Lượng mưa trung bình tại tây ninh 2023 năm 2024
|
Từ nay đến hết năm 2023, trên Biển Đông có thể xuất hiện 1-2 cơn bão/áp thấp nhiệt đới và có khả năng ảnh hưởng đến đất liền nước ta. Mùa đông năm 2023-2024, không khí lạnh có khả năng hoạt động yếu hơn trung bình nhiều năm. Miền Trung còn nhiều ngày mưa lớn. Show
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia thông tin, trong 3 tháng tới, El Nino tiếp tục duy trì với xác suất trên 95%. Từ nay đến hết năm 2023, trên Biển Đông có khả năng xuất hiện khoảng 1-2 cơn bão, áp thấp nhiệt đới và có thể ảnh hưởng đến đất liền nước ta. Đáng lưu ý, trong mùa đông năm 2023-2024, không khí lạnh khả năng hoạt động yếu hơn trung bình nhiều năm (TBNN); rét đậm, rét hại có thể xuất hiện muộn và số ngày rét đậm, rét hại có xu hướng thấp hơn so với TBNN. Tuy nhiên, vẫn cần đề phòng các đợt không khí lạnh có cường độ mạnh đặc biệt trong những tháng chính đông”. Đồng thời, từ nay đến tháng 2/2024, thời tiết khu vực Trung Bộ sẽ còn nhiều ngày mưa rào và giông, có ngày xuất hiện mưa vừa, mưa to đến rất to. Cụ thể, về tổng lượng mưa, ở khu vực Bắc Bộ, tháng 12, cao hơn từ 10-20% so với TBNN. Tháng 1-2/2024, lượng mưa 20-40mm (ở mức cao hơn từ 5-15mm so với TBNN cùng thời kỳ). Đặc biệt, ở Trung Bộ, tháng 12, cao hơn 15-40% so với TBNN. Tháng 1/2024, lượng mưa từ 20-60mm, riêng phía Nam Nghệ An-Quảng Nam từ 60-150mm (cao hơn từ 5-20mm so với TBNN, tại Ninh Thuận, Bình Thuận thấp hơn 5-15mm). Sang tháng 2, khu vực này lượng mưa giảm nhẹ, còn từ 15-30mm, riêng phía Nam Nghệ An- Quảng Nam từ 30-60mm, (cao hơn 5-10mm so với TBNN); tại Quảng Ngãi đến Bình Thuận, lượng mưa 15-50mm (thấp hơn từ 5-10mm so với TBNN cùng thời kỳ). Trong khi đó, Tây Nguyên và Nam Bộ lượng mưa tháng 12 ở mức xấp xỉ so với TBNN. Tháng 1-2 ít mưa, lượng khoảng từ 5-15mm. Nắng nóng khả năng xuất hiện tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ từ tháng 2 năm sau. Từ tháng 12/2023 - 2/2024, nhiệt độ trung bình, trên phạm vi toàn quốc cao hơn khoảng 0,5-1,5 độ so với TBNN. Khả năng xảy ra nắng nóng đến đặc biệt gay gắt tại Bắc và Trung Bộ Nhận định xu thế khí tượng xa hơn, từ tháng 3-5/2024, ông Lâm cho biết, hiện tượng El Nino tiếp tục duy trì với xác suất khoảng từ 60-85% và cường độ giảm dần. Đây cũng là thời kỳ, bão, áp thấp nhiệt đới ít có khả năng hoạt động trên khu vực Biển Đông. Đồng thời, trong tháng 3/2024, số ngày rét đậm, rét hại có khả năng ít hơn so với TBNN và các đợt rét đậm, rét hại có xu hướng không kéo dài. Về diễn biến mùa hè năm tới, Trung tâm cảnh báo nắng nóng có khả năng xuất hiện ở khu Tây Bắc Bắc Bộ, Trung Bộ, Nam Bộ và một số nơi thuộc Tây Nguyên từ khoảng tháng 3, sau đó có xu hướng mở rộng hơn từ tháng 4. Khu vực phía Đông Bắc Bộ, nắng nóng xuất hiện muộn hơn và tập trung trong tháng 5-6. Số ngày nắng nóng năm 2024 có khả năng xuất hiện nhiều hơn TBNN, đề phòng xảy ra nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt, đặc biệt tại các tỉnh Bắc Bộ và Trung Bộ. Riêng Tây Nguyên và Nam Bộ, dự báo các tháng đầu năm tới sẽ ít mưa, do vậy nhiều khả năng xảy ra khô hạn kéo dài trong các tháng mùa khô năm 2024. Việc này sẽ tác động lớn đến các hoạt động sản xuất và đời sống của người dân nơi đây. Từ trái sang phải, từ trên xuống dưới: Tòa Thánh Tây Ninh; Vincom Plaza Tây Ninh, tòa nhà cao nhất tỉnh Tây Ninh; Hồ Dầu Tiếng, Cầu Quan nhìn từ phía Cầu Mới, đỉnh núi Bà Đen. Biệt danhThủ phủ bánh tráng phơi sương Vùng đất thánh Cao ĐàiHành chínhQuốc gia
