Con hẻm trên Nguyễn Minh Châu, quận Tân Phú đang được khoanh vùng phòng dịch - Ảnh: DUYÊN PHAN
Tại cuộc họp phòng chống dịch COVID-19 sáng 27-5, giám đốc Sở Y tế TP.HCM cho biết bước đầu TP đã truy vết được 67 trường hợp F1 trải rộng 16 quận, huyện; xét nghiệm có 23 mẫu âm tính và 44 mẫu đang chờ kết quả.
Ngoài ra có 336 trường hợp F2, 326 mẫu đã có kết quả âm tính, còn lại đang chờ kết quả.
Liên quan hội này, ông Nguyễn Duy Tân - trưởng Ban tôn giáo, trực thuộc Sở Nội vụ TP.HCM - cho biết 'hội thánh truyền giáo Phục hưng' được cấp phép theo quy định pháp luật. Ở TP.HCM có 145 điểm, nhóm sinh hoạt giống như 'hội thánh truyền giáo Phục hưng'.
Theo đó, 'hội thánh truyền giáo Phục hưng' được UBND phường 3, quận Gò Vấp cấp phép sinh hoạt từ năm 2006. Số thành viên đăng ký trước đây là 60 người [hiện nay điểm nhóm đăng ký thành viên nhiều nhất là 200 người].
Tuy nhiên, sau thời gian sinh hoạt, số thành viên giảm dần, hiện chỉ có 28 người đăng ký sinh hoạt.
Theo ông Tân, 'hội thánh truyền giáo Phục hưng' sinh hoạt chủ nhật hằng tuần. Như vậy trong tháng 5 đến nay, nhóm này đã sinh hoạt 4 đợt vào các ngày 2-5, 9-5, 16-5 và 23-5. Tổng cộng 4 đợt sinh hoạt có 20 người tham gia, đúng quy định giãn cách của TP. Tuy nhiên có thể địa điểm sinh hoạt chật chội.
Ông Tân cho hay qua trao đổi với mục sư đại diện 'hội thánh truyền giáo Phục hưng', mục sư này cho biết từ khi có công văn về phòng, chống dịch của UBND TP.HCM, mục sư không đi truyền giáo bên ngoài, không tiếp cận người nước ngoài cũng như tín đồ nước ngoài. Do vậy đến nay chưa xác định được nguồn lây nhiễm ban đầu.
Trong khi đó bác sĩ Nguyễn Trí Dũng - giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM [HCDC] - cho biết sau khi ghi nhận 3 ca COVID-19 đầu tiên liên quan hội này tối 26-5, lực lượng chức năng đã triển khai truy vết ngay trong đêm ở 8 quận, huyện, lấy hơn 120 mẫu xét nghiệm và phát hiện 25 mẫu dương tính ở 6 quận huyện.
Ông Dũng đánh giá mức độ lây nhiễm của chuỗi lây nhiễm này rất cao, có khả năng mầm bệnh đã xuất hiện trước đây, có khả năng lây lan trong cộng đồng. Hiện các F1 đã trải rộng 16 quận, huyện. HCDC cùng các cơ quan khác đang tiếp tục truy vết các ca F1, F2.
TIẾN LONG - THẢO LÊ
Liên quan đến vụ án Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng ở Gò Vấp bị cho làm lây lan dịch bệnh COVID-19, Mục sư quản nhiệm Hội thánh này cho biết có ít nhất năm trẻ em trong độ tuổi từ 11 đến 13 tuổi vừa bị công an quận Gò Vấp triệu tập trong những ngày vừa qua.
Triệu tập nhiều trẻ em để điều tra
Mục sư Võ Xuân Loan, quản nhiệm Hội thánh trả lời Đài Á châu Tự do từ Sài Gòn rằng những em này đều đang sinh hoạt trong Hội thánh. Cha mẹ của các em có nhận được giấy triệu tập con mình với với nội dung: Điều tra làm rõ vụ án hình sự “Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người, được phát hiện vào ngày 26/5/2021”.
