Chị Nguyễn Thị Hương [ngụ tại Làng Cốm, xã Lương Phong, huyện Hiệp Hòa, TP. Bắc Giang] lập gia đình năm 18 tuổi. Sau khi cưới, hai vợ chồng đều có công việc với thu nhập ổn định nên dự định sinh con luôn. Thế nhưng, đợi thời gian dài mà vẫn chưa thấy tin vui, hai vợ chồng quyết định đi khám tại Bệnh viện Phụ sản Trung Ương. Sau khi chẩn đoán, bác sĩ kết luận chị Hương khó có con do bị buồng trứng đa nang và chỉ định làm thụ tinh nhân tạo. Tuy nhiên, làm 2 lần thì cả 2 lần đều thất bại.
Câu chuyện của chị Hương chỉ là 1 trường hợp điển hình trong vô số những trường hợp khác. Theo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, trung bình, cứ 10 phụ nữ trong độ tuổi sinh sản thì có 1 người mắc buồng trứng đa nang. Nếu không được điều trị sớm, chứng bệnh này có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố, từ đó ảnh hưởng đến kinh nguyệt và khả năng sinh sản.
Dấu hiệu buồng trứng đa nang
Hội chứng buồng trứng đa nang là tình trạng mà một phụ nữ có quá nhiều hormone sinh dục nam [hormone androgen] trong khi hormone sinh dục nữ không đủ. Điều này làm ngăn cản sự rụng trứng khiến buồng trứng có nhiều nang nhỏ. Hệ quả của tình trạng này là gây rối loạn phóng noãn, số lượng trứng nhiều nhưng không chín, không rụng.
1. Kinh nguyệt thay đổi thất thường
Theo thống kê, hơn 50% phụ nữ mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang có kinh nguyệt không đều, thậm chí khoảng 20% không có chu kỳ kinh nguyệt. Nguyên nhân là do khi bị hội chứng này, nội tiết tố sẽ bị rối loạn, khiến kinh nguyệt không đều.
Cụ thể, nếu bạn thấy có các dấu hiệu bất thường liên quan đến chu kỳ kinh như: khoảng cách giữa các kỳ kinh nguyệt quá dài [hơn 35 ngày], lượng máu chảy quá nhiều hoặc quá ít, chảy máu giữa chu kỳ, chậm kinh từ 4 tháng trở lên, số ngày hành kinh kéo dài [hơn 7 ngày]… thì bạn nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm.
2. Các vấn đề về da
Nếu làn da của bạn bỗng nhiên trở nên xấu đi, bị nhờn, dễ nổi mụn trên mặt, ngực, lưng… thì có thể là dấu hiệu cho thấy bạn bị mất cân bằng nội tiết tố. Chính sự tăng tiết hormone androgen bên trong cơ thể khiến tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, gây tắc lỗ chân lông, khiến da bóng dầu và dễ nổi mụn trứng cá. Không những vậy, trên vùng da cổ, dưới cánh tay, đùi, ngực cũng có thể xuất hiện các vùng da màu đỏ, nâu nhạt hoặc đen; ở trên cổ hoặc dưới cánh tay có thể có mụn thịt. Nếu bạn thấy làn da của mình có những thay đổi bất thường, tốt nhất bạn nên đi khám sớm để xác định nguyên nhân.
3. Lông, tóc phát triển bất thường
Rụng tóc có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, một trong số đó là do buồng trứng đa nang. Nguyên nhân là do khi hormone sinh dục nam tăng cao, các nang tóc có thể bị thiếu dinh dưỡng, mỏng và yếu dần. Do đó, phụ nữ bị buồng trứng đa nang rất dễ bị hói đầu giống như nam giới.
Trong khi tóc rụng nhiều thì lông lại mọc nhiều ở những nơi không mong muốn như chân, tay, ngực, bụng… Nam giới có nhiều lông hơn phụ nữ là do cơ thể sản sinh ra nhiều nội tiết tố nam, nhất là testosterone. Đây là lý do tại sao nếu bạn bị hội chứng buồng trứng đa nang thì lông lại phát triển bất thường, thậm chí có phụ nữ còn mọc râu và ria mép.
4. Tăng cân không rõ nguyên nhân
Tăng cân là một trong những nỗi ám ảnh đối với phụ nữ và có rất nhiều nguyên nhân gây ra điều này. Tuy nhiên, nếu bạn ăn uống điều độ, chăm chỉ vận động mà vẫn tăng cân mất kiểm soát và đi kèm với 1 trong những triệu chứng trên thì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo cho thấy bạn đã mắc hội chứng buồng trứng đa nang.