Vị trí tỉnh Tây Ninh trên bản đồ Việt Nam Diện tích4.041,65 km²:90Dân số (2022)Tổng cộng1.383.900 người:93Thành thị584.600 người (42,24%):99Nông thôn799.300 người (57,76%):101Mật độ342 người/km²:90Dân tộcViệt (98,31%), dân tộc khác (1,69%)Kinh tế (2022)GRDP118.387 tỉ đồng (5,02 tỉ USD)GRDP đầu người86,1 triệu đồng (3.701 USD)KhácMã địa lýVN-37Mã hành chính72Mã bưu chính84xxxxMã điện thoại276Biển số xe70Số điện thoại(0276) 382 2469E-mail
Tây Ninh là một tỉnh thuộc vùng Đông Nam Bộ, Việt Nam. Tây Ninh nằm ở vị trí cầu nối giữa Thành phố Hồ Chí Minh và thủ đô Phnôm Pênh, vương quốc Campuchia và là một trong những tỉnh nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Tỉnh có thành phố Tây Ninh nằm cách Thành phố Hồ Chí Minh 99 km theo đường Quốc lộ 22, cách biên giới Campuchia 40 km về phía Tây Bắc. Tỉnh lỵ của Tây Ninh nằm ở thành phố Tây Ninh. Vùng đất Tây Ninh từ thời xưa vốn là một vùng đất thuộc Thủy Chân Lạp, với tên gọi là Romdum Ray, có nghĩa là "Chuồng Voi" vì nơi đây chỉ có rừng rậm với muôn thú dữ như cọp, voi, beo, rắn,... cư ngụ. Những người thổ dân ở đây sống rất thiếu thốn, cơ cực cho đến khi người Việt đến khai hoang thì vùng đất này mới trở nên phát triển. Địa lý[sửa | sửa mã nguồn]Tây Ninh nối cao nguyên Nam Trung Bộ với đồng bằng sông Cửu Long, vừa mang đặc điểm của một cao nguyên, vừa có dáng dấp, sắc thái của vùng đồng bằng, tọa độ của tỉnh từ 10°57’08’’ đến 11°46’36’’ vĩ độ Bắc và từ 105°48’43" đến 106°22’48’’ kinh độ Đông, có vị trí địa lý:
Tỉnh Tây Ninh có đường biên giới dài 240 km với 3 cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, Xa Mát và Tân Nam, các cửa khẩu quốc gia: Chàng Riệc, Kà Tum, Phước Tân và nhiều cửa khẩu tiểu ngạch. Điều kiện tự nhiên[sửa | sửa mã nguồn]Địa hình[sửa | sửa mã nguồn]Như các tỉnh thành Đông Nam Bộ khác, Tỉnh Tây Ninh cũng là vùng có địa hình chuyển tiếp từ cao nguyên Nam Trung Bộ xuống đồng bằng sông Cửu Long, đất đai tương đối bằng phẳng. Địa hình vừa mang đặc điểm của một cao nguyên, vừa có dáng dấp, sắc thái của vùng đồng bằng, Tây Ninh có nhiều vùng địa hình khác nhau như:
Nhìn chung địa hình của Tây Ninh bằng phẳng hơn so với các tỉnh thuộc Đông Nam Bộ khác (trừ thành phố Hồ Chí Minh), cao độ trung bình toàn tỉnh khoảng 35m so với mực nước biển. Khí hậu[sửa | sửa mã nguồn]Khí hậu Tây Ninh tương đối ôn hoà thuộc dạng khí hậu nhiệt đới gió mùa, chia thành 2 mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Mùa khô thường kéo dài từ tháng 12 năm trước đến tháng 4 năm sau, mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 11. Nhiệt độ tương đối ổn định, đầu mùa khô đến giữa mùa thời tiết thường se lạnh và khô hanh ở phía bắc và trung tâm ở mức ban đêm thường dưới 20 °C ở tỉnh cuối mùa thời tiết nóng khô có thể lên trên 38 °C biên độ nhiệt ngày và đêm cao khoảng 10~14 °C vào mùa mưa độ ẩm cao mưa nhiều nhiệt độ ban ngày thường ở mức 30~34 °C và ban đêm ở mức 23~ 26 °C biên độ nhiệt thấp, với nhiệt độ trung