Thần Tài trong tín ngưỡng phương Đông là vị thần đảm nhiệm việc trông coi tiền tài cho gia chủ. Ngày 10 âm lịch mỗi tháng là ngày cúng vía thần tài, trong đó mùng 10 tháng Giêng là quan trọng nhất, nhiều gia đình, hộ kinh doanh, chủ cửa hàng, doanh nghiệp chú tâm chuẩn bị cho lễ cúng đủ đầy để thần Tài gõ cửa.
Bạn có biết nguồn gốc ngày vía thần Tài?
Nguồn gốc ngày vía thần Tài
Tục thờ thần Tài có xuất xứ Trung Quốc, du nhập về Việt Nam vào khoảng đầu thế kỷ 20. Xoay quanh tín ngưỡng ngày là những câu chuyện liên quan khá thú vị. Được biết đến nhiều nhất là câu chuyện về Triệu Công Minh, người đã giúp Khương Tử Nha đánh Trụ Vương.
Sau khi tử trận, Triệu Công Minh được phong làm Chính Nhất Long Hồ Huyền chân quân, thống lĩnh bốn vị thần trên trời là Chiêu Bảo - Nạp Trân - Chiêu Tài - Lợi Thị. Vì thế, ông có nhiệm vụ cai quản tiền bạc, của cải. Mọi người thường thờ cúng thần Tài để cầu mong tài lộc, may mắn sẽ đến với họ.
Theo một tích truyện khác, trong một lần đi chơi uống rượu, thần Tài say quá nên rơi xuống trần gian. Khi tỉnh dậy, thần Tài bị mất trí nhớ, quên mất mình là ai. Sống lang thang và không biết làm việc gì, ông đi ăn xin để sống qua ngày.
Gặp một vị chủ quán tốt bụng, ông được mời vào và ăn một bữa thịnh soạn. Quán đang rất vắng khách nhưng khi ông lão ăn xin bước vào thì bỗng dưng khách ra vào tấp nập. Để ý thấy ông lão vào nhà nào xin ăn thì nhà đó buôn may bán đắt và trở nên giàu có, chủ quán liền giữ lại để việc làm ăn buôn bán được thuận lợi... Vậy nên dân gian mới có câu "thần Tài gõ cửa".
Đến một ngày nọ, thần Tài nhớ ra mọi chuyện và bay về trời. Đó là ngày mồng 10 tháng Giêng. Để tưởng nhớ thần Tài, mọi người chọn ngày này là ngày vía thần Tài, sắm sửa lễ vật dâng cúng và mua vàng để cầu tài lộc may mắn, sung túc cho cả năm.
Ngày vía thần Tài bắt nguồn từ đâu?
Cũng có sách viết rằng có một người lái buôn Trung Hoa tên là Âu Minh khi đi qua hồ Thanh Thảo tình cờ gặp Thủy thần, được thần cho một nữ gia nhân tên là Như Nguyện. Âu Minh đem Như Nguyện về nuôi ở trong nhà, từ đó công việc làm ăn mỗi ngày một phát đạt.
Trong một ngày Tết, vì lý do nào đó, Âu Minh đánh Như Nguyện, khiến cô sợ hãi chui vào đống rác và biến mất. Từ đó, Âu Minh làm ăn thua lỗ, chẳng mấy chốc nghèo xác nghèo xơ. Mọi người nhận ra cô chính là thần Tài và lập bàn thờ Như Nguyện. Vì thế nên bàn thờ thần Tài thường nằm ở một góc khuất trong nhà. Trong 3 ngày Tết, mọi người kiêng quét nhà, hốt rác vì sợ làm mất thần Tài đang núp trong đó.
Theo một tích khác, thần Tài nguyên là Bố Đại La Hán, còn gọi là Nhân Yết Đà tôn giả ở Ấn Độ [là một trong 18 vị La hán]. Ông là người chuyên bắt rắn, thường mang túi vải to trên lưng vào rừng bắt rắn độc, nhổ bỏ răng độc rồi thả rắn đi.
