Quân chư hầu là gì

Chư hầu là một từ xuất phát từ chữ Hán [諸侯], trong nghĩa hẹp của chữ Hán dùng từ thời Tam Đại ở Trung Quốc [gồm nhà Hạ, nhà Thương, nhà Chu] để chỉ tình trạng các vua chúa của các tiểu quốc bị phụ thuộc, phải phục tùng một vua chúa lớn mạnh hơn làm thiên tử thống trị tối cao. Các nước nhỏ có sự thừa nhận chính thức vị thế chư hầu trước một nước lớn và được gọi là nước chư hầu.

Tại châu Âu trong chính sách phong kiến thời trung cổ mối quan hệ chư hầu [ vassal ] sống sót ở dạng những lãnh chúa địa phương tuyên thệ trung thành với chủ với vua. [ 1 ]

Sau này, chư hầu được sử dụng theo nghĩa bóng, dùng để chỉ tình trạng nước nhỏ phụ thuộc lộ liễu vào nước lớn nào đó, với mức độ phụ thuộc khác nhau, mà không có các danh xưng chư hầu và minh chủ nữa. Vào thời kỳ chủ nghĩa tư bản ra đời và xâm chiếm thuộc địa thì quan hệ lệ thuộc được xác định ở các mức thuộc địa [phụ thuộc hoàn toàn] hay bảo hộ [có chính quyền địa phương tồn tại nhưng không độc lập]. Sau Chiến tranh thế giới thứ hai khi hệ thống thuộc địa tan vỡ thì xuất hiện dạng thay thế là các hiệp ước liên minh tay đôi hoặc đa quốc gia như các khối quân sự NATO, SEATO, CENTO, khối Warszawa, Đó là một hiện tượng của lịch sử, các nước nhỏ gom quanh ô che của nước lớn thành nhóm để tồn tại trong thế giới có nhiều xung đột.

Trong lịch sử dân tộc Trung Quốc

Vào thời kỳ đầu của xã hội phong kiến, quyền lực vốn nằm trong tay thủ lĩnh bộ lạc chuyển đổi thành lãnh chúa cát cứ trong lãnh thổ của họ. Các xung đột xảy ra thì bên cạnh dạng cá lớn nuốt trọn cá bé, cũng nổi lên dạng lãnh chúa mạnh và khôn ngoan, thiết lập quyền kiểm soát các lãnh thổ khác ở mức xác định.

Tại Trung Quốc nó dẫn đến quy mô thiên tử chư hầu ở thời nhà Hạ [ Tk 21 Tk 16 TCN ] và nhà Thương [ Tk 16 Tk 11 TCN ]. Mối quan hệ thiên tử chư hầu lúc đầu còn ở dạng sơ khai, chưa có một kim chỉ nan nền tảng về xã hội. Quan hệ giữa những thành phần dịch chuyển theo năng lực duy trì tiềm năng của những thành phần đó, và nói chung là còn lỏng lẻo, những chư hầu thì vẫn chia phái hoặc liên minh hoặc đánh chiếm lẫn nhau. Các di chỉ khảo cổ thời nhà Thương cho thấy những thuộc quốc của triều đại này gọi là Phương quốc , giữa vua nhà Thương với những thủ lĩnh bộ tộc đó không có quan hệ vua tôi mà chỉ là liên minh quân sự. Vua nhà Hạ, nhà Thương chỉ đóng vai trò đứng đầu phối hợp những phương quốc, được những nước đó gọi là đại quốc , đại ấp và những nước này xưng tiểu quốc , tiểu ấp [ 2 ] .Sang thời nhà Chu [ Tk 11 Tk 3 TCN ], đại đa số những chư hầu đều là người thân thích hoặc công thần nhà Chu, chịu sự ràng buộc khá ngặt nghèo, có quan hệ vua tôi với thiên tử nhà Chu [ 2 ]. Chư hầu có nghĩa vụ và trách nhiệm với thiên tử nhà Chu như : triều kiến định kỳ, cống nạp, điều quân theo sự kêu gọi của vua Chu khi có cuộc chiến tranh hoặc làm lễ lớn để trợ tế [ 3 ] [ 4 ] .Sang thời Đông Chu [ Tk 8 Tk 3 TCN ], thiên tử suy yếu, những chư hầu nổi lên ép chế quyền hành. Những chư hầu mạnh thay nhau chỉ huy, chi phối chư hầu khác, không thần phục thiên tử. Cuối cùng, chư hầu mạnh nhất là nước Tần hủy hoại những chư hầu khác vào năm 221 TCN, xây dựng nhà Tần .

Nhà Tần xây dựng được nhà nước trung ương tập quyền vững mạnh đầu tiên ở Trung Quốc, và cùng với các học thuyết về xã hội phong kiến và chiến tranh ra đời vào thời Xuân Thu Chiến Quốc[lower-alpha 1], chấm dứt thời hỗn mang của các tiểu quốc.

