Để có được chậu lan đẹp như ý muốn, ngoài việc chọn giống, việc chọn giá thể trồng lan cũng rất qua trọng. Trên thị trường hiện nay giá thể trồng lan rất đa dạng về chủng loại. Hãy cùng Vườn Sài Gòn tìm hiểu 7 loại giá thể được ưa chuộng và sử dụng nhiều nhất trong việc trồng và ghép lan.
Vỏ dừa miếng cắt khúc hay xơ dừa từ lâu đã được xem như một loại giá thể gần gũi với người trồng lan. Ưu điểm của loại giá thể này là giá thành rẻ, có khả năng giữ ẩm tốt, thích hợp cho việc trồng các loại lan đa thân như: Vũ nữ, Dendro,… Tuy nhiên, đây là giá thể bị hoai mục, dễ mọc rêu, không có độ thoáng khí nên phải sử dụng thuốc trừ sâu bệnh thường xuyên.
Vỏ dừa miếng trồng lan
Trước khi sử dụng, nên xử lý qua với nước vôi 5% hoặc NaOH 2%. Sau một thời gian trồng, tiến hành ngâm cả giá thể và cây vào nước sạch để rửa mặn. Giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt hơn.
Đặt mua: Vỏ xơ dừa trồng lan
Vỏ thông trồng hoa lan
Vỏ thông trồng lan là loại giá thể giữ nước và độ ẩm tốt, khá thích hợp cho nhiều loại lan như hồ điệp, phi điệp, lan kiếm… cho nên được nhiều người ưa chuộng.
Tuy nhiện loại giá thể này giữ lại những thành phần muối có sẵn trong nước và trong phân bón, nhưng chỉ ngấm được chừng 2/3 số Nitrogene trong phân bón và dễ bị mục nát trong khoảng 2-3 năm.
- Bước 1: Ngâm no nước [ngâm tới khi nào vỏ chìm xuống đáy chậu]. Vỏ thông khi mua về rất khô phía bên trong, nếu bạn không ngâm đủ no nước vỏ thông khi trồng sẽ dễ bị nấm mốc và lên nấm trắng. Ngâm khoảng 3-4 ngày
- Bước 2: Vớt vỏ thông ra, ngâm vào 1 chậu nước vôi khoảng 30 phút để tiêu diệt hết mầm nấm, vi khuẩn có hại.
- Bước 3: Rửa sạch vỏ thông bằng nước lã và sử dụng ghép lan.
Đặt mua: Vỗ thông trồng lan
Dơn là loại giá thể không bị đóng rêu và hút ẩm tốt hút ẩm tốt nên được nhiều người chọn làm giá thể để trồng và ghép lan. Tuy nhiên độ thoáng khí thấp nên cần lưu ý khi sử dụng và có chế độ chăm sóc cho phù hợp.
Trên thị trường hiện có 4 loại dớn trồng lan phổ biến
Dớn sợi, dớn cắt khúc: là loại dớn già, hóa mộc [có dạng từng sợi được ưa chuộng để trồng lan ở thành phố].
Dớn vụn: là những phần non của dớn. Loại này sử dụng trồng lan rất tốt ở vùng lạnh vì độ hút ẩm cao và thiếu thoáng khí. Giúp nhiệt độ trong chậu cao hơn bên ngoài. Ở những vùng có khí hậu nóng thì không nên sử dụng.
Dớn cọng, dớn sợi
Đặt mua: Dớn sợi, dớn cắt khúc
Dớn bảng, dớn đĩa, dớn trụ: Đây là những phần được lấy từ những cây già có tuổi thọ cao, được cắt thành những khoanh, bảng, trụ có kích thước khác nhau thuận tiện cho việc ghép lan.
Dớn bảng, dớn đĩa, dớn trụ
Đặt mua: Dớn bảng ghép lan
Dớn trắng [Dớn chi lê]: Đây là loại dớn nhập khẩu thường được sử dụng để kết hợp chung với các loại giá thể khác như than củi, vỏ thông…
Dớn trắng trồng lan
- Bước 1: Phơi khô dớn sau đó ngâm và thay nước từ 2-3 ngày, rồi phơi dớn cho ráo nước.
- Bước 2: Tiếp tục ngâm lại với nước vôi [hoặc Physan] ít ngất 3 ngày để khử độc. Sau đó phơi ráo nước rồi phun hoặc ngâm với thuốc Ridomil gold để chống nấm bệnh trước khi ghép.