Trong buổi làm việc với Công an Gò Vấp hôm 14/10, Mục sư Loan kiên quyết phản đối hành động triệu tập trẻ em vì quá trình xét hỏi có thể làm tổn thương tinh thần của các cháu, nhưng yêu cầu này đã bị từ chối:
“Điều làm tôi buồn nhất là họ triệu tập các em thiếu nhi. Các em chỉ từ 11 đến 13 tuổi thôi. Các em chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và các em lại bị triệu tập vì liên quan đến một vụ án hình sự. Đó là điều làm cho tôi buồn ghê lắm.
Cuối buổi làm việc tôi có nói một câu cuối cùng là xin quý vị vui lòng đừng có gọi các thiếu nhi, các em nhỏ lên điều tra xét hỏi. Bởi vì tâm hồn của các em mong manh lắm. Các em ngây thơ, trong trắng và nếu như các em bị tổn thương, bị hoảng hốt thì các em sẽ bị chấn thương tâm lý, cho nên nếu quý vị cần thì cứ hỏi tôi hoặc là hỏi người lớn chứ đừng gọi các em.
Họ mới trả lời rằng cô yên tâm, không sao đâu, chúng tôi có cách làm việc với các em nhỏ. Có nghĩa là họ không chấp nhận lời yêu cầu đó của tôi.”
Mục sư Võ Xuân Loan cho biết phụ huynh của những em này đã từ chối cho con mình làm việc với công an. Tất cả đều phải ra phường viết giấy xác nhận là: “Tôi không đồng ý cho con tôi lên làm việc vì các cháu sợ hãi căng thẳng”. Sau đó, công an đã thu lại hết giấy triệu tập.
Phóng viên RFA nhiều lần gọi điện cho tất cả phụ huynh của năm em này, nhưng luôn trong tình trạng máy đổ chuông nhưng không ai trả lời.
Luật Đặng Đình Mạnh, người bào chữa và bảo vệ quyền lợi cho Mục sư Loan cùng chồng là Mục sư Phương Văn Tân, cho biết dù phía Cơ quan điều tra có cam kết là sẽ không để cho các cháu bị tổn hại tinh thần, nhưng theo ông, việc triệu tập các cháu nhỏ trong vụ án này là không cần thiết:
“Họ nói là họ muốn triệu tập các em để họ hỏi về sự việc, đương nhiên sẽ có người giám hộ của các em là cha mẹ của các em cùng tham dự. Và họ cũng bảo đảm rằng là việc họ hỏi các cháu nhỏ cũng sẽ nhẹ nhàng thôi, cố gắng giữ để cho các cháu không bị ảnh hưởng về tinh thần.
Theo quy định thì họ có quyền triệu tập và phụ huynh cũng có quyền từ chối. Sự triệu tập của họ không mang tính chất bắt buộc.
Nhưng theo tôi thì không cần thiết. Bởi vì những tín hữu của hội thánh khoảng 60 người thì cơ quan công an đã gọi lên cũng khá nhiều người trong số họ. Tôi nghĩ là khi ráp nối câu chuyện của họ lại thì chắc cũng sẽ hình dung ra được sự việc rồi, không nhất thiết đến mức độ phải triệu tập các cháu đến để lấy lời khai nữa.”
Diễn biến vụ án
Ngày 29/5/2021, khi dịch COVID-19 lây lan nhanh trong cộng đồng ở TPHCM, cơ quan cảnh sát điều tra Công an quận Gò Vấp ra quyết định khởi tố Hội thánh truyền giáo Phục Hưng về tội "lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người” với cáo buộc không chấp hành quy định về phòng chống dịch bệnh, dẫn đến lây lan dịch bệnh cho nhiều người.
Mạng báo Thanh Niên dẫn lời Phó Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân TPHCM, ông Ngô Minh Châu cho biết, chùm lây lan từ điểm sinh hoạt của Hội thánh truyền giáo Phục Hưng đã trở thành ổ dịch lớn, đây là vụ việc nghiêm trọng, nhiều người dân bức xúc về vấn đề này.