Theo quan điểm của Lý Tư, để tránh việc những chư hầu liệt quốc đánh nhau sau nhiều đời không còn thân thương với quan hệ huyết thống, Tần Thủy Hoàng lập ra chính sách quận huyện, không phong cho thân thích và công thần .Sang thời Hán, thiên tử duy trì giải pháp hỗn hợp giữa nhà Chu và nhà Tần : vừa thiết lập những quận huyện, cử những quan lại đến quản lý, vừa phong đất cho thân thích, công thần. Sau khi dẹp những cuộc binh biến của những chư hầu đầu thời Hán, nhà Hán chia nhỏ chủ quyền lãnh thổ những nước được phong. Từ gần 10 nước thời Hán Cao Tổ thành 25 nước thời Hán Cảnh Đế. Đến thời Hán Vũ Đế còn liên tục theo đuổi chủ trương này, vô hiệu trọn vẹn việc cắt đất phong hầu khiến cho chế độ quân chủ TW tập quyền ngày càng được củng cố [ 5 ]. Vì vậy trong những châu [ đơn vị chức năng hành chính lớn nhất ] vừa có Q. vừa có nước .

Khái niệm chư hầu từ lúc đó không chỉ giới hạn với những người hoàng thân quốc thích được phong tại các nước mà còn bao gồm các quan lại địa phương có thực lực mạnh và nổi lên thành những quân phiệt tranh chấp trong thời loạn.

Khi kiến lập nhà Tấn, Tấn Vũ Đế cho rằng do nhà Tào Ngụy bớt quá nhiều quyền lực tối cao của những hoàng tử được phong đất dẫn đến thiên tử bị cô lập không có người cứu trợ đến nỗi mất ngôi, nên tăng cường quyền lực tối cao cho chư hầu. Tuy vẫn duy trì chính sách xen lẫn quận huyện như nhà Hán, vua Tấn phong 27 người thân thích làm vương , cho họ tùy theo quy mô lớn nhỏ mà lập ra quân đội từ vài ngàn đến vài vạn người. Vì vậy chỉ ngay sau khi Vũ Đế mất, những chư hầu lại nổi lên đánh nhau tranh giành quyền lực tối cao, gọi là loạn bát vương. Hậu quả của loạn bát vương khiến nhà Tấn suy yếu trầm trọng, tạo thời cơ cho những tộc người Hồ phương bắc tràn vào trung nguyên khiến nhà Tấn phải rút về phía nam .

Hiện đại

Trong ngữ cảnh hiện đại thì từ này dùng để ám chỉ nước phụ thuộc chịu sự chi phối của một nước lớn, trong quan hệ với nước lớn ấy, ví dụ: Đế quốc Mỹ và chư hầu, Liên bang Xô viết và các nước chư hầu Đông Âu.

Nghi vấn lịch sử vẻ vang

Thời kỳ nhà Hạ [ Tk 21 Tk 16 TCN ] và nhà Thương [ Tk 16 Tk 11 TCN ] là thời kỳ huyền sử, chưa có chữ viết và không có ghi chép mạng lưới hệ thống nào. Đời sau lúc có chữ viết [ sớm nhất là Tk 11 TCN ], thì những sử gia cổ dựa trên truyền khẩu chép lại, gán cho không thiếu tên họ thụy hiệu và thời hạn, nhằm mục đích minh họa cho nguồn gốc truyền kiếp của dân tộc bản địa mình. Các sử gia văn minh ở TQ thì thiên về bảo vệ tính tự tôn của dân tộc bản địa, không có dự tính đưa ra những gì trái với lịch sử dân tộc đã chép .Vì thế tính đúng mực những sự kiện không được kiểm chứng .

Chỉ dẫn

1. Nổi bật nhất là luận thuyết của Khổng Tử và Tôn Vũ, những lý luận chủ yếu cho xã hội phong kiến Trung Quốc bước vào quy trình tiến độ mới .

Chú thích

1. F. L. Ganshof, Benefice and Vassalage in the Age of Charlemagne Cambridge Historical Journal 6.2 [ 1939 : 147 75 ] .
2. 2,0 2,1Cát Kiếm Hùng, sách đã dẫn, tr 19
3. Trương Tú Bình, Vương Hiểu Minh, sách đã dẫn, tr 28
4. Cát Kiếm Hùng, sách đã dẫn, tr 21

5. Cát Kiếm Hùng, sách đã dẫn, tr 431, 434

   Xem thêm: Truyền thuyết về quái vật Bigfoot khiến cả thị trấn hoang mang

Xem thêm

Tham khảo

• Sử ký Tư Mã Thiên, các thiên:
  • Chu bản kỷ
  • Ân bản kỷ
• Trương Tú Bình, Vương Hiểu Minh [1998], Một trăm sự kiện của Trung Quốc, Nhà xuất bản Văn hóa thông tin
• Cát Kiếm Hùng chủ biên [2006], Bước thịnh suy của các triều đại phong kiến Trung Quốc, tập 1, Nhà xuất bản Văn hoá thông tin
• Trình Doãn Thắng, Ngô Trâu Cương, Thái Thành [1998], Cố sự Quỳnh Lâm, Nhà xuất bản Thanh Hoá

Liên kết ngoài

Template : Sơ khai Template : Các chủ đềThể loại : Lịch sử Nước Trung Hoa cổ đại Thể loại : Phân cấp hành chính Trung Quốc Thể loại : Địa lý học chính trịhu : Vazallus állam

Source: //blogthuvi.com
Category: Blog

Video liên quan