Đặt mua: Dớn trắng trồng lan
Than là loại giá thể phổ biến, dễ kiếm, rẻ tiền nhưng vẫn nhận được sự yêu thích của nhiều người chơi lan. Trong than gần như không có mầm bệnh. Vì thế than sẽ hấp thụ dinh dưỡng qua quá trình bón phân và thải ra dần qua sức hút rất mạnh của rễ lan.
Than phù hợp làm giá thể để trồng những loại lan ít ưa ẩm để trồng trong than. Vì than có khả năng giữ ẩm khá kém, nếu chọn giống không phù hợp rất dễ làm lan bị khô
Than trồng lan đã qua xử lý
- Cần ngâm than ít nhất 3 ngày hoặc ngâm tới khi than hút no nước và chìm xuống.
- Lưu ý: phải thay nước khi ngâm để than giảm lượng axit. Tốt hơn hết bạn nên ngâm than trong nước vôi loãng khoảng 1 ngày trước khi trồng.
Đặt mua: Than trồng lan
Rêu rừng đã qua xử lý
Rêu rừng có khả năng giữ nước và giữ ẩm tốt, được dùng kết hợp với các loại giá thể khác như vỏ thông, than củi…
Đặt mua: rêu rừng đã qua xử lý
Đối với các loại lan ưa thoáng và có rễ đẹp có thể ghép gỗ. Gỗ vú sữa là loại thường được sử dụng để ghép lan [có thể thay bằng gỗ cây me]. Những khúc gỗ khi cắt sẽ tạo ra hình dạng khác tăng tính thẩm mỹ cho giỏ lan.
Gỗ ghép lan
- Bóc bỏ lớp vỏ bên ngoài trước khi ghép vì nếu để vỏ, một thời gian sau thân gỗ sẽ bị bong vỏ ra.
- Phơi thân cây cho khô, tiếp đến là ngâm trong nước 1-2 ngày để rễ không bị hút nước ngược trở lại.
Đặt mua: Gỗ vú sữa ghép lan
Vỏ đậu phộng là giá thể thoáng khí và giữ ẩm tốt, ngoài ra vỏ đậu phộng còn chứa hàm lượng đạm cung cấp cho cây, thời gian phân hủy lâu. Vỏ đậu phộng được dùng để kết hợp với các giá thể khác để trồng lan
Ngâm than trong nước vôi loãng khoảng 1 ngày trước khi trồng.
Đặt mua: Vỏ đậu phộng
- Tại Hồ Chí Minh, bạn có thể đến Siêu Thị Vật Tư Nông Nghiệp Vườn Sài Gòn tại 171/2A đường Nguyễn Văn Khối, phường 8, Q.Gò Vấp.
- Ngoài giá thể trồng lan, tại đây còn cung cấp đầy đủ vật tư trồng lan khác như: Phân, thuốc, chậu, kích kie…
- Liên hệ Hotline/Zalo: 0909 1234 09 để được tư vấn thêm
Trên đây là 7 loại giá thể trồng lan được ưa chuộng bởi những người chơi lan và cách xử lý giá thể trước khi trồng và ghép lan, chúc bạn có những giỏ lan đẹp như ý.
Nếu bạn là người yêu lan, giá thể trồng là điều bạn cần phải quan tâm nhất. Một trong những giá thể được coi là quan trọng nhất là xơ dừa. Cùng tìm hiểu cách xử lý xơ dừa để trồng lan!
Xơ dừa là gì?
Xơ dừa là sợi bên ngoài của vỏ dừa [hoặc mesocarp] được tạo thành phần lớn từ các sợi thô. Nhưng cũng từ một vật liệu mịn được gọi là “bụi dừa” hoặc “mụn dừa”.
Đầu tiên, những quả dừa được trồng sẽ được ngâm trong nước. Trải qua một quá trình được gọi là “ngâm nước” để tạo điều kiện cho các sợi tách ra.
Thông thường, các sợi thô dài được loại bỏ để sử dụng cho các mục đích khác. Trong khi phần lõi xơ dừa được xử lý và tiếp tục chia nhỏ. Mục đích để làm cho nó phù hợp hơn với việc làm môi trường tăng trưởng cho cây trồng.
Bụi dừa được tạo thành từ các sợi ngắn và các hạt nhỏ của vật liệu giống như nút chai. Có kích thước từ hạt đến bụi mịn.
Đặc tính của xơ dừa khi trồng
Ban đầu, xơ dừa được sử dụng để thay thế than bùn trong sản xuất nhà kính. Xơ dừa ít kỵ nước hơn than bùn khô và độ pH của nó không thấp bằng.
