hơn trong những tháng mùa đông, trong cả hai môi trường khô và môi trường có điều hòa không khí. Khi độ ẩm tăng tới 60% sẽ hạn chế tĩnh điện tạo ra bởi vì độ ẩm trên bề mặt của vật liệu sẽ giúp giảm đi những điện tích trên bề mặt của vật liệu. Nhưng độ ẩm ở 60% là qúa cao và gây ra nhiều vấn đề khác, như là bị gỉ thiết bị trong môi trường sản xuất.
Những nguyên nhân gây nên tĩnh điện trong sản xuất công nghiệp
– Do ma sát giữa các vật thể trong quá trình làm việc. Việc va chạm hai bề mặt thiết bị gây ra năng lượng nhiệt làm biến dạng các chuyển động của các ion điện tích. Trong quá trình làm việc, sự chuyển động của con người hoặc các thiết bị làm việc ma sát lẫn nhau với tuần suất lớn gây ra hiện tượng nhiễm tĩnh điện.
– Do cảm ứng điện giữa 2 vật thể trái dấu. Chúng thu hút lẫn nhau và có xu hướng phóng thích tĩnh điện. Sự phóng thích tĩnh điện gây nên hai hậu quả chính. Chúng gây cộng hưởng tĩnh điện gây cháy nổ hoặc thu hút bụi trong không khí bám vào những linh kiện điện tử.
Sự nhiễm tĩnh điện xảy ra thường xuyên và người ta phải sử dụng những phương pháp phòng bị để tránh gây nguy hiểm cho nhân viên và thiết bị trong phòng sạch.
Tác hại của tĩnh điện trong sản xuất công nghiệp
Tĩnh điện trên bề mặt của vật thể, khi lớn đến mức độ thích hợp [khoảng 3000 volt] sẽ tạo ra một từ trường tĩnh điện, từ trường này sẽ tác động gây ra sự phân cực của các vật thể khi các vật thể này lọt vào trường tĩnh điện, việc phân cực này tạo ra lực hút Culon đủ lớn để hút cưỡng bức các vật thể này vào bề mặt của vật mang tĩnh điện.
Phóng tĩnh điện: là sự phóng thích tĩnh điện nhanh và đột ngột trong thời gian ngắn. Hiện tượng này xảy ra khi lượng điện tích trong không khí quá lớn và không có chỗ để dẫn truyền. Thông thường sự phóng tĩnh điện xảy ra giữa 2 thiết bị có sự chênh lệch điện tích âm dương lớn. Chúng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như cháy nổ phòng sạch.
Hiện tượng hút bụi này ảnh hưởng tới chất lượng của các qúa trình sản xuất cần sạch bề mặt như: In ấn, lắp đặt, đóng gói thực phẩm, dược phẩm, tráng phủ, sơn, xi mạ và các qui trình sản xuất điện tử …v.v..
Bởi vậy, trong sản xuất chúng ta thường gặp phải các vấn đề khó chịu:
– Màng film, chai lọ bị bám dính bụi, tích điện làm giảm chất lượng sản phẩm.
– Các bao bì làm ra không thể xếp ngay hàng
– Hỏa hoạn từ những nơi dễ cháy như dung môi in
– In không sắc nét, dẫn đến hiện tượng kéo râu
– Công nhân thường than phiền bị điện giật
– Phế phẩm tăng do người công nhân không muốn lại gần màng film…
– Quy trình đóng rót bị hút bụi, miệng túi bị hở…
Khi vật thể bị tích tĩnh điện tiến gần đến một vật thể được nối đất thì xảy ra hiện tượng phóng điện tức thì từ bề mặt vật thể xuống đất [mass], Với lượng điện áp tĩnh điện đủ lớn [khoảng 7000 volt] và điện trở tiếp xúc đủ nhỏ khi đó dòng phóng điện này tạo ra hồ quang điện như nguyên lý sét đánh. Hiện tượng này gây ra hư hỏng trong nghành sản xuất lắp đặt điện tử, và gây hỏa hoạn trong các nghành công nghiệp như: xăng dầu, gas, sản xuất bao bì, in ấn, tráng phủ …vv.
Cách phòng chống tĩnh điện
Hiện tượng tĩnh điện hầu hết dễ nhận thấy với những vật liệu cách điện, Nếu không được trung hòa bởi những điện tích tự do, tĩnh điện mất đi rất chậm. Những vật liệu cách điện cho phép những nhóm điện tích âm và điện tích dương hình thành.
Khi những điện tích không thể di chuyển trên bề mặt của vật liệu này, việc nối đất không thể loại bỏ những điện tích này. Sự ion hóa là phương tiện duy nhất để loại bỏ tĩnh điện ở những vật liệu cách điện. Sự ion hoá các điện tử tự do trong không khí bằng phương pháp phân cực điện áp cao tạo ra liên tục luồng điện tích âm và điện tích dương. Những điện tích này sẽ kết hợp với những điện tích trái dấu trên bề mặt của vật liệu do đó triệt tiêu được tĩnh điện trên bề mặt cách điện.
