Theế năng là gì

Thế năng là gì ? Hãy cùng chúng tôi tổng hợp những nội dung và công thức cần tính toán ngay trong bài viết này của chúng tôi nhé ! Nội dung vô cùng hữu ích và sẽ giúp ích được cho bạn rất nhiều đó !

Tham khảo bài viết khác:

  • Năng lượng liên kết là gì ? Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân ? Công thức tính ?
  • Từ thông là gì ? Công thức tính từ thông qua khung dây, cực đại, cực tiểu kèm ví dụ

    Thế năng là gì ?

– Thế năng chỉ đơn thuần là một đại lượng trong bộ môn vật lý học. Thể hiện cho khả năng sinh công của các vật và nó tồn tại dưới dạng năng lượng.

– Hiện nay có hai dạng thế năng là thế năng đàn hồi và thế năng trọng trường. Mỗi loại đều có những đặc điểm riêng để có thể áp dụng và tính toán sao cho phù hợp.

Theế năng là gì

    Thế năng trọng trường là gì ?

– Thế năng trọng trường đơn thuần nói về trọng trường của một vật. Đây được xem là năng lượng tương tác giữa vật và Trái Đất. Phụ thuộc vào chính vị trí của vật tồn tại trong trọng trường.

– Nếu chọn thế năng của vật được đặt tại mặt đất với khối lượng tương ứng là m. Với độ cao của vị trí tương ứng so với trọng trường trái đất tính là z.

Suy ra thế năng sẽ được tính bằng công thức: Wt= m.g.z.

– Trong đó:

  • Wt: Thế năng của vật được đặt tại vị trí z (đơn vị Jun (J)).
  • m: Khối lượng của vật (kg)
  • z: Độ cao của vật so với mặt đất.

– Đặc điểm của thế năng trọng trường chính là đại lượng vô hướng, có thể rơi vào khoảng >0 =0 hoặc <0

     Thế năng đàn hồi là gì ?

– Khi xét một lò xo có chiều là là l0 với độ cứng đàn hồi tính bằng k. Một đầu cố định một đầu gắn vào vật tiến hành kéo ra một đoạn cố định là Δl. Khi đó, lực của đàn hồi sẽ bắt đầu xuất hiện trực tiếp lò xo tác động vào vật đưa vào công thức:

– Khi tính toán được lực đàn hồi, mọi người có thể tính được thế năng lực đàn hồi của một vật chịu tác dụng dựa vào công thức sau:

Wđh= 0.5.k.x^2

– Trong đó:

  • Wđh chính là thế năng đàn hồi có đơn vị là J
  • k: Độ cứng của lò xo (N.m)
  • x: Độ biến dạng của lò xo (m)

       Liên hệ giữa sự biến thiên của thế năng và công của trọng lực

Giữa công của trọng lực và biến thiên thế năng của vật có sự liên kết với nhau. Sự liên kết này được thể hiện khi vật đó bắt đầu việc di chuyển từ vị trí A đến vị trí B nào đó.

Lúc này, công của trọng lực sẽ được tính bằng hiệu thế năng trọng trường tại hai vị trí A và B:

Theế năng là gì

AAB = Wt (khi vật ở vị trí A) – Wt (khi vật ở vị trí B)

      Bài tập minh họa thế năng

Bài tập 1: Một lò xo nằm ngang với độ cứng k = 250 N/m, tác dụng trực tiếp khiến lò xo bị dãn ra khoảng 2cm. Lúc này, thế năng đàn hồi của nó sẽ tính ?

– Hướng Dẫn Giải:

Wđh = 0.5.k.x2 = 0.5.250. (200-2)2 = 0.05 (j).

Bài tập 2: Thanh lò xo nằm ngang với chiều dài k là 250N/m, lò xo bị kéo dãn 2cm vậy lúc này thì công của lực đàn hồi là bao nhiêu?