Người Trung Quốc cho là Bố Đại đầu thai tại nước Lương tên là Phó Đại Sĩ, tính tình vui vẻ, ăn mặc xộc xệch, vai mang cái túi vải to, ai cho gì cũng dồn vào túi rồi đem phân phát cho trẻ em. Do đó, tượng thần Tài thường đứng, có mang túi to, hai tay đưa thẳng lên trời cười thoải mái, tượng trưng cho sự may mắn, thành công.
Ý nghĩa ngày vía thần Tài
Sự tích về thần Tài ngấm vào quan niệm của nhiều người, trở thành một tín ngưỡng dân gian nên cứ vào ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch, nhiều gia đình, đặc biệt là những người làm kinh doanh lại sắm lễ vật để cúng vía thần Tài mùng 10 âm lịch mỗi tháng, cầu xin làm ăn thuận lợi, phát đạt, thịnh vượng về tài lộc, thuận buồm xuôi gió.
Ngoài ngày vía thần Tài quan trọng nhất trong năm là mùng 10 tháng Giêng, người làm kinh doanh thường làm lễ cúng đầy đủ, cầu xin nhiềumay mắn về tài lộc trong năm.
Trước đây, chỉ những người kinh doanh buôn bán mới mua vàng vào ngày này với mục đích cầu tài lộc. Những năm gần đây, nhiều người Việt cũng theo phong trào đổ xô đi mua vàng trong ngày này với hy vọng sẽ có nhiều tiền của trong năm, vì vàng mang ý nghĩa phú quý, cát tường.
Theo lịch âm dương, ngày vía Thần Tài là ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Vào ngày này, những người làm ăn, buôn bán thường sắm sửa lễ vật cúng Thần Tài và mua vàng ngày vía Thần Tài để cầu may, mong 1 năm buôn may bán đắt.
Ngày Thần Tài là ngày bao nhiêu năm 2024? Năm nay, ngày Thần Tài 10/1 Âm lịch rơi vào thứ Hai [19/2 Dương lịch]. Những người làm ăn buôn bán vẫn cúng Thần Tài hàng ngày, tuy nhiên ngày 10 tháng Giêng được cho là ngày vía Thần Tài quan trọng nhất trong năm.
2. Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày vía Thần Tài
Muốn hiểu được ý nghĩa ngày vía Thần Tài mùng 10 tháng Giêng hàng năm, chúng ta cần biết nguồn gốc của tục thờ Thần Tài.
Ngày vía Thần Tài xuất phát từ Trung Quốc và được du nhập vào Việt Nam khoảng đầu thế kỷ XX. Có 1 số câu chuyện thú vị xoay quanh ngày vía Thần Tài và giải thích cho tục thờ Thần Tài như sau:
Câu chuyện thứ nhất: Đây là câu chuyện phổ biến nhất về ngày vía Thần Tài được lưu truyền khá rộng rãi.
Tương truyền rằng, Thần Tài là 1 vị thần cai quản tiền bạc, tài lộc trên Thiên đình. Trong 1 lần đi chơi uống rượu say, Thần Tài sa chân rơi xuống Hạ giới, va đầu vào đá nên nằm mê mệt không biết gì.
Sáng ra, dân tình thấy ông ăn mặc như phường cải lương lấy làm lạ và tưởng bị điên liền lột sạch mũ áo của ông mang đi bán. Khi tỉnh dậy Thần Tài không nhớ mình là ai, cũng không biết làm gì nên đi lang thang xin ăn.
Có 1 cửa hàng bán gà, vịt, heo quay buôn bán ế ẩm, thấy ông đến xin bèn mời vào quán ăn. Kỳ lạ thay, từ lúc Thần Tài vào ăn thì khách bỗng dưng kéo đến nườm nượp, cửa hàng đối diện mọi khi đông khách là vậy tự nhiên chuyển hết sang bên này ăn.
Sau 1 thời gian thấy Thần Tài chẳng làm gì mà suốt ngày được ăn ngon, lại dùng tay ăn bốc, người thì bốc mùi, sợ khách thấy thế không dám đến ăn nữa, lại vừa tốn kém đồ ăn cho kẻ ăn mày, chủ quán bèn đuổi Thần Tài đi.