Cập nhật diễn biến vụ án, Mục sư Loan cho hay những ngày qua, công an đã triệu tập hơn chục người của hội thánh. Họ bị xét hỏi, xoáy vào vấn đề không đeo khẩu trang và không tuân thủ khoảng cách tối thiểu. Bà nói:
“Họ xoáy xung quanh vấn đề không đeo khẩu trang. Tín đồ của tôi ngồi ở trong phòng có hỏi mở khẩu trang ra thì tôi nói là có thể bởi vì đó là quyền tự do của mỗi người.
Rồi họ [cơ quan điều tra _PV] đo cái căn phòng của tôi, chỉ có ba mét rưỡi và 12 mét, nhân lên thành ra 42 mét vuông, rồi họ chia cho 60 người ra là 0,7. Có nghĩa là mỗi một người không cách nhau được một mét.
Nhưng mà 60 người chỉ là nhóm trong lúc chưa có bệnh COVID xảy ra thôi. Đến tháng được thông báo là đã có bệnh rồi thì con số nhóm lại nó ít dần, ít dần cho đến ngày chúng tôi đi cách ly.
Rồi cho rằng tôi đi Hà Nội về không khai báo y tế. Nhưng tôi nghĩ là tôi đã khai báo ở phi trường rồi. Tôi không nghĩ là mình phải khai báo thêm ở đâu nữa hết.”
Luật sư Mạnh nói hiện giờ chưa biết là có khởi tố thêm bị can hay không. Ông hy vọng vụ án này sẽ dừng ở đây, hoặc chỉ xử phạt hành chính thôi:
“Đến giai đoạn này thì chỉ có quyết định khởi tố vụ án về tội danh làm lây lan bệnh truyền nhiễm nhưng mà nó chưa đi đến bước thứ hai là khởi tố bị can, thì lúc đó mình mới biết rằng cái người phải chịu trách nhiệm là ai, cụ thể là ông nào bà nào.
Không biết là có đến giai đoạn đó hay không, hy vọng là sẽ không đến giai đoạn đó. Ngang đây có thể họ cho rằng sự việc không đến mức phải khởi tố bị can thì có thể họ sẽ đình chỉ vụ án hoặc là họ cho rằng có vi phạm nhưng cũng nhẹ nhàng thôi thì có thể họ chuyển qua xử phạt hành chính.”
Tác giả Minh Luận bàn về vụ án này trong một bài viết được đăng tải trên RFA vào ngày 31/5/2021 rằng:
“Việc khởi tố Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng thể hiện sự đối xử hà khắc và bất công của chính quyền lên các tổ chức tôn giáo.
Khi so sánh cách hành xử của chính quyền đối với Hội thánh Truyền giáo Phục Hưng với ổ dịch là các khu công nghiệp tại tỉnh Bắc Giang, ta thấy hai cách đối xử hoàn toàn trái ngược nhau.
Cách hành xử này cho thấy Việt Nam đang chống dịch bằng sự phân biệt đối xử. Đối với tổ chức tôn giáo thì bị đình chỉ sinh hoạt và muốn tống những người đứng đầu giáo phái vào tù, còn các công ty kinh tế thì được ưu ái cho vắc-xin để giúp họ khôi phục sản xuất.”
Như CAND online đã đưa tin, Cơ quan CSĐT Công an quận Gò Vấp đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người” liên quan đến Hội Tin Lành truyền giáo Phục Hưng [Hội thánh truyền giáo Phục Hưng]. Vậy tổ chức này là gì? Tại sao nhiều người sinh hoạt trong hội bị nhiễm COVID-19?
Theo ông Nguyễn Duy Tân, Trưởng ban Tôn giáo [thuộc Sở Nội vụ TP Hồ Chí Minh], điểm sinh hoạt tôn giáo Hội thánh truyền giáo Phục Hưng [hẻm 415 Nguyễn Văn Công, phường 3, quận Gò Vấp] được UBND phường 3 cho phép hoạt động từ năm 2006.