Chống tĩnh điện: chống tĩnh điện trong phòng sạch bằng cách sử dụng những vật liệu chống truyền tĩnh điện. Ngoài ra người ta còn dùng cách sơn chống tĩnh điện cho các thiết bị.
Khử tĩnh điện: với các vật liệu dẫn điện thì người ta sử dụng phương pháp nối đất để dẫn truyền dòng tĩnh điện. Đối với những vật liệu cách điện thì người ta phải ion hóa không khí để thêm lượng ion bị thiếu hụt trong thiết bị để cân bằng chúng.
Xả tĩnh điện: Xả tĩnh điện là phương pháp phóng thích tĩnh điện bằng cách tìm ra điểm phát sinh nạp tĩnh điện. Người ta cho tiếp xúc hai vật liệu có điện thế khác nhau để chúng trao đổi các ion trong vòng kiểm soát.
Sử dụng sơn công nghiệp chống tĩnh điện cho các thiết bị. Công nghệ sơn tĩnh điện được xem như là giải pháp hàng đầu chống tĩnh điện trong công nghiệp. Ngoài tác dụng hạn chế sự phóng tĩnh điện giữa các thiết bị trong phòng sạch, sơn tĩnh điện còn giúp bảo quản chúng tốt hơn, chống ăn mòn và tăng độ bền.
Sử dụng các thiết bị chuyên dụng để trung hòa tĩnh điện trong không khí Trong ngành công nghiệp in, người ta thường sử dụng những thanh bar khử tĩnh điện gắn lên các máy in. Chúng giúp trung hòa điện sản sinh trong quá trình làm việc của các máy in.Trong ngành công nghiệp sơn, người ta sử dụng những thiết bị thổi ion để chống tĩnh điện. Chúng khử ion trong những hạt sơn và giúp chúng bám chắc hơn vào các sản phẩm.
Vào mùa đông, khi thời tiết giá lạnh và hanh khô, nhiều người thường lo sợ khi đột nhiên thấy giật điện tanh tách khi vô tình chạm vào nắm cửa, co kéo chăn, bật công tắc đèn, hoặc vô tình chạm vào đồ vật kim loại, thậm chí chạm vào nhau cũng "giật"...
Theo các chuyên gia, hiện tượng này có tên là hiện tượng tĩnh điện. Và việc bạn bị "giật điện" kia là vì bạn bị giật tĩnh điện.
Tĩnh điện là hiện tượng mất cân bằng điện tích trên bề mặt của một vật liệu. Điện tích sẽ được lưu giữ ở đó cho đến khi nó có thể truyền đi nơi khác thông qua một dòng điện hoặc sự phóng điện. Một điện tích tĩnh điện được tạo ra khi hai bề mặt tiếp xúc với nhau rồi tách ra, và ít nhất một trong các bề mặt này có điện trở suất cao.
Hiện tượng tĩnh điện xảy ra mạnh mẽ nhất vào mùa đông do một nguyên nhân vô cùng đơn giản, đó chính là độ ẩm trong không khí. Vào mùa đông, thời tiết hanh khô, độ ẩm thấp nên rất dễ xảy ra hiện tượng này. Cơ thể người hay động thực vật cũng là một bộ máy điện hóa đặc biệt. Chính vì vậy mà mọi tế bào đều có thể là một cỗ máy sản sinh điện năng siêu nhỏ. Ở người vào mùa đông khi xảy ra sự mất cân bằng điện tích trong lúc mặc, kéo giãn quần áo hoặc nhiều các hành động cọ xát khác.
Những ảnh hưởng của tĩnh điện rất quen thuộc với cuộc sống thường ngày vì hầu hết mọi người đều có thể cảm thấy, nghe thấy và nhìn thấy các tia lửa điện khi một điện tích thừa bị trung hòa khi ở gần một vật dẫn lớn [ví dụ như dây nối đất].
Con người có thể cảm nhận thấy sự mất cân bằng điện tích trong lúc mặc hoặc co kéo quần áo, chải đầu bằng lược nhựa, hoặc một số hành động cọ xát khác.
Cơ thể người còn là một bộ máy điện hóa rất đặc biệt, nên có thể tạo ra một lượng điện năng siêu nhỏ, đủ gây cảm giác hơi tê tê khi vô tình ma sát với một vật nào đó. Đó cũng là lý do vì sao khi bạn vô tình chạm tay vào nắm cửa bằng kinh loại, điện tích âm trên cơ thể sẽ tiếp tục tăng lên cho đến khi đủ sản sinh ra lượng điện yếu cho phép tích điện giữa bàn tay và tay nắm cửa đột ngột lóe tia lửa, cảm giác hơi tê tay.
Tóc cũng dễ sinh ra tĩnh điện, dựng ngược lên khi thời tiết hanh khô, thiếu độ ẩm vào mùa đông. Bạn có thể thấy vào mùa đông, mỗi lần bỏ mũ hoặc cởi áo len, áo khoác ra, sẽ thấy những tiếng nổ tanh tách, hay tóc sẽ dựng đứng lên.