Quán đối diện ngày xưa đông khách, nay vắng hoe, thấy vậy liền mời Thần Tài vào ăn, kỳ lạ thay, khách lại kéo sang ăn rất đông, quán bên kia lại vắng vẻ. Kể từ đó, các hàng quán tranh giành nhau mời cho được Thần Tài đến chỗ mình ăn để khách đến đông.
Người dân thương ông không có 1 mảnh vải che thân liền dẫn ông đi mua quần áo mặc. Vô tình, bộ quần áo ông được mua cho lại chính là bộ đồ trước kia của ông. Sau khi mặc áo mũ vào, Thần Tài nhớ ra mọi chuyện và bay về trời.
Ngày ông bay về trời là ngày mùng 10 tháng Giêng và kể từ đó mọi người lấy ngày này là ngày vía Thần Tài.
Câu chuyện thứ 2: Câu chuyện này ít được biết đến hơn nhưng cũng giúp giải thích thêm ý nghĩa về việc cúng kiếng ngày Thần Tài.
Truyện kể rằng, ngày xưa có 1 người lái buôn tên là Âu Minh, trong 1 lần đi qua hồ Thanh Thảo phước đức gặp được vua Thủy Tề và được ban cho 1 gia nhân tên là Như Nguyện.
Từ ngày có Như Nguyện, công việc làm ăn của Âu Minh bỗng suôn sẻ, may mắn, chẳng mấy chốc ông trở nên phát đạt và vô cùng giàu có. Vào 1 ngày trong dịp Tết, Như Nguyện bị Âu Minh đánh không rõ vì lý do gì. Quá sợ hãi, cô gái bèn trốn vào trong đống rác và đột nhiên biến mất.
Từ ngày không còn Như Nguyện, công việc làm ăn của Âu Minh nhanh chóng xuống dốc, tiền bạc cứ thế đội nón ra đi. Mọi người cho rằng Như Nguyện là Thần Tài mang đến tài lộc, may mắn nên đã lập bàn thờ cho cô.
Chính vì vậy, bàn thờ của Thần Tài luôn được đặt ở góc khuất và gia chủ cũng kiêng quét rác trong 3 ngày Tết để tránh quét mất tài lộc của nhà mình đi.
Từ 2 câu chuyện trên ta thấy ý nghĩa quan trọng của Thần Tài với việc làm ăn, buôn bán. Gần như tất cả các hộ kinh doanh, doanh nghiệp đều có bàn thờ Thần Tài để công việc suôn sẻ, buôn bán hanh thông.
3. Ngày vía Thần Tài nên làm gì và kiêng làm gì để may mắn cả năm?
Bên cạnh câu hỏi Ngày vía Thần Tài là ngày nào thì Ngày Thần Tài nên làm gì cũng là 1 trong những điều thắc mắc của nhiều người kinh doanh buôn bán.
3.1. Những việc nên làm vào ngày vía Thần Tài
Trong ngày vía Thần Tài, có 2 việc mà bạn nên làm để rước tài lộc về nhà, giúp công việc làm ăn buôn bán được thuận buồm xuôi gió trong năm mới.
- Lau dọn bàn thờ Thần Tài
Ngày Thần Tài nên làm gì? Lau dọn bàn thờ là việc làm không thể thiếu khi thờ cúng Thần Tài. Việc này cần thực hiện thường xuyên, tuy nhiên trong ngày vía Thần Tài, việc lau dọn bàn thờ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Bạn cần chuẩn bị 1 chậu nhỏ chuyên chỉ dùng để tẩy uế, đổ nước lá bưởi hoặc nước sạch pha chút rượu. Đầu tiên bạn cần lau rửa tượng Thần Tài và Ông Địa [nếu có] trước, sau đó vệ sinh các đồ thờ cúng, lau dọn ban thờ cho sạch sẽ, thoáng đãng, xong xuôi bạn sắp xếp lại như cũ.
