Cholesterol trong máu bao nhiêu là bình thường

Chỉ số mỡ máu của bạn cao, thấp hay ổn định có thể là thang đo đánh giá tình hình sức khỏe của bạn. Đặc biệt với những người có nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, mỡ máu cao cần quan tâm đến các chỉ số mỡ máu. Bài viết dưới đây, Fremo sẽ thông tin tới bạn về các chỉ số đánh giá mỡ máu, như thế nào là cao, như thế nào là bình thường.

Các thành phần lipid máu [mỡ máu]

Triglycerides

Triglyceride [chất béo trung tính] là một dạng mỡ dự trự chính trong các tổ chức mỡ dưới da. Triglyceride tăng cao có thể do các yếu tố nguy cơ: béo phì, lười vận động, uống nhiều bia rượu, hút thuốc lá, bệnh tiểu đường,… Những bệnh nhân có hàm lượng triglyceride máu cao thường kèm theo lượng cholesterol toàn phần cao [LDL-c tăng và HDL-c giảm].

Triglyceride sau khi được cơ thể tiêu hóa sẽ được tiêu thụ dưới dạng năng lượng tế bào di chuyển trong máu.

Triglyceride nếu tăng cao sẽ bám vào các thành mạch máu, tạo nên các mảng mỡ bám trên động mạch, gây tắc, hẹp mạch máu, cản trở quá trình lưu thông máu. Chỉ số mỡ máu triglyceride cao làm tăng nguy cơ mắc các bệnh xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, mỡ máu cao, gan nhiễm mỡ,…

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Triglyceride là gì? Triglyceride máu cao có nguy hiểm không?

Cholesterol

Bản thân lipid không tan trong huyết tương. Lipid chỉ di chuyển được trong máu dưới dạng kết hợp với apoprotein và được gọi là Lipoprotein.

Thành phần có trong Lipoprotein bao gồm:

• Chylomicron
• VLDL
• LDL [Cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp – Low-Density Lipoprotein Cholesterol: LDL-c] – Được tao ra trực tiếp bởi gan hoặc từ sự giáng hóa của VLDL hoặc IDL.

  – Mang apoprotein B, có nhiệm vụ vận chuyển cholesterol đến các tổ chức trong cơ thể.

• HDL [Cholesterol lipoprotein tỷ trọng cao – High-Density Lipoprotein cholesterol: HDL-c] – Được tổng hợp một phần bởi ruột và gan, một phần khác từ sự chuyển hóa của VLDL và Chylomicron.

  – Mang apoprotein Al, vận chuyển cholesterol dư thừa từ các tổ chức về gan.

Rối loạn lipid máu [mỡ máu cao] là tình trạng tăng cholesterol, triglycerides huyết tương hoặc cả hai, hoặc giảm nồng độ lipoprotein phân tử lượng cao, tăng nồng độ lipoprotein phân tử lượng thấp làm gia tăng quá trình vữa xơ động mạch.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Cholesterol cao có nguy hiểm không? Làm gì để phòng ngừa cholesterol cao?

LDL – Cholesterol [loại xấu]

LDL – cholesterol được coi là thành phần mỡ xấu, khi hàm lượng LDL-c trong máu cao sẽ dễ dàng dẫn tới sự lắng đọng ở thành mạch máu [đặc biệt là ở tim và não], tạo nên các mảng xơ vữa động mạch. Khi có nhiều các mảng xơ vữa dẫn tới mạch máu bị hẹp lại, tắc mạch máu, thậm chí có thể vỡ ra đột ngột làm tắc cấp mạch máu, từ đó gây ra những tình trạng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não,…

Tăng LDL – cholesterol có thể do các yếu tố gia đình, chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt kém lành mạnh [ăn nhiều chất béo chuyển hóa, ăn nhiều muối, hút thuốc lá, nghiện bia rượu,…] hoặc ảnh hưởng từ các bệnh lý khác [tăng huyết áp, đái tháo đường,…].

HDL – Cholesterol [loại tốt]

Loại này chiếm khoảng 25 – 30% tổng số cholesterol được cho là loại tốt bởi vì vận chuyển cholesterol từ máu về gan, vận chuyển cholesterol ra khỏi mảng xơ vữa động mạch. Từ đó, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và các biến cố tim mạch trầm trọng khác. Những người béo phì, hút thuốc lá, lười vận động,… có hàm lượng HDL thấp.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: HDL Cholesterol là gì? Làm thế nào để tăng HDL tốt?

Photpholipid

Photpholipid là thành phần cấu tạo nên hệ thống màng tế bào của cơ thể, hỗ trợ các hoạt động của enzyme. Thành phần hóa học của photpholipid bao gồm một hoặc nhiều các axit béo, một gốc axit photphoric, một bazo nitrogen.

Có 3 loại photpholipid chính đó là: lecithin, cephalin, sphingomvelin.

Acid béo tự do

Chất béo được giải phóng từ mô mỡ vào máu và được sử dụng như nguồn năng lương. Nếu chất béo dư thừa không được sử dụng sẽ lưu trữ trong mô mỡ dưới dạng chất béo trung tính [triglyceride] có thể kết hợp với glucose. Trường hợp axit béo tự do trong máu cao, dẫn đến tình trạng tăng lipid máu [mỡ máu cao] hoặc kháng insulin có thể chuyển biến nặng hơn.

Chất béo nội tạng tích cực giải phóng và hấp thụ axit béo tự do có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển các mảng xơ vữa ở thành động mạch. Ngoài ra, các axit béo tự do được giải phóng từ chất béo nội tạng sẽ đi thẳng tới gan. Tại gan, chức năng sản xuất glucose từ chất béo được kích hoạt và kết quả là lượng đường trong máu cũng tăng theo.

Chỉ số mỡ máu bao nhiêu là cao? bao nhiêu là ổn định?

Các xét nghiệm lipid cơ bản thường bao gồm:

• Triglyceride [TG],
• Cholesterol toàn phần [total cholesterol: TC],
• Cholesterol lipoprotein tỷ trọng cao [high-density lipoprotein cholesterol: HDL-c],
• Cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp [low-density lipoprotein cholesterol: LDL-c].

Bảng 1. Chỉ số mỡ máu bao nhiêu là bình thường, bao nhiêu là cao?