| Giấy chứng nhận đăng ký sinh hoạt của Hội này. |
Theo đó, Giấy chứng nhận Đăng ký sinh hoạt Đạo Tin lành được UBND phường 3, quận Gò Vấp cấp ngày 18/10/2006 [theo Ban Tôn giáo TP Hồ Chí Minh, việc đăng ký điểm sinh hoạt tôn giáo theo chỉ thị và quy định của Chính phủ theo quy định, giấy phép sẽ do UBND cấp xã cấp] thì nhóm có tên Hội thánh truyền giáo Phục Hưng do mục sư là ông Phương Văn Tân đại diện, người phụ trách và được ủy quyền thay thế là bà Võ Xuân Loan [vợ ông Tân], có địa chỉ tại 205/2 đường số 1, phường 3, quận Gò Vấp [sau này địa chỉ mới là ngôi nhà ba tầng ở hẻm 415 Nguyễn Văn Công, quận Gò Vấp] với số lượng người được phép tham gia sinh hoạt là 60 người. Tuy nhiên, sau một thời gian sinh hoạt, số thành viên giảm dần, hiện chỉ có 28 người đăng ký sinh hoạt.
Nội dung sinh hoạt tôn giáo là cầu nguyện, thờ phượng, học kinh thánh, thông công, cúng các ngày lễ tết, Phục sinh, Giáng sinh, Thương khó. Hội thánh cầu nguyện và học kinh thánh từ thứ Hai đến thứ Bảy; cầu nguyện, thờ phụng vào buổi sáng và tối Chủ nhật hàng tuần.
Được biết, vợ chồng mục sư Phương Văn Tân và Võ Xuân Loan tốt nghiệp Tiến sĩ Thần học mục vụ năm 2011. Vợ chồng mục sư là hai trong bảy Tiến sĩ Thần học mục vụ đầu tiên trong chương trình hợp tác đào tạo Tiến sĩ Thần học mục vụ của Washington College International [Mỹ] cùng trường Thần học Quốc tế [Vietnam International Seminary, tiền thân là Saigon Bible School].
Hằng năm, vào dịp Giáng sinh, Hội Thánh Truyền giáo Phục Hưng Việt Nam thường tổ chức đêm Thánh nhạc tại các không gian lớn với sân khấu rộng rãi thu hút hàng trăm người. Đây cũng là những dịp để Hội Thánh mở rộng tín đồ.
| Hẻm đường Nguyễn Văn Công, quận Gò Vấp bị phong tỏa vào sáng 27-5. |
Theo đại diện Hội thánh truyền giáo Phục Hưng, từ đầu tháng 5 đến nay, Hội không có tập trung giảng đạo ở bên ngoài, cũng không tiếp cận người nước ngoài cũng như tín đồ nước ngoài. Do vậy đến nay chưa xác định được nguồn lây nhiễm ban đầu. Nhưng Hội thánh truyền giáo Phục Hưng có sinh hoạt vào các ngày Chủ nhật; từ đầu tháng 5 đến nay, gồm 4 ngày, đó là 2/5, 9/5, 16/5, 23/5. Tổng cộng 4 đợt sinh hoạt có 20 người tham gia. Tuy nhiên địa điểm hoạt động của Hội thánh truyền giáo Phục Hưng là chật chội, không đảm bảo khoảng cách.
Theo nhận định của GS.TS Nguyễn Tấn Bỉnh, Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, ổ dịch tại điểm sinh hoạt tôn giáo này có thể xuất hiện từ lâu, tối thiểu đã qua hai chu kỳ lây lan, mầm bệnh cũng đang lây lan mạnh trong cộng đồng.
Đáng nói, sau khi phát hiện ổ dịch này, theo lãnh đạo ngành Y tế TP Hồ Chí Minh, quá trình khai thác dịch tễ, truy vết liên quan đến ổ dịch Hội thánh truyền giáo Phục Hưng vô cùng khó khăn, gia đình mục sư hội thánh này không hợp tác.