Khi nồng độ hormone androgen tăng cao, lượng mỡ thừa sẽ dễ dàng tích tụ quanh eo, khiến cơ thể bạn tăng cân bất thường. Thậm chí, vùng bụng và hông cũng có thể tích mỡ, vì vậy bạn nên ăn uống điều độ, tập thể thao thường xuyên và sinh hoạt lành mạnh để cơ thể dần ổn định trở lại.
Hiện nay, tỷ lệ phụ nữ mắc bệnh đa nang buồng trứng ngày một tăng lên. Đây là nguyên nhân thường gặp khiến người phụ nữ bị vô sinh. Để ngăn ngừa nguy cơ bị vô sinh hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, mỗi chúng ta cần nắm được đa nang buồng trứng là gì và những dấu hiệu thường gặp để điều trị sớm.
1. Bệnh đa nang buồng trứng là gì?
Có lẽ căn bệnh này không còn quá xa lạ đối với người phụ nữ, tuy nhiên không phải ai cũng hiểu được rõ ràng bệnh đa nang buồng trứng là gì và nguyên nhân gây bệnh.
Người phụ nữ nên tìm hiểu bệnh đa nang buồng trứng là gì và những triệu chứng thường gặp.
Buồng trứng đa nang là rối loạn liên quan đến mất cân bằng hormon và kháng insulin, gây nên rất nhiều triệu chứng: chu kỳ kinh không đều, không có kinh, rậm lông, mụn, thừa cân, rụng tóc, buồng trứng rất nhiều nang khi siêu âm,… Nguyên nhân gây nên hội chứng này là do buồng trứng không thể sản xuất các hormon theo đúng tỉ lệ bình thường, có thể dẫn đến trứng rụng thưa hoặc không rụng trứng, thường thể hiện qua tình trạng kinh nguyệt thưa [2 - 3 tháng hoặc vài năm mới có kinh một lần]. Tình trạng này nếu xảy ra có thể làm cho phụ nữ hội chứng buồng trứng đa nang giảm khả năng sinh sản.
2. Bệnh đa nang buồng trứng hình thành do đâu?
Bên cạnh thắc mắc bệnh đa nang buồng trứng là gì, rất nhiều chị em muốn biết nguyên nhân nào gây bệnh? Trên thực tế có rất nhiều nguyên nhân khiến bệnh phát triển và làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người phụ nữ. Hiện nay, nguyên nhân gây buồng trứng đa nang chưa được xác định rõ. Nhưng có thể tham khảo 1 số yếu tố nguy cơ như:
2.1. Do gen di truyền
Theo một số nghiên cứu, các bác sĩ đã nhận định rằng đa phần người mắc bệnh đa nang buồng trứng là do các yếu tố di truyền. Nếu như trong gia đình của bạn có người từng mắc bệnh như: mẹ, bà hoặc chị em gái thì khả năng bạn bị bệnh là rất cao.
Bệnh có thể hình thành do yếu tố di truyền.
Tốt nhất những bạn có người thân đã mắc bệnh thì nên đi khám và kiểm tra thường xuyên. Nhờ vậy, chúng ta có thể sớm phát hiện và được điều trị kịp thời, như vậy bạn có thể ngăn ngừa được những hậu quả khó lường.
2.2. Các vấn đề liên quan đến kháng insulin
Bên cạnh vấn đề di truyền, người phụ nữ có thể mắc bệnh do cơ thể của họ có khả năng kháng insulin. Để giải quyết tình trạng này, tuyến tụy buộc phải tiết ra insulin để duy trì các hoạt động của tế bào bên trong cơ thể.
Tuy nhiên, một lượng insulin nhất định sẽ dư thừa và kích thích sản sinh, hình thành androgen. Khi tìm hiểu bệnh đa nang buồng trứng là gì, chúng ta biết được androgen có khả năng ức chế quá trình hình thành của nang trứng. Hậu quả đó là khả năng rụng trứng suy giảm.
Ngoài ra, còn có các nguyên nhân hay gặp như: do chế độ ăn; chế độ sinh hoạt: căng thẳng stress kéo dài,... Các bạn nên chú ý xây dựng thực đơn đầy đủ dinh dưỡng và lành mạnh. Tốt nhất, chúng ta không nên ăn quá nhiều đồ ăn dầu mỡ hoặc ăn quá nhiều tinh bột. Bởi vì người béo phì, thừa cân có nguy cơ mắc bệnh tương đối cao.
3. Triệu chứng thường gặp của bệnh nhân đa nang buồng trứng
Có thể nói, bệnh đa nang buồng trứng ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của người phụ nữ nếu không được chữa trị kịp thời. Vì thế chị em phụ nữ cần nắm được một số triệu chứng thường gặp của bệnh. Như vậy bạn có thể sớm phát hiện và đi khám bác sĩ. Vậy những triệu chứng đa nang buồng trứng là gì?