bình năm là 25,5– 27 °C, thấp kỷ lục là 11,3 °C và cao kỷ lục là 40 °C và thấp nhất là 17,6 °C vào tháng 12 đến tháng 2 năm sau cao nhất là 38 °C kéo dài từ tháng 4 đến tháng 5 ít thay đổi,nhiệt độ thấp gần đây 11,3 độ C năm 1999 và gần đây nhất là 2021 với nhiệt độ đo được là 16 độ C Lượng mưa trung bình hàng năm từ 1800 – 2200 mm. Mặt khác, Tây Ninh nằm sâu trong lục địa, có địa hình cao núp sau Dãy Trường Sơn chính vì vậy ít chịu ảnh hưởng của bão vào tháng 6 -> 8 gió tây nam hoạt động mạnh kéo theo nhưng cơn bão, gió rất mạnh kèm theo mưa đá ở những vùng cao phía bắc và trung tâm và những yếu tố thuận lợi khác. Với lợi thế đó là những điều kiện thuận lợi để phát triển nền nông nghiệp đa dạng, đặc biệt là các loại cây ăn quả, cây công nghiệp, cây dược liệu và chăn nuôi gia súc. Thổ nhưỡng[sửa | sửa mã nguồn]Tây Ninh có tiềm năng dồi dào về đất, trên 96% quỹ đất thuận lợi cho phát triển cây trồng các loại, từ cây trồng nước đến cây công nghiệp ngắn ngày và dài ngày, cây ăn quả các loại. Đất đai Tây Ninh có thể chia làm 5 nhóm đất chính với 15 loại đất khác nhau. Trong đó, nhóm đất xám chiếm trên 84%, đồng thời là tài nguyên quan trọng nhất để phát triển nông nghiệp. Ngoài ra, còn có nhóm đất phèn chiếm 6,3%, nhóm đất cỏ vàng chiếm 1,7%, nhóm đất phù sa chiếm 0,44%, nhóm đất than bùn chiếm 0,26% tổng diện tích. Đất lâm nghiệp chiếm hơn 10% diện tích tự nhiên. Sông ngòi[sửa | sửa mã nguồn]Tây Ninh có hồ Dầu Tiếng giúp cân bằng sinh thái, phục vụ tưới tiêu trong nông nghiệp, cung cấp nước cho nuôi trồng thủy sản, sinh hoạt tiêu dùng và cho sản xuất công nghiệp. Nguồn nước ngầm ở Tây Ninh phân bố rộng khắp trên địa bàn, bảo đảm chất lượng cho sản xuất và đời sống của người dân. Cách thành phố Tây Ninh 20 km là điểm du lịch nằm tuyến liên hoàn giữa thành phố Tây Ninh - Toà Thánh Tây Ninh - núi Bà Đen. Hồ có diện tích 27.000 ha, có sức chứa 1,5 tỷ m³ nước tưới cho đồng ruộng tỉnh và các tỉnh lân cận. Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]Năm 1802, vua Gia Long lên ngôi, đồng thời đổi tên phủ Gia Định thành trấn Gia Định. Năm 1808, trấn Gia Định đổi lại đổi là thành Gia Định, gồm có 5 trấn là Phiên An, Biên Hòa, Vĩnh Thanh, Định Tường và Hà Tiên. Năm 1832, vua Minh Mạng định tiếp tục tổ chức hành chánh ở Gia Định, từ 5 trấn chia thành 6 tỉnh gồm có Phiên An tỉnh thành (tức trấn Phiên An cũ), Tỉnh Biên Hòa (trấn Biên Hòa cũ), Tỉnh Định Tường (trấn Định Tường cũ), Tỉnh Vĩnh Long (trấn Vĩnh Thanh cũ), Tỉnh An Giang, Tỉnh Hà Tiên. Lúc bấy giờ, vùng đất Tây Ninh thuộc Phiên An tỉnh thành. Năm 1836, chuẩn tấu lời tâu của đình thần Trương Minh Giảng và Trương Đăng Quế, vua Minh Mạng cho đổi tỉnh Phiên An thành tỉnh Gia Định gồm có 3 phủ, 7 huyện. Các phủ là Phủ Tân Bình có 3 huyện, Phủ Tân An có 2 huyện, Phủ Tây Ninh có 2 huyện là: huyện Tân Ninh và huyện Quang Hóa. Phủ Tây Ninh: phía Bắc giáp Cao Miên (qua núi Chiêng, tức núi Bà Đen), phía Đông giáp huyện Bình Long phủ Tân Bình, phía Nam giáp huyện Bình Dương phủ Tân Bình và huyện Cửu An phủ Tân An, nguyên là đạo Quang Phong. Năm Minh Mạng thứ 19 (1838), bỏ đạo lập phủ với tên gọi phủ Tây Ninh, quản lý 2 huyện (với 7 tổng có 56 làng xã):