Theo Bác sĩ Nguyễn Trí Dũng, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh [HCDC] thì quá trình khai thác thông tin dịch tễ ở khu vực Hội thánh truyền giáo Phục Hưng rất khó khăn do gia đình mục sư không hợp tác, phải nhờ Công an hỗ trợ. Điển hình, một hàng xóm bên cạnh nhà mục sư không chịu lấy mẫu xét nghiệm với lý do không liên quan đến Hội thánh hay gia đình mục sư, chỉ đến khi có kết quả xét nghiệm dương tính thì mới phát hiện ra đây là mẹ vợ của mục sư Phương Văn Tân.
| Một buổi sinh hoạt của các tín đồ với mục sư Phương Văn Tân. |
Trong khi đó, theo GS.TS Nguyễn Tấn Bỉnh, bà V.X.L [vợ mục sư Phương Văn Tân] từng đi bằng máy bay từ Hà Nội vào TP Hồ Chí Minh ngày 29/4. Đến ngày 13/5, bà Loan có triệu chứng đầu tiên nhưng không đi điều trị. Khi khai thác dịch tễ, lịch trình di chuyển và tiếp xúc, bệnh nhân này không chủ động khai báo mà còn cố tình giấu giếm.
Sở Y tế đã phải phối hợp cùng lực lượng Công an và ngành Hàng không mới xác định được hành trình di chuyển của bệnh nhân này. Đến ngày 13/5, bà L. có triệu chứng hô hấp, cũng là người đầu tiên khởi phát bệnh trong Hội thánh.
Dù có triệu chứng nhưng người phụ nữ 65 tuổi này vẫn ở nhà tự điều trị, không đi đâu, cho đến khi phát hiện ca nhiễm đầu tiên trong chuỗi lây nhiễm ở Hội thánh thì bà đã được truy vết. Hiện tình trạng sức khỏe bệnh nhân này chuyển nặng, viêm phổi, đang được điều trị ở Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP Hồ Chí Minh.
Không chỉ riêng gia đình mục sư không chịu hợp tác, ngành Y tế tiếp tục phải nhờ đến các lực lượng Công an cùng phối hợp, nhưng nhiều hội viên trong Hội thánh này đều không trung thực, có nhiều hành vi gian dối, cố ý xóa dấu vết bởi khi lực lượng chức năng kiểm tra sổ hoạt động của Hội thánh, một hội viên đã cố tình xóa danh sách hội viên chỉ để lại tên 20 người để đủ tiêu chuẩn hoạt động không tập trung đông người.
Theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP Hồ Chí Minh [HCDC], tính đến sáng 30/5, liên quan đến ổ dịch Hội thánh truyền giáo Phục Hưng, TP Hồ Chí Minh đã ghi nhận thêm 40 trường hợp nhiễm mới trong cộng đồng. Như vậy, từ ngày 27/5 đến nay, thành phố đã ghi nhận tổng cộng 140 ca nhiễm. Dự báo số ca nhiễm liên quan đến Hội thánh này có thể tăng tiếp trong thời gian tới vì số hội viên đến nay vẫn có thể chưa ra khai báo hết.
Có thể nói, ổ dịch lây lan từ Hội thánh truyền giáo Phục Hưng đang đặt thành phố trước nhiều nguy cơ bị dịch bệnh lan rộng. Vi phạm hết sức nghiêm trọng của nhóm người truyền giáo đã gây rất nhiều tốn kém, khó khăn cho lực lượng chống dịch và sự hoang mang cho hàng triệu người dân TP Hồ Chí Minh liên tục những ngày qua.
Liên quan đến việc này, theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh [HCDC], để chặn đứng hoàn toàn chuỗi lây nhiễm này, bên cạnh việc đẩy nhanh xét nghiệm, truy vết để dịch không lây lan tiếp tục từ những trường hợp đã biết thì việc cần phải làm nữa là tìm ra tất cả những người sinh hoạt chung trong Hội thánh này. Bởi nguy cơ lây nhiễm trong Hội thánh này rất cao. Những người này nếu còn trong cộng đồng thì sẽ thành nguồn lây rất nguy hiểm, đặc biệt ở những người không có triệu chứng.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh đề nghị những người tham gia Hội thánh truyền giáo Phục Hưng chủ động liên hệ y tế địa phương để khai báo kể cả khi không có bất cứ dấu hiệu mắc bệnh, không đợi đến khi có dấu hiệu bệnh mới đi khai báo. Gia đình, người thân nếu biết con em mình sinh hoạt tại hội nhóm này, hãy vận động họ khai báo y tế càng sớm càng tốt.
Phú Lữ