3.1. Chu kỳ kinh nguyệt không đều
Người phụ nữ mắc bệnh thường có chu kỳ kinh nguyệt không đều
Dấu hiệu thường gặp đó là chu kỳ kinh nguyệt không ổn định, biểu hiện như: kinh thưa 2 - 3 tháng/lần, vô kinh.
Nếu như bạn thấy cơ thể xuất hiện dấu hiệu kể trên thì hãy sắp xếp thời gian đi khám càng sớm càng tốt. Các bác sĩ sẽ dựa vào tình hình sức khỏe của bạn và kết quả xét nghiệm đã chẩn đoán bệnh.
3.2. Da mặt hay nổi mụn
Người mắc bệnh đa nang buồng trứng có thể gặp tình trạng da thâm sạm hoặc có nhiều mụn. Các nốt mụn thường xuất trên da mặt, vùng lưng hoặc ngực khiến bệnh nhân cảm thấy rất tự ti.
Ngoài ra, làn da của người bị đa nang buồng trứng có dấu hiệu sạm, không căng bóng và khỏe như những người bình thường.
3.3. Cơ thể mọc nhiều lông
Khi tìm hiểu bệnh đa nang buồng trứng là gì, chắc hẳn nhiều người cũng biết rằng một dấu hiệu đặc trưng của bệnh đó là người phụ nữ có nhiều lông trên cơ thể. Nguyên nhân của hiện tượng này là do sự mất cân bằng hormone, trong đó hormone nam vượt trội hơn nhiều.
Trong đó, lông sẽ mọc đen, rậm và cứng ở một số bộ phận trên cơ thể, ví dụ như: chân, tay, lưng, bụng và mặt. Người bệnh rất xấu hổ và ngại khi để lộ những vùng da này.
Người bệnh rất dễ bị tăng cân và khó kiểm soát cân nặng.
Bệnh cạnh những dấu hiệu kể trên, người phụ nữ khi mắc bệnh cũng thấy cơ thể có nhiều biểu hiện lạ. Một số người gặp tình trạng tóc ngày một mỏng đi và rụng rất nhiều mặc dù họ đã tìm mọi cách để cải thiện.
Cân nặng của người bệnh cũng không hề ổn định, họ thường bị tăng cân mất kiểm soát, gây ra nhiều căng thẳng, mệt mỏi. Ngoài ra, tâm lý của người phụ nữ khả bất ổn, họ thường nóng giận hoặc buồn vô cớ. Thậm chí một số người còn bị mắc chứng trầm cảm nghiêm trọng.
4. Bệnh đa nang buồng trứng gây hậu quả như thế nào?
Có thể nói, bệnh đa nang buồng trứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh nếu họ không được điều trị sớm. Vì thế, nếu bạn thấy cơ thể có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, hãy nhanh chóng đi khám để phát hiện bệnh kịp thời.
Người phụ nữ mắc bệnh có nguy cơ bị vô sinh rất cao, bởi vì chu kỳ kinh nguyệt của họ thường không đều, ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng. Hậu quả đó là việc thụ tinh thành công là rất khó khăn.
Theo một số nghiên cứu, người mắc bệnh đa nang buồng trứng cũng có thể bị các bệnh liên quan đến tim mạch hoặc tiểu đường nếu như cơ thể của họ kháng insulin. Bởi vì, tụy sẽ tiết ra một lượng insulin dư thừa, chúng là nguyên nhân khiến con người mắc bệnh về tim mạch, tiểu đường nghiêm trọng.
Bệnh đa nang buồng trứng có thể gây tình trạng vô sinh ở phụ nữ.
Như đã phân tích ở trên, bệnh này có thể hình thành do một số gen di truyền. Vì thế nếu như bạn mắc bệnh thì khả năng cao các con hoặc cháu cũng sẽ bị bệnh. Đây là điều không một ai mong muốn xảy ra.
Không thể phủ nhận rằng đa nang buồng trứng để lại rất nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe của người phụ nữ. Vì thế việc phát hiện và điều trị bệnh là hết sức cần thiết.
Mỗi người phụ nữ nên trang bị những kiến thức cơ bản như: đa nang buồng trứng là gì, nguyên nhân và một số dấu hiệu của bệnh. Từ đó, các bạn sẽ chủ động chăm sóc sức khỏe và có biện pháp xử lý kịp thời khi mắc bệnh. Hy vọng rằng bài viết đã phần nào giải đáp được những thắc mắc của bạn về bệnh đa nang buồng trứng.