Năm 1890, sau khi lập Liên bang Đông Dương, người Pháp trích một phần đất hạt Tây Ninh (hạt Tây Ninh nguyên là toàn bộ phủ Tây Ninh) là phần đất dọc theo rạch Ngã Bát cho Campuchia thuộc Pháp, trong đó có lẽ gồm cả phần đất tỉnh Svay Rieng (tức tỉnh Soài Riêng) đề cập đến ở trên. Các bản đồ của người Pháp thể hiện xứ Nam Kỳ thuộc Pháp, vẽ với kỹ thuật Tây phương khá chính xác, vào các năm 1872 và 1886 (trước khi thành lập Liên bang Đông Dương năm 1887) đều thể hiện vùng lồi Svay Rieng thuộc đất Nam Kỳ (Cochinchine).
Theo Đại Nam thực lục thì vào khoảng tháng 3 âm lịch năm 1845, Cao Hữu Dực (quyền Tuyên phủ sứ Tây Ninh) cho chiêu mộ dân trong phủ Tây Ninh lập ra 26 thôn làng: Tiên Thuận, Phúc Hưng, Phúc Bình, Vĩnh Tuy, Phúc Mỹ, Long Thịnh, Long Khánh, Long Giang, Long Thái, An Thịnh, Khang Ninh, Vĩnh An, An Hòa, Gia Bình, Long Bình, Hòa Bình, Long Định, Phú Thịnh, Thái Định, Hòa Thuận, An Thường, Thuận Lý, Thiên Thiện, Hướng Hóa, Định Thái, Định Bình, đều thuộc phủ Tây Ninh. Vua Thiệu Trị phê chuẩn quyết định này. Năm 1861, Sau khi thực dân Pháp chiếm Tây Ninh, việc cai quản ở 2 huyện được thay thế bằng 2 Đoàn Quân sự đặt tại Trảng Bàng và Tây Ninh. Năm 1868, hai đoàn Quân sự được thay thế bằng hai Ty Hành chánh. Sau nhiều lần thay đổi, năm 1897 Tây Ninh gồm có 2 quận là Thái Bình, Trảng Bàng, trong đó có 10 tổng, 50 làng. Đứng đầu tỉnh Tây Ninh lúc này (1897) là chánh tham biện Seville. Ngày 1 tháng 1 năm 1900, Toàn quyền Paul Doumer cho áp dụng nghị định ký ngày 20 tháng 12 năm 1899 đổi các khu tham biện (inspections) là tỉnh (province). Thời Pháp thuộc, Nam Kỳ được chia làm 20 tỉnh để cai trị và sau đó Cap St. Jacques (Vũng Tàu) tách ra thành tỉnh thứ 21. Tây Ninh lúc đó là tỉnh thứ 12. Chủ tỉnh đầu tiên là O. de Lalande-Calan. “ Gia, Châu, Hà, Rạch, Trà Sa, Bến,Long, Tân, Sóc Thủ, Tây, Biên, Mỹ, Bà. Chợ, Vĩnh, Gò, Cần, Bạc và Cấp (Vũng Tàu) ” — Thơ về các Tỉnh Ngày 9 tháng 12 năm 1942, Thống đốc Nam kỳ ban hành Nghị định số 8345 ấn định ranh giới Tây Ninh. Sau Cách mạng Tháng Tám tỉnh Tây Ninh vẫn giữ nguyên ranh giới cũ. Năm 1950, cắt một phần đất của xã Thái Hiệp Thạnh cũ thành lập thị xã Tây Ninh, nhưng do chưa đủ điều kiện hoạt động nên sau đó giải thể. Sau hiệp định Giơnevơ năm 1954, thành lập lại Thị xã Tây Ninh trên địa bàn cũ, do Võ Văn Truyện làm Bí thư Đảng kiêm Chủ tịch Uỷ ban hành chính. Năm 1957, tỉnh Tây Ninh chia thành 3 quận gồm có Châu Thành, Gò Dầu Hạ, Trảng Bàng. Năm 1959, quận Châu Thành chia thành 2 quận Phước Ninh và Phú Khương; quận Gò Dầu Hạ chia thành 2 quận Hiếu Thiện và Khiêm Hanh. Năm 1960, Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam được thành lập tại làng Tân Lập, Tây Ninh. Đây cũng là trụ sở của Mặt trận từ năm 1960 đến 1966 Năm 1961, quận Trảng Bàng đổi tên thành quận Phú Đức. Năm 1963, quận Phú Đức được giao cho tỉnh Hậu Nghĩa và đổi lại tên cũ là Trảng Bàng. Từ đó đến năm 1975, tỉnh Tây Ninh có 4 quận:
Năm 1968, Liên minh các Lực lượng Dân tộc, Dân chủ và Hòa bình Việt Nam cũng được thành lập tại Tây Ninh Năm 1969, Cộng hòa Miền Nam Việt Nam ra đời tại Tây Ninh và được xem là thủ đô đầu tiên. Sau năm 1975, tỉnh Tây Ninh có thị xã Tây Ninh và 7 huyện: Bến Cầu, Châu Thành, Dương Minh Châu, Gò Dầu, Phú Khương, Tân Biên, Trảng Bàng. Ngày 14 tháng 3 năm 1979, đổi tên huyện Phú Khương thành huyện Hòa Thành. Ngày 13 tháng 5 năm 1989, tách một phần các huyện Tân Biên và Dương Minh Châu để thành lập huyện Tân Châu. Ngày 29 tháng 12 năm 2013, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 135/NQ-CP thành lập thành phố Tây Ninh trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của thị xã Tây Ninh. Ngày 10 tháng 1 năm 2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 865/NQ-UBTVQH14 (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 2 năm 2020). Theo đó, thành lập hai thị xã Hòa Thành và Trảng Bàng trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của hai huyện có tên tương ứng. Kể từ ngày hôm đó, tỉnh Tây Ninh có 1 thành phố, 2 thị xã và 6 huyện như hiện nay. Hành chính[sửa | sửa mã nguồn]Tỉnh Tây Ninh có 9 đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc, bao gồm 1 thành phố, 2 thị xã và 6 huyện với 94 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 17 phường, 6 thị trấn và 71 xã. Danh sách các đơn vị hành chính trực thuộc tỉnh Tây Ninh Tên Diện tích (km²) (2020) Dân số (người) (2019) Mật độ dân số (người/km²) Năm thành lập Loại đô thị Hành chính Thành phố (1) Tây Ninh 139,92 135.254 966,7 2013 Loại III 7 phường, 3 xã Thị xã (2) Hòa Thành 82,92 138.626 1.671,7 2020 Loại IV 4 phường, 4 xã Trảng Bàng 340,14 179.494 527,7 2020 Loại IV 6 phường, 4 xã Huyện (6) Bến Cầu 264 70.397 296,4 1959 1 thị trấn, 8 xã Châu Thành 580,94 141.822 244,1 1975 1 thị trấn, 14 xã Dương Minh Châu 435,60 120.042 275,6 1989 1 thị trấn, 10 xã Gò Dầu 260 153.904 592 1955 1 thị trấn, 8 xã Tân Biên 861 102.991 119,6 1949 1 thị trấn, 9 xã Tân Châu 1.103,20 153.799 123,1 1989 1 thị trấn, 11 xã Theo quyết định Quy hoạch số 241/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trong giai đoạn 2021 – 2025: thành phố Tây Ninh sẽ từ đô thị loại III lên đô thị loại II; thị xã Hòa Thành và thị xã Trảng Bàng từ đô thị loại IV lên đô thị loại III; thị trấn Gò Dầu huyện Gò Dầu và thị trấn Bến Cầu huyện Bến Cầu sẽ đô thị loại IV. Trong đó, huyện Bến Cầu sẽ thành lập thị xã Bến Cầu. Đến giai đoạn 2026 – 2030, thị trấn Gò Dầu huyện Gò Dầu tiếp tục tiến lên đô thị loại III và huyện Dương Minh Châu thành lập thị xã Dương Minh Châu. Kinh tế - xã hội[sửa | sửa mã nguồn]Kinh tế[sửa | sửa mã nguồn]Năm 2018, Tây Ninh là đơn vị hành chính Việt Nam đông thứ 37 về số dân, xếp thứ 28 về Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP), xếp thứ 14 về GRDP bình quân đầu người, đứng thứ 32 về tốc độ tăng trưởng GRDP. Với 1.133.400 người dân, GRDP đạt 71.166 tỉ Đồng (tương ứng với 3,0908 tỉ USD), GRDP bình quân đầu người đạt 62,79 triệu đồng (tương ứng với 2.727 USD), tốc độ tăng trưởng GRDP đạt 8,01%. Trong kỳ họp đánh giá tình hình phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Tây Ninh năm 2022, tổng sản phẩm trong tỉnh ước tính đạt 55.914 tỷ đồng, tăng 8,84% so với cùng kỳ. GRDP bình quân đầu người đạt 3.700 USD. Định hướng phát triển thời gian tới, tỉnh Tây Ninh xác định mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng và đến năm 2030 phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Tỉnh Tây Ninh được xem là một trong những cửa ngõ giao lưu về quốc tế quan trọng giữa Việt Nam với Campuchia, Thái Lan,… Đồng thời tỉnh có vị trí quan trọng trong mối giao lưu trao đổi hàng hoá giữa các tỉnh vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và các tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long. Trong năm 2022, tốc độ phát triển kinh tế - xã hội của Tây Ninh đạt 9,56%, xếp thứ 16 cả nước và đứng thứ nhất trong các vùng kinh tế trọng điểm Nam bộ. Trong đó, tổng doanh thu du lịch tăng 130%, đạt 1.400 tỷ đồng và lượng khách du lịch tăng 200%, đạt 4,5 triệu lượt. Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen cũng trở thành 1 trong 5 điểm đến thu hút nhiều khách du lịch nhất cả nước. Nông nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]Trong 3 tháng đầu năm 2012, phát triển ở mức tương đối, lĩnh vực nông nghiệp vẫn tiếp tục là thế mạnh, một số lĩnh vực đạt kết quả khả quan như thu ngân sách đạt dự toán, đảm bảo tiến độ thực hiện và đáp ứng các nhiệm vụ chi theo dự toán được giao, chỉ số giá tiêu dùng được kéo giảm, đầu tư phát triển trên địa bàn do được tập trung chỉ đạo nên thực hiện có hiệu quả, các dự án được cấp giấy chứng nhận đầu tư đẩy nhanh tiến độ triển khai. Thu ngân sách nhà nước đạt trên 1.133 tỷ đồng, Tổng nguồn vốn tín dụng của hệ thống ngân hàng ước trên 21.880 tỷ đồng, tăng 27% so với cùng kỳ, Tổng kim ngạch xuất khẩu ước thực hiện 287 triệu USD, tăng trên 22% so với cùng kỳ. Tốc độ tăng trưởng bình quân GDP của Tây Ninh hàng năm đạt 14%, GDP bình quân đầu người đạt năm 2010 đạt 1.390 USD. Công nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]Ngành công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp của Tây Ninh ngày càng phát triển vững chắc đồng thời đã xây dựng được hệ thống các nhà máy chế biến nông sản tại các vùng chuyên canh như các nhà máy mía đường, các nhà máy chế biến bột củ mì, các nhà máy chế biến mủ cao su, từng bước xây dựng các khu công nghiệp trong tỉnh. Giáo dục[sửa | sửa mã nguồn]Tính đến thời điểm ngày 30 tháng 9 năm 2011, trên địa bàn toàn tỉnh Tây Ninh có 410 trường học ở cấp phổ trong đó có Trung học phổ thông có 31 trường, Trung học cơ sở có 106 trường, Tiểu học có 271 trường, chuyên 1 trường, bên cạnh đó còn có 116 trường mẫu giáo. Với hệ thống trường học như thế, nền giáo dục trong địa bàn Tỉnh Tây Ninh cũng tương đối hoàn chỉnh, góp phần giảm thiểu nạn mù chữ trong địa bàn tỉnh. Có một trường chuyên là THPT chuyên Hoàng Lê Kha tại số 368 Trường Chinh, phường 3, thành phố Tây Ninh (địa chỉ cũ là 23 Võ Thị Sáu, phường 3, thành phố Tây Ninh). Trường THPT loại 2 có chất lượng tốt nhất là THPT Lý Thường Kiệt tại 354, Đường Lý Thường Kiệt, Khu phố 4, Phường Long Hoa, Thị xã Hòa Thành, Tỉnh Tây Ninh.Trường là một trong những cơ sở giáo dục lâu đời đã và đang đào tạo ra nhiều thành phần trí thức cho tỉnh. Một số trường đứng top đầu của tỉnh:
Văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]Kiến trúc Chàm, nền văn minh Chàm và dân tộc Khmer được đánh giá cao như là một xã hội văn minh sớm xuất hiện ở miền Nam Việt Nam. Tây Ninh hiện còn 2 trong 3 tháp cổ ở vùng đất nam bộ của nền văn hóa Óc Eo (Vương quốc Phù Nam tồn tại từ thế kỷ I đến thế kỷ VIII) hầu như còn nguyên vẹn là tháp Chót Mạt ở xã Tân Phong huyện Tân Biên và tháp Bình Thạnh ở xã Phước Bình thị xã Trảng Bàng. Theo thống kê của ban Dân tộc tỉnh Tây Ninh hiện Tây Ninh có 21 dân tộc cùng chung sống, trong đó dân tộc Tà Mun (được cho là hậu duệ của Vương quốc Phù Nam) ở Tây Ninh đang làm thủ tục để công nhận là dân tộc thứ 55 của Việt Nam. Tây Ninh còn nổi tiếng với các lễ hội:
Du lịch[sửa | sửa mã nguồn]Định hướng phát triển thời gian tới, đến năm 2030, Tây Ninh sẽ phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Thậm chí, trong dịp Tết Nguyên đán 2022, ngành du lịch Tây Ninh đứng đầu cả nước. Theo báo cáo từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tây Ninh, du lịch Tây Ninh có đến gần 90% du khách đến Tây Ninh để thăm quan Khu du lịch Núi Bà Đen và Tòa Thánh Tây Ninh. Tây Ninh nổi tiếng với những phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ và những công trình nhân tạo hoành tráng:
Ngoài ra còn nhiều địa điểm du lịch khác như: thung lũng Ma Thiên Lãnh, chùa Cao Sơn Tự ở huyện Gò Dầu... Ẩm thực[sửa | sửa mã nguồn]Tây Ninh nổi tiếng với các loại đặc sản sau đây:
Dân cư[sửa | sửa mã nguồn]Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2019, dân số toàn tỉnh Tây Ninh đạt 1.169.165 người, mật độ dân số đạt 268 người/km² Trong đó dân số sống tại thành thị đạt 207.569 người, chiếm 17,8% dân số toàn tỉnh, dân số sống tại nông thôn đạt 961.596 người, chiếm 82,2% dân số. Dân số nam đạt 584.180 người, nữ đạt 584.985 người. Tỷ lệ tăng tự nhiên dân số phân theo địa phương tăng 0,92 % Tỷ lệ đô thị hóa tính đến năm 2021 đạt 42%. Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2019, toàn tỉnh Tây Ninh có 9 tôn giáo khác nhau, nhiều nhất là Đạo Cao Đài có 415.920 người, Công giáo có 45.992 người, Phật giáo có 38.336 người, các tôn giáo khác như Hồi giáo 3.337 người, Tin Lành có 684 người, Phật giáo hòa hảo có 236 người, Minh Sư Đạo có bốn người, Tịnh độ cư sĩ Phật hội Việt Nam có hai người, Bà-la-môn có một người. Theo thống kê của Tổng cục thống kê Việt Nam, tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2009, toàn tỉnh Tây Ninh có đủ 29 dân tộc cùng người nước ngoài sinh sống. Trong đó dân tộc Kinh có 1.050.376 người, người Khmer có 7.578 người, người Chăm có 3.250 người, người Xtiêng có 1.654 người, người Hoa có 2.495 người, còn lại là những dân tộc khác như Mường, Thái, Tày...... Giao thông[sửa | sửa mã nguồn]Tây Ninh có đường Xuyên Á đi qua với chiều dài gần 28 km, nối Thành phố Hồ Chí Minh với Campuchia thông qua cửa khẩu Mộc Bài. Tây Ninh có 2 tuyến sông chính là tuyến sông Sài Gòn và tuyến sông Vàm Cỏ Đông. Ngoài ra địa bàn tỉnh Tây Ninh còn có cảng sông Bến Kéo nằm trên sông Vàm Cỏ Đông. Hiện nay, Tây Ninh còn có hai tuyến cao tốc đã được Thủ tướng phê duyệt và đang chờ xây dựng bao gồm: Đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Mộc Bài và Đường cao tốc Gò Dầu – Xa Mát. Năm 2022, UBND tỉnh Tây Ninh đã trình Thủ tướng và Bộ Giao thông vận tải đề xuất bổ sung quy hoạch sân bay Tây Ninh vào quy hoạch sân bay toàn quốc thời kỳ 2030, tầm nhìn 2050. Danh nhân[sửa | sửa mã nguồn]Tên nhân vật Năm sinh Danh hiệu - Chức vụ Ref Lĩnh vực chính trị Nguyễn Văn Tâm 1893 – 1990 Thủ tướng Quốc gia Việt Nam Nguyễn Văn Thương 1938 – 2018 Thiếu tá tình báo, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam Ngụy Văn Thà 1943 – 1974 Hải quân Việt Nam Cộng hòa Dương Minh Châu 1912 – 1947 Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Huân chương Độc lập hạng nhất Nguyễn Tôn Hoàn 1917 – 2001 Bộ trưởng Bộ Thanh niên Quốc gia Việt Nam, Phó Thủ tướng Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Minh Châu 1921 – 1999 Thượng tướng Quân đội nhân dân Việt Nam, Trưởng đại diện Bộ Quốc phòng ở miền Nam Trình Minh Thế 1922 – 1955 Thiếu tướng Quân đội của đạo Cao Đài, Trung tướng Quân đội Quốc gia Việt Nam Bùi Thanh Vân 1927 – 1994 Trung ướng, Tư lệnh Quân khu 7 của Quân đội nhân dân Việt Nam Nguyễn Thới Bưng 1927 – 2014 Trung tướng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Văn Đông 1932 – 2018 Đại tá, Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Thanh Tùng 1933 Thiếu tướng Quân đội nhân dân Việt Nam Đồng Thị Ánh 1947 Chánh án Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Trần Nam Phi 1948 Trung tướng Quân đội nhân dân Việt Nam, Chính ủy Tổng cục Tình báo Nguyễn Văn Rốp 1949 – 2000 Thiếu tướng Công an nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Thành Cung 1953 – 2022 Thượng tướng Quân đội nhân dân Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Châu Thanh 1954 Trung tướng, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật của Bộ Quốc phòng Nguyễn Văn Nên 1957 Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Quyết Tâm 1958 Nguyên Chủ tịch Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Võ Văn Phuông 1960 Nguyên Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương Trần Lưu Quang 1967 Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Lê Tiến Châu 1969 Bí thư Thành ủy Hải Phòng Huỳnh Thanh Phương 1978 Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 14, 15; Bí thư huyện ủy Gò Dầu Lĩnh vực nghệ thuật Năm Đồ 1916 – 1992 Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ cải lương Lê Dân 1928 – 2016 Nghệ sĩ ưu tú, Đạo diễn điện ảnh Xuân Hồng 1928 – 1996 Nhạc sĩ, Phó Tổng Thư ký Hội Nhạc sĩ Việt Nam Hùng Linh 1937 – 2009 Nhạc sĩ nhạc vàng Thanh Nga 1942 – 1978 Nghệ sĩ ưu tú, Nghệ sĩ cải lương Trương Quốc Khánh 1947 – 1999 Nhạc sĩ, nhà báo và nhà biên kịch Bảo Quốc 1949 Nghệ sĩ ưu tú, Diễn viên hài kịch, Nghệ sĩ cải lương Châu Thanh 1958 Nghệ sĩ cải lương Nguyễn Phương Điền 1969 Nghệ sĩ ưu tú, Đạo diễn điện ảnh, Diễn viên, Biên kịch Cẩm Tiên 1970 Nghệ sĩ ưu tú, Nghệ sĩ cải lương Ngọc Châu 1994 Vietnam's Next Top Model 2016, Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2022 Võ Điền Gia Huy 1996 Diễn viên, từng tham gia bộ phim Thưa mẹ con đi Lĩnh vực khác Phạm Công Tắc 1890 – 1959 Người sáng lập và kiện toàn đạo Cao Đài Lê Văn Thới 1917 – 1983 Giáo sư Hóa học Thẩm Thệ Hà 1923 – 2009 Nhà giáo, nhà văn và nhà báo Việt Nam Nhất Chi Mai 1934 – 1967 Nữ Phật tử tự thiêu vì hòa bình ở Sài Gòn, kêu gọi chấm dứt Chiến tranh Việt Nam Triệu Thị Chơi 1946 – 2021 Nhà giáo ưu tú Trần Quốc Hải 1960 Kỹ sư cơ khí Phan Thị Kim Phúc 1963 Đại sứ Thiện chí của UNESCO Nguyễn Nam Hải 1982 Vận động viên, Huấn luyện viên Bóng bàn Lý Hoàng Nam 1997 Vận động viên Quần vợt Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
|
