Không ăn muối có tốt không
Muối, hay natriclorua (NaCl) có lẽ là chất mà loài người không thể thiếu trong thức ăn hàng ngày, thậm chí đối với nhiều người, có thể thiếu thịt chứ không thể thiếu... muối trong bữa ăn. Ăn quá nhiều muối đã được chứng minh là có hại đối với tim mạch và huyết áp nhưng ăn nhạt quá dẫn đến thiếu muối thì cũng nguy hiểm không kém. Vai trò của muối trong cơ thể Trong cơ thể, muối đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì áp lực thẩm thấu, giữ cho cân bằng lượng nước bên trong, ngoài tế bào và trong lòng mạch máu. Ngoài ra, muối còn có vai trò trong việc duy trì điện thế tế bào, dẫn truyền xung động thần kinh, đảm bảo thăng bằng kiềm toan. Điều hòa natri trong cơ thể do hormon vỏ thượng thận aldosteron (tái hấp thu Na+ và thải K+, H+ qua ống thận) và hormon vasopressin (hay ADH, hormon chống bài niệu) của tuyến hậu yên. Natri máu bình thường là 135 - 145 mEq/l. Muối trong máu giảm khi lượng natri máu dưới 135mEq/l. Ăn quá ít muối khiến lượng natri máu giảm gây hiện tượng phù tay, chân do nước tự do thoát ra ngoài khoảng kẽ. Một chế độ ăn ít muối là khi lượng thức ăn, nước uống trong 24 giờ đưa vào cơ thể có tổng lượng NaCl dưới 2.400mg (tương đương với khoảng 1 thìa cà phê). Cơ thể cần một lượng muối tối thiểu là 500mg/ngày với điều kiện là muối không bị mất đi qua nước tiểu, mồ hôi hoặc các loại dịch khác. Đối với những người ăn kiêng muối quá mức, lượng natri máu giảm nhiều sẽ ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe, thậm chí có thể tử vong nếu lượng natri máu xuống quá thấp. Ảnh hưởng của hạ natri máu Cơ quan đầu tiên bị ảnh hưởng khi natri máu hạ quá mức bình thường đó là não bộ. Lượng natri thấp làm cho nhu mô não bị phù (phù não) gây nên các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, mất tập trung, nôn mửa, rối loạn ý thức và nặng hơn: co giật, hôn mê. Các triệu chứng xuất hiện nặng nề nếu hạ natri nhanh và đột ngột. Khi natri máu giảm, áp lực thẩm thấu trong lòng mạch máu bị giảm dẫn đến huyết áp thấp hoặc tụt. Khi huyết áp tụt sẽ làm các cơ quan quan trọng của cơ thể như tim, não, thận, gan, hệ cơ... bị thiếu ôxy và các chất dinh dưỡng từ đó làm cho cơ thể mệt mỏi, suy kiệt. Natri máu giảm cũng làm cho nước tự do thoát ra ngoài khoảng kẽ dẫn đến hiện tượng phù tay, chân hoặc nặng hơn: phù toàn thân. Hạ natri máu khiến hệ cơ bị suy giảm chức năng. Các biểu hiện bao gồm mỏi cơ, liệt cơ, kiến bò, chuột rút. Như vậy, trong một số bệnh như tăng huyết áp, suy tim, suy thận, bệnh nhân được khuyến cáo ăn nhạt. Tuy nhiên, nếu ăn nhạt quá mức, kéo dài quá lâu có thể làm lượng muối trong cơ thể bị giảm sút và dẫn tới những hậu quả khôn lường. Việc điều chỉnh chế độ ăn sao cho không quá thừa hoặc ngược lại, quá thiếu natri máu là một việc làm cần thiết đối với những người đang phải duy trì chế độ ăn nhạt. Ăn quá nhiều muối đã được chứng minh là có hại đối với tim mạch và huyết áp nhưng ăn nhạt quá dẫn đến thiếu muối thì cũng nguy hiểm không kém. Điều trị thế nào? Khi các triệu chứng nói trên xuất hiện ở những người đang ăn kiêng muối, việc đầu tiên là phải làm xét nghiệm xem lượng natri máu có bị giảm hay không. Nếu bị giảm, việc điều trị đơn giản là bù cho đủ lượng muối còn thiếu. Nếu nhẹ, có thể cho bệnh nhân ăn tăng lượng muối hơn bình thường. Nếu nặng, có thể sẽ phải bù muối bằng đường truyền tĩnh mạch và đương nhiên chỉ có thể thực hiện được tại các cơ sở y tế chuyên sâu. Việc bù muối cũng không được quá nhanh vì nếu bù ồ ạt có thể gây thêm tổn thương cho não bộ. Trong một thời gian dài, các tổ chức về sức khỏe đã cảnh báo chúng ta về sự nguy hiểm của muối. Việc hấp thụ hàm lượng muối cao là nguyên nhân gây ra các vấn đề về sức khỏe, bao gồm cao huyết áp và bệnh tim mạch. Tuy nhiên, qua nhiều thập kỷ nghiên cứu vẫn chưa có bằng chứng thuyết phục cho điều này. Còn gì nữa, đã có nhiều nghiên cứu cho thấy: Thực tế ăn quá ít muối cũng có thể gây hại. Bài viết dưới đây cho thấy cái nhìn chi tiết về muối và ảnh hưởng của muối đối với sức khỏe. MUỐI LÀ GÌ?