Nguyên nhân là do tóc có cấu tạo giống như móng tay, nên khi bị hư tổn, tóc không có khả năng duy trì độ ẩm và tự phục hồi. Vì vậy, khi độ ẩm của tóc mất đi do điều kiện khô hanh, sẽ khiến cho tóc dễ sinh ra tĩnh điện, hoặc ma sát với lược chải, quần áo len…
Hiện tượng tĩnh điện vào mùa đông: Làm sao để phòng tránh?
Tĩnh điện thường xảy ra vào lúc trời lạnh khi không khí rất khô. Nếu nguyên nhân chính là độ ẩm trong không khí thấp, thì hãy gia tăng độ ẩm trong không khí xung quanh bạn.
Theo giới nghiên cứu, nước là một chất dẫn điện tốt. Độ ẩm trong không khí sẽ giúp đưa các electron di chuyển ra khỏi cơ thể con người trước khi chúng tích tụ lại quá nhiều, gây nên hiện tượng tĩnh điện.
Bạn nên đặt một máy tạo độ ẩm trong nhà vào mùa đông. Độ ẩm cao, hơi nước trong không khí sẽ giúp giảm bớt điện tích dư, nên sự "phóng điện" sẽ trở nên khó hơn. Nhờ vậy, hiện tượng tĩnh điện gần như sẽ không thể xảy ra.
Mặc dù thông thường không gây ra bất cứ vấn đề sức khỏe đáng lo ngại nào nhưng tĩnh điện có thể gây phiền toái, thậm chí nguy hiểm. Năng lượng làm tóc bạn dựng đứng cũng có thể làm hỏng đồ điện tử, gây cháy nổ. Tất nhiên điều này cực kỳ hiếm gặp trong cuộc sống nhưng không loại trừ hết được nguy cơ nên mọi người cần hết sức cẩn trọng.
Không đi giày dép bằng chất liệu cao su
Vì cao su là chất cách điện mạnh, làm tăng khả năng gây tĩnh điện khi vô tình đi qua tấm thảm bằng len, nilon…
Đi chân trần sẽ giảm tĩnh điện hút vào cơ thể. Nếu không có tĩnh điện trên cơ thể thì sẽ không có tĩnh điện trên quần áo nên hãy đi chân trần quanh nhà nếu bạn sắp phải mặc một bộ trang phục nào đó. Điều này sẽ giúp giảm thiểu sự tĩnh điện, nổ tanh tách khi có sự ma sát giữa người, vật.
Chú ý khi chọn chất liệu quần áo
Những đồ có chất liệu sợi tổng hợp như polyester, nylon có thể dễ dẫn tới tĩnh điện rất tốt. Chất liệu vải làm từ sợi tự nhiên sẽ dễ dàng giữ được độ ẩm, nhờ đó, hạn chế được tình trạng có quá nhiều electron di chuyển xung quanh váy áo. Nếu bạn muốn tránh tình trạng tĩnh điện làm quần áo dính vào người thì bạn nên chọn mua trang phục từ sợi tự nhiên.
Xoa kem dưỡng ẩm thường xuyên
Việc chăm sóc làn da, đặc biệt là thoa kem dưỡng cho tay sẽ giúp tay giữ được độ ẩm thích hợp. Duy trì và tăng cường độ ẩm cho làn da là cách tuyệt vời để tránh gây tĩnh điện trong điều kiện thời tiết hanh khô.
Sử dụng giấy dryer sheet
Đây là loại giấy gần giống như giấy ăn, nhưng mỏng hơn và thường được dùng trong quá trình sấy khô quần áo. Dryer sheet có nhiều tác dụng như làm mềm sợi vải, giúp cân bằng điện tích trong quá trình sấy khô quần áo, và ngăn chặn sự tích tụ điện tích truyền vào cơ thể.
Chia tay với lược chải tóc bằng nhựa
Lược nhựa sẽ làm tình trạng tĩnh điện trở nên nghiêm trọng hơn so với lược gỗ, sẽ khiến tóc bạn tích điện và da đầu sẽ hứng chịu những kích thích không có lợi. Vì vậy, khi bạn phải đối mặt với vấn đề tĩch điện trong tóc của bạn, hãy sử dụng một chiếc lược bằng gỗ hoặc lược á sừng.
Chạm vào kim loại trên mặt đất
Bất kỳ vật dụng bằng kim loại nào có tiếp xúc trực tiếp với mặt đất đều sẽ nhanh chóng làm mất tĩnh điện. Tuy nhiên, bạn nên tránh chạm vào kim loại không nằm trên mặt đất, chẳng hạn như tay nắm cửa. Bạn sẽ bị giật tĩnh điện và đôi khi còn cảm thấy rất đau. Hàng rào kim loại là thích hợp khi bạn muốn tìm đồ dùng kim loại có tiếp xúc với mặt đất.
---
Mọi thông tin chi tiết xin vui lòng liên hệ:
Công ty Cổ phần Đông Giang
Nhà máy sản xuất: KCN Phố Nối A, Trưng Trắc, Văn Lâm, Hưng Yên
VPGD: Tòa nhà NK Group, số 37 Nguyễn Sơn, Ngọc Lâm, Long Biên, Hà Nội
Điện thoại: 02438271389/ Hotline: 0973318335
Email:
Website: //goldcup.com.vn