– Hướng dẫn giải:

A = Wt2 – Wt1 = 0.5.250. (0.042 – 0.022) = 0.15 (j)

Lúc này công cần tìm sẽ bằng A’ = -A = -0.15 (J)

Cám ơn bạn đã theo dõi bài viết liên quan đến thế năng là gì ? Hy vọng bạn sẽ tìm được những nội dung hữu ích ngay trong bài viết này của chúng tôi !

* Bài 6 trang 141 SGK Vật Lý 10: Lò xo có độ cứng k = 200 N/m, một đầu cố định, đầu kia gắn với vật nhỏ. Khi lò xo bị nén 2 cm thì thế năng đàn hồi của hệ bằng bao nhiêu? Thế năng này có phụ thuộc khối lượng của vật không?

Thế năng thường được nhắc đến là một trong những dạng năng lượng có mặt trong mọi hoạt động, sự kiện xung quanh ta. Mặc dù thế năng nắm giữ vai trò cốt lõi trong hệ thống năng lượng vật lý, không phải ai cũng hiểu rõ thế năng là gì và các dạng của nó. Bài viết này từ Vimi hứa hẹn sẽ bổ sung cho các bạn những kiến thức thú vị về đại lượng vật lý này.

Nội dung chính

  • 1. Thế năng là gì?
  • 2. Ai đã đặt ra thuật ngữ thế năng?
  • 3. Thế năng trọng trường
  • 4. Thế năng đàn hồi
  • 5. Thế năng tĩnh điện
  • 6. Cách định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng áp dụng lên thế năng là gì?

1. Thế năng là gì?

Thế năng là một dạng năng lượng của vật thể, biểu hiện cho khả năng sinh công của nó tại một số điều kiện cụ thể. Về mặt học thuật, thế năng là một trong các đại lượng vật lý cơ bản và nắm vai trò cốt lõi trong sự tồn tại của vật chất. Thế năng có đơn vị là Jun (J).

Thế năng phụ thuộc vào vị trí liên quan giữa các đối tượng khác nhau của một hệ thống. Một chiếc lò xo có nhiều thế năng hơn khi nó bị nén lại hoặc kéo giãn ra. Một quả bóng kim loại có nhiều thế năng hơn khi nó được ném lên khỏi mặt đất hơn là lúc nó rơi quay trở lại. Trong vị trí ném lên, nó có khả năng tạo được nhiều năng lượng hơn.

Theế năng là gì

Thế năng là thuộc tính của một hệ thống chứ không phải của một bộ phận riêng lẻ. Ví dụ, một hệ bao gồm Trái Đất và quả bóng được nâng lên thì có nhiều thế năng hơn khi 2 đối tượng này càng xa nhau, tức khi quả bóng ném cao hơn khỏi mặt đất.

Vậy, các dạng của thế năng là gì?

  • Thế năng trọng trường
  • Thế năng đàn hồi
  • Thế năng tĩnh điện

2. Ai đã đặt ra thuật ngữ thế năng?

Thuật ngữ thế năng lần đầu tiên được sử dụng bởi một kỹ sư Scotland và nhà vật lý William Rankine suốt thế kỷ 19. Và sau này, các nhà khoa học mới dần phát triển khái niệm về thế năng là gì cũng như các kiến thức vật lý liên quan đến nó.

Theế năng là gì

3. Thế năng trọng trường

3.1. Trọng trường

Chúng ta đều biết Trái Đất luôn được bao trùm bởi trọng trường. Và tất cả vật chất trên Trái Đất đều chịu tác động từ lực hút hay còn gọi là trọng lực.

3.2. Thế năng trọng trường

Trọng trường trong thế năng là gì? Nó được tính toán dựa vào sự tương quan về độ cao của đối tượng và mặt đất, hoặc đặt trong độ cao so với bất kì vị trí nào.

Theế năng là gì

Lấy quả cầu kim loại làm ví dụ, nếu để nó tại mặt đất thì sẽ không thể sinh công. Nhưng khi quả cầu đó được đưa lên cao một mốc nhất định thì nó lại có thể sinh công.