- Muối được coi là một nguồn giàu Sodium, từ “Muối” và “Sodium” thường được sử dụng thay thế cho nhau. - Một số loại muối còn chứa một lượng nhỏ các chất canxi, kali, sắt và kẽm. - Khoáng chất trong muối hoạt động như những chất điện phân quan trọng của cơ thể. Những khoáng chất này giúp cân bằng thể dịch, quá trình dẫn truyền thần kinh, và chức năng của cơ bắp. - Một lượng nhỏ muối có trong hầu hết thực phẩm. Muối thường được dùng để thêm vào thực phẩm giúp tăng gia vị. - Từ xa xưa, muối được dùng để chế biến thực phẩm, cho nhiều muối khi chế biến để ngăn sự phát triển của vi khuẩn, vi khuẩn là nguyên nhân khiến thực phẩm bị hư. - Muối được lấy từ hai nguồn chính: Từ mỏ muối và quá trình làm bay hơi nước biển hay từ nguồn nước giàu chất khoáng khác. - Thực tế là có nhiều loại muối. Những loại muối phổ biến bao gồm: Muối ăn, muối hồng Himalayan và muối biển.
- Những loại muối khác nhau có mùi vị, hình dạng và màu sắc khác nhau. - Trường hợp chúng ta tự hỏi loại muối nào tốt nhất, thì sự thật là chúng tương tự nhau. Kết luận cuối cùng: Muối bao gồm hai khoáng chất chính là sodium và chloride, cung cấp nhiều chức năng cho cơ thể. Muối được tìm thấy trong hầu hết các loại thực phẩm, và được sử dụng rộng rãi để làm tăng gia vị.
- Trong nhiều thập kỷ qua, các chuyên gia về sức khỏe khuyên chúng ta nên cắt giảm lượng sodium. Họ nói rằng chúng ta nên sử dụng không quá 2,300 mg sodium mỗi ngày, tốt hơn là sử dụng ít hơn lượng này. - Lượng sodium này tương đương một muỗng cà phê, hay tương đương 6 gram muối (do 40% khối lượng muối là sodium, tính ra lượng sodium khoảng 2,5 gram). Tuy nhiên, khoảng 90% người trưởng thành sử dụng lượng muối nhiều hơn khuyến cáo. - Ăn quá nhiều muối làm tăng huyết áp, dẫn đến tăng nguy cơ tim mạch và đột quỵ. Tuy nhiên, vẫn còn một số nghi ngờ về lợi ích của việc hạn chế sodium. - Đúng là giảm muối có thể làm giảm huyết áp, đặc biệt ở những bệnh nhân cao huyết áp và nhạy cảm với muối. Nhưng, đối với người khỏe mạnh, mức giảm trung bình cần phải xem xét kỹ. - Một nghiên cứu trong năm 2013 cho biết: Đối với những người có huyết áp bình thường, việc hạn chế muối thì huyết áp tâm thu chỉ giảm khoảng 2.42 mmHg và huyết áp tâm trương chỉ giảm khoảng 1.00 mmHg. - Tương tự như huyết áp 130/75 mmHg giảm còn 128/74 mmHg. Kết quả này thật sự không ấn tượng để bạn phải chịu đựng một chế độ ăn chẳng có mùi vị gì. - Còn gì nữa? Một số nghiên cứu chỉ ra vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy việc hạn chế muối sẽ làm giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ và tử vong. Kết luận cuối cùng: Hạn chế muối khiến huyết áp giảm nhẹ. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng nào đủ mạnh để chứng minh việc hạn chế muối sẽ làm giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ và tử vong.
- Đã có một số bằng chứng cho thấy chế độ ăn ít muối rất có hại. - Những ảnh hưởng không tốt lên sức khỏe bao gồm:
Kết luận cuối cùng: Chế độ ăn ít muối khiến hàm lượng LDL và triglyceride tăng cao, và làm tăng độ nhạy insulin. Ăn quá ít muối có thể làm tăng nguy cơ tử vong ở bệnh nhân mắc bệnh tim mạch, suy tim và tiểu đường Type 2.
Kết luận cuối cùng: Theo một số nghiên cứu quan sát, ăn nhiều muối làm gia tăng nguy cơ ung thư bao tử. Nguyên nhân gây ra có thể là do một số yếu tố nào đó. THỨC ĂN NÀO CHỨA NHIỀU MUỐI/SODIUM?
Kết luận cuối cùng: Thực phẩm nhiều muối bao gồm thực phẩm đã qua chế biến, chẳng hạn như thức ăn vặt nhiều muối, súp ăn liền. Những thức phẩm ít nhận biết hơn, như bánh mì, phô mai, có thể chứa rất nhiều muối.
Một số bệnh cần phải cắt giảm muối. Nếu bác sĩ yêu cầu hạn chế ăn muối, hãy làm theo. Tuy nhiên, nếu bạn là một người khỏe mạnh có thể ăn hầu hết các loại thực phẩm thì không cần lo lắng về lượng muối bạn ăn. Khi này, bạn được tự do thêm muối khi nấu nướng để làm tăng gia vị món ăn. Ăn một lượng muối quá nhiều có thể gây hại, nhưng ăn quá ít cũng không tốt cho sức khỏe. Hiện tượng này thường xảy ra trong dinh dưỡng, vì vậy khẩu phần tối ưu là nằm giữa hai thái cực (không ăn nhiều cũng không ăn ít). |