Tuy nhiên, trong những lần thử nghiệm đầu tiên trồng với giá thể dừa, có nhiều vấn đề đã xảy ra. Dừa từ nhiều địa điểm khác nhau đã được ngâm trong nước lợ bị ô nhiễm với nồng độ natri rất cao và hàm lượng kali trong tự nhiên
Thông thường, các cục bụi xơ dừa chưa được phá vỡ đầy đủ, xơ dừa có chỉ số lưu giữ nitơ cao. Nói cách khác, trong môi trường nuôi không đất, sự thiếu hụt nitơ sinh trưởng sớm vẫn thường xảy ra.
Các chất nền xơ dừa cũng có khả năng trao đổi cation cao và khả năng giữ canxi, phốt phát và sắt cao.
Kết quả là, những người làm vườn phải đối mặt với các vấn đề mà không hiểu tại sao. Rất ít nhà làm vườn hiểu được ảnh hưởng của giá thể dừa lên thành phần của dung dịch dinh dưỡng trong vùng rễ.
Hầu như điều này khiến chúng ta quên rằng xơ dừa thực sự cung cấp một cấu trúc vật lý gần như lý tưởng cho cây trồng.
Cách trồng lan bằng xơ dừa
- Rửa sạch vỏ dừa vụn một ngày trước khi bạn định thay chậu lan. Vỏ dừa vụn có thể còn sót lại muối làm tổn thương rễ, vì vậy cần phải rửa thật kỹ.
- Trộn vụn vỏ dừa với tỷ lệ 2 phần vỏ dừa, 1 phần than củi và 1 phần đá trân châu. Các vật dụng khác có thể được bao gồm trong hỗn hợp trồng lan trong chậu. Nhưng hỗn hợp này cần phải phù hợp với hầu hết các loại lan như một hỗn hợp đa dụng. Ngâm hỗn hợp qua đêm cho thấm bớt nước.
- Vệ sinh bề mặt làm việc và các công cụ bạn định sử dụng trước khi thay chậu. Thêm 1/2 cốc thuốc tẩy vào một gallon nước và rửa sạch các bề mặt và vật dụng. Sau đó để chúng khô trước khi bắt đầu.
- Cẩn thận lấy cây lan ra khỏi thùng hiện tại, cắt bỏ rễ chết. Rửa sạch rễ cây bằng nước ở nhiệt độ phòng. Sau đó đặt cây vào thùng mới sao cho rễ bắt đầu cách đỉnh thùng khoảng 2cm
- Vắt hết nước thừa ra khỏi hỗn hợp vụn vỏ dừa. Sau đó bắt đầu lấp đầy các khoảng trống xung quanh rễ cây. Sau khi thùng đầy, tưới nước cho cây để giúp hỗn hợp vụn vỏ dừa lắng vào vị trí.
Nên xem: Kỹ thuật trồng Măng Tây cho năng suất, lợi nhuận cao
Mẹo và thủ thuật xử lý xơ dừa để trồng lan
Chọn chất dinh dưỡng phù hợp
Chọn chất dinh dưỡng phù hợp cho giá thể xơ dừa [nghĩa là chất dinh dưỡng được thiết kế riêng cho xơ dừa]. Giá thể trồng dừa không giống như các loại giá thể không dùng đất khác như len đá. Mà được khử trùng trước, trơ về mặt hóa học với CEC thấp.
Tóm lại là giá thể ảnh hưởng rất ít đến thành phần dinh dưỡng. Xơ dừa có chứa kali tự nhiên là một lợi thế. Vì kali là một trong những chất dinh dưỡng chính trong cây. Tuy nhiên, điều này cần được tính đến trong chương trình dinh dưỡng thực vật.
Xơ dừa cũng có những ảnh hưởng khác đến thành phần của dung dịch dinh dưỡng được cung cấp. Vì vậy mức độ nitrat, photphat, canxi, magiê và sắt có thể cần được điều chỉnh.
Có những nhãn hiệu công thức dinh dưỡng thương mại trên thị trường dành riêng cho xơ dừa. Nhưng tốt nhất bạn nên chọn cùng một nhãn hiệu chất nền và chất dinh dưỡng. Vì chúng có thể được thiết kế để sử dụng cùng nhau để tạo ra kết quả tốt nhất.
Các sản phẩm dừa chất lượng cao hơn có thể sẽ được chế biến và các chất dinh dưỡng đi kèm sẽ được điều chế theo công thức. Để nồng độ các nguyên tố trong vùng rễ luôn ở mức tối ưu nhất có thể.