4. Thế năng đàn hồi

4.1. Công của lực đàn hồi

Bất kì một tác động nào diễn ra đều sẽ sinh công, và khi một vật thể bị tác động, nó sẽ biến dạng dù ít hay nhiều, nó có sự đàn hồi. Lực đàn hồi đó sinh công. Vậy, dạng thế năng đàn hồi của thế năng là gì?

4.2. Thế năng đàn hồi

Thế năng đàn hồi là dạng thế năng được tạo ra dựa trên vật thể chịu ảnh hưởng từ lực đàn hồi. Một ví dụ điển hình nhất trong vật lý để nhận biết thế năng đàn hồi là thí nghiệm với lò xo.

Theế năng là gì

Thực tế, ứng dụng tính đàn hồi của thế năng là gì?

  • Quả tennis bị méo vào khoảnh khắc chạm vợt, mặt sân
  • Lon nước biến dạng do tay bóp
  • Mũi tên đang đặt ở dây cung đang được căng lên

5. Thế năng tĩnh điện

Thế năng tĩnh điện là năng lượng cần có để di chuyển một điện tích chống lại điện trường. Bạn cần nhiều năng lượng hơn để di chuyển 1 điện tích ra xa hơn trong điện trường đó, nhưng cũng có thể cần nhiều năng lượng hơn để di chuyển nó qua một điện trường mạnh hơn.

Theế năng là gì

Cách phát hiện dạng này của thế năng là gì?

Để tìm được thế năng tĩnh điện giữa 2 điện tích, chúng ta lấy K – hằng số điện nhân với một trong 2 điện tích, sau đó nhân với điện tích kia rồi chia cho khoảng cách giữa chúng.

6. Cách định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng áp dụng lên thế năng là gì?

Khái niệm năng lượng dần dần được mở rộng và bao gồm các dạng năng lượng khác nhau. Khi cơ thể chuyển động chậm lại thì động năng dần biến mất vì nó di chuyển lên trên chống lại lực hấp dẫn, và được coi là đã chuyển đổi thành thế năng, sau đó chuyển đổi lại thành động năng khi cơ thể tăng tốc trở lại. Thực chất, sự chuyển đổi đó của thế năng là gì?

Theế năng là gì

Ví dụ, khi một con lắc dao động lên trên, động năng được chuyển hóa thành thế năng. Khi con lắc dừng lại ở đỉnh vòng dao động, động năng là 0, và tất cả năng lượng đều ở dạng thế năng.

Khi con lắc dao động ngược trở lại, thế năng chuyển hóa trở lại thành động năng. Tại mọi thời điểm dao động, tổng của thế năng và động năng luôn không đổi. Tuy nhiên, lực ma sát làm chậm dao động và làm tiêu hao dần năng lượng tổng của chúng.

Trong suốt những năm 1840, người ta kết luận rằng khái niệm năng lượng có thể mở rộng và bao gồm cả nhiệt lượng mà ma sát đã tạo ra. Từ đấy mà đại lượng thực sự được bảo toàn là tổng của động năng, thế năng và nhiệt năng.

Theế năng là gì

Năng lượng không được tạo ra hay phá hủy mà chỉ chuyển đổi trạng thái, từ thế năng thành động năng rồi thành nhiệt năng.

Bài viết trên đây của Vimi đã giới thiệu cho bạn đọc về thế năng là gì và các loại thế năng cũng như những thông tin hữu ích liên quan đến đại lượng vật lý này. Mong rằng với những gì Vimi cung cấp, các bạn có thể nhìn nhận cụ thể hơn về thế năng và ứng dụng hiệu quả vào thực tiễn.

Thế năng là gì và ví dụ?

Ví dụ như viên đạn đang bay hay quả mít ở trên cây,… Hiểu đơn giản, thế năng trọng trường dạng năng lượng tương tác giữa Trái Đất vật; phụ thuộc vào vị trí của vật ở trong trọng trường. Nếu chọn thế năng của vật đặt tại mặt đất có khối lượng m. Độ cao của vị trí tương ứng so với