Đoc thêm: Cách lau dọn bàn thờ Thần tài trong cửa hàng dịp cuối năm
- Thực hiện nghi thức cúng ngày vía Thần Tài
Đây là việc làm ý nghĩa và quan trọng nhất bạn cần làm trong ngày vía Thần Tài. Ngoài việc chuẩn bị đồ cúng cẩn thận, khi lễ bạn cần ăn mặc chỉnh tề để thể hiện cái tâm của mình, đọc bài cúng to, rõ ràng.
Xem thêm: Cách cúng Thần Tài thu hút tài lộc, may mắn cho gia chủ
3.2. Những điều kiêng kỵ cần tránh trong ngày vía Thần Tài
Có thờ có thiêng, có kiêng có lành. Biết được những điều đại kỵ nên tránh sẽ giúp gia chủ và gia đình có một năm đủ đầy, công việc làm ăn thuận buồm xuôi gió.
Dân gian ta và nhiều tài liệu cổ tương truyền một số việc cần tránh trong ngày này như sau:
- Dùng đèn nháy, đèn điện thay thế nến, đèn dầu: Thời đại thay đổi và đồ thờ cúng cũng được “hiện đại hóa” theo. Tuy nhiên, việc sử dụng đèn dầu, nến vẫn được các chuyên gia phong thủy khuyến khích gia chủ hơn cả. Nếu sử dụng đèn thờ điện cần bố trí 2 bên 2 cây, đẩy xa bên ngoài bàn thờ.
- Sử dụng đồ giả để cúng: Việc sử dụng hoa quả giả để cúng là điều không nên. Thay vào đó, bạn nên chọn những trái có màu sắc đẹp, hoa tươi, hoa có nhiều nụ để cúng ngày vía Thần Tài.
- Lời ăn tiếng nói thiếu trang nhã: Cãi lộn, nhời ra tiếng vào với khách hàng, đối tác trong ngày lễ vía Thần Tài cũng có thể ảnh hưởng đến tài lộc của gia chủ. Vì vậy, không chỉ ngày vía Thần Tài mà cả những ngày bình thường, bạn nên cẩn trọng trong lời nói giao tiếp hàng ngày.
4. Kinh nghiệm mua vàng ngày vía Thần Tài
Những năm gần đây rất nhiều người đi mua vàng ngày Thần Tài. Những kinh nghiệm mua vàng ngày vía Thần Tài sau đây sẽ giúp bạn mua vàng đảm bảo chất lượng.
- Mua vàng của các thương hiệu lớn: Không nên mua vàng ngày Thần Tài ở các cửa hàng nhỏ, kém uy tín hoặc không có giấy phép kinh doanh.
- Kiểm tra kỹ càng khi mua: Bạn nên kiểm tra kỹ vàng như số series, đường nét, hoa văn, chữ, dấu trên miếng vàng cũng như bao bì sản phẩm trước khi mở hầu bao mua vàng ngày Thần Tài.
- Đặt mua trước hoặc mua online: Ngày vía Thần Tài mọi người sẽ đi mua vàng rất đông, bạn có thể đặt trước từ ngày mùng 9 tháng 1 hoặc mua vàng online cho đỡ phải chen chân.
- Giữ giấy tờ mua cẩn thận: Lưu giữ cẩn thận các chứng từ mua vàng ngày vía Thần Tài để việc bán lại sau này [nếu có] thuận lợi hơn. Nếu không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, vàng sẽ bị mua lại với giá thấp hơn, thậm chí bị từ chối thu mua kể cả khi bạn mua ở 1 cửa hàng và bán lại ở chính cửa hàng đó nếu hàng kém chất lượng.
Thực ra ngày vía Thần Tài làm gì, mua gì, cúng gì không quan trọng bằng cái tâm bạn hướng về Ngài., nếu không có điều kiện mua vàng hay làm mâm cao cỗ đầy bạn chỉ cần dâng lễphù hợp với điều kiện của mình.
Hy vọng bài viết trên đây đã cung cấp đầy đủ thông tin cũng như trả lời thấu đáo cho các câu hỏi về ngày vía Thần Tài