Chọn sản phẩm xơ dừa phù hợp
Chọn sản phẩm dừa phù hợp cho cây trồng. Có nhiều loại sản phẩm chỉ xơ dừa trên thị trường và nhiều loại khác nhau cho các mục đích sử dụng làm vườn khác nhau. Ví dụ, hoa lan thích vụn dừa rất thô, trong khi để nhân giống và nảy mầm các hạt nhỏ.
Tốt hơn nên dùng loại mịn hơn nhiều để giữ đủ độ ẩm và oxy. Xơ dừa đa năng, được tạo thành từ một số kích thước hạt, được coi là lý tưởng cho nhiều loại thực vật. Đây là loại được sử dụng nhiều nhất trong sản xuất trên mặt đất.
Các hạt lớn hơn giúp giá thể dừa luôn thông thoáng trong khi các hạt mịn giữ ẩm giữa mỗi lần tưới. Sự kết hợp của cả hai tạo cho cây dừa một cấu trúc vật lý gần như hoàn hảo để cây phát triển.
Một số lưu ý khi xử lý xơ dừa để trồng lan
Hệ vi sinh trong xơ dừa
Hãy nhớ rằng xơ dừa là một chất nền sống và cần được coi như một hệ sinh thái hoàn chỉnh với các vi sinh vật có lợi nằm trong các hạt xơ dừa.
Nên xem: Kỹ thuật trồng sầu riêng "siêu lợi nhuận" bạn cần biết!
Đời sống vi sinh vật có lợi này đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống không có đất. Vì một số loại nấm bảo vệ hệ thống rễ của cây.
Những loại nấm này có vai trò quan trọng trong việc loại bỏ mầm bệnh. Chúng có khả năng giúp cây hấp thụ chất dinh dưỡng và phát triển.
Các chất nền tăng trưởng khác là vô trùng. Tuy nhiên tốt nhất là để xơ dừa ở trạng thái ban đầu hoặc có thể cấy các quần thể vi khuẩn có lợi.
Cần thúc đẩy sự hiện diện của các quần thể vi khuẩn có lợi như vậy trong xơ dừa. Không bao giờ được thêm các hóa chất khử trùng mạnh như thuốc tẩy clo, hydrogen peroxide, và thậm chí nước sôi vào đó. Xơ dừa thường có thể duy trì độ pH của nó ở mức tối ưu.
Lưu ý về độ ẩm cho xơ dừa
Ngay cả khí xơ dừa là một chất trồng tuyệt vời, nó vẫn cần giám sát và giống như các giá thể khác, nó có thể bị ngập nước và bão hòa vùng rễ. Xơ dừa có thể hơi khô trên bề mặt, nhưng khá ẩm ướt xung quanh rễ.
Vì vậy, bạn nên kiểm tra độ ẩm dưới bề mặt. Bằng cách bóp xơ dừa giữa các ngón tay, bạn sẽ thấy nó ướt nhưng bề mặt không được ướt. Xơ dừa cạn cũng có thể thu hút ruồi trong bầu và làm giảm tốc độ oxy trong vùng rễ.
Hiện trạng sản xuất xơ dừa
Sử dụng xơ dừa hiện nay
Ngày nay, xơ dừa làm vườn chất lượng cao được công nhận là phương tiện tăng trưởng không cần đất cao cấp cho sản xuất quy mô nhỏ và lớn.
Hầu hết các vấn đề ban đầu được giải quyết bằng cách sửa chữa các xử lý sản phẩm thô, điều chỉnh hoặc xử lý trước khi đóng gói sản phẩm.
Giá thể dừa chất lượng cao được bán trên thị trường để trồng trọt không dùng đất thường được xử lý chính xác cho mục đích này ngay từ khi hái dừa, thông qua tiền xử lý, đóng gói và đệm lót.
Tác dụng
Vì vậy, tất cả các vấn đề với chỉ số duy trì nitơ đã được loại bỏ. Ô nhiễm natri do kiềm hãm trong nước muối không còn xảy ra. Nồng độ kali tự nhiên đã được điều chỉnh và các phương pháp điều trị dựa trên canxi và các ion khác được sử dụng trước khi đóng gói sản phẩm.
Các nhà cung cấp dừa cao cấp cũng thực hiện các cuộc kiểm tra thường xuyên đối với sản phẩm của họ để kiểm tra xem có bất kỳ sự bất thường nào trong nguồn cung cấp hay không và sẽ sửa chữa nếu cần thiết.
Lưu ý
Tuy nhiên, trong khi có một số thương hiệu xơ dừa tuyệt vời trên thị trường, thì cũng có những sản phẩm chất lượng thấp được bán như một phương tiện tăng trưởng. Các nhà làm vườn nên chỉ có thể chọn và sử dụng các thương hiệu có uy tín.
Tốt nhất là các thương hiệu cung cấp công thức dinh dưỡng dừa được thiết kế đặc biệt. Để làm việc với các đặc tính trao đổi cation chính xác của sản phẩm.
Ngày nay, xơ dừa chất lượng tốt đã được chứng minh là chất trồng tốt cho nhiều loại cây trồng khác nhau. Hơn nữa nó còn là sản phẩm thu được từ nguồn tài nguyên sinh thái và tái tạo.
Các loại sản phẩm xơ dừa khác nhau – công dụng, ưu nhược điểm
Có một số loại sản phẩm dừa trên thị trường. Vỏ dừa tạo ra các sợi dài và rất thô được sử dụng trong sản xuất các sản phẩm khác nhau. Như dây thừng, thảm, nệm, nắp rổ và các loại tương tự.
Nên xem: Bệnh đốm lá [bệnh cháy lá] cây dừa và cách khắc phục
Nhưng thông qua những sợi thô này là một chất thường được gọi là bụi xơ dừa hoặc xơ dừa hoặc mụn dừa. Có một số loại xơ dừa làm vườn và một số loại được thiết kế đặc biệt cho một số hệ thống cây trồng.
Các hạt bụi xơ dừa rất mịn có khả năng giữ ẩm cao nên rất thích hợp để trồng hạt giống, cây nhỏ hoặc cây con.
Mặc dù khả năng giữ nước tuyệt vời của bụi dừa mịn là một lợi thế trong một số tình huống nhất định. Thuộc tính này cũng có thể gây ra sự cố bão hòa quá mức trong vùng gốc.
Các hạt lớn hoặc “mảnh” dừa thường được sử dụng để tạo các lỗ hổng. Nhằm cung cấp khả năng thoát nước tốt và ngăn đất bị nén chặt [một hiệu ứng xảy ra về lâu dài đối với các loại giá thể khác như than bùn].
Xơ dừa trong việc trồng trọt nói chung
Thuật ngữ xơ dừa cũng được sử dụng để chỉ loại xơ đa năng, lý tưởng cho việc trồng trọt lâu dài không cần đất.
Xơ dừa được sử dụng từ khắp nơi trên thế giới để trồng cà chua, ớt, dưa chuột, dưa hấu, cà tím, cây trang trí, hoa cắt cành và nhiều hơn nữa. Vì cấu trúc của sợi dừa sẽ không bị gãy trong thời gian dài phát triển này.
Nó cung cấp khả năng thông khí rất tốt cho vùng rễ và khả năng giữ nước tuyệt vời cho các loại cây trồng không dùng đất ngắn ngày và dài hạn. Từ đó tạo ra nhiều loại cây trồng và bộ rễ khỏe mạnh.
Xơ dừa được bán với nhiều dạng khác nhau – ở dạng gạch nén nhỏ hoặc lớn. Với gạch xơ dừa nén, chi phí xử lý được giữ ở mức tối thiểu.
Một khối dừa nén 5 kg được hấp lại trong nước tạo ra 65 lít giá thể để sử dụng. Sau khi ngậm nước, gạch dừa có thể được sử dụng để lấp đầy mọi kích thước và định dạng của vườn, chậu hoặc túi. Lưu ý cần dành thời gian chuẩn bị chất nền.
Kiểm tra độ ẩm cho xơ dừa bằng cách nào?
Có thể dễ dàng kiểm tra độ ẩm của xơ dừa rời đặt trong chậu hoặc thùng trồng bằng cách đánh giá bề ngoài của mặt trên của giá thể hoặc kiểm tra độ ẩm bằng cách chạm vào sợi bên dưới bề mặt.
Tuy nhiên, chỉ cần đặt những chiếc bánh dừa vào đúng vị trí, sau đó rạch màng bọc thực phẩm rồi đổ nước vào. Khi đó, xơ dừa sẽ nở ra và sẵn sàng các bước tiếp theo để trồng cây.
Xơ dừa là chất nền sinh thái và là nguồn tài nguyên có thể tái tạo và tái sử dụng hoàn toàn. Cần xử lý xơ dừa để trồng lan. Ngoài ra, khi tuổi thọ của giá thể kết thúc, sợi vẫn có thể được sử dụng làm lớp phủ hoặc chất điều hòa đất cho cây trồng ngoài trời. Nó cũng có thể được thêm vào hệ thống nuôi trùn quế [trang trại trùn quế] hoặc ủ phân hữu cơ.
Theo: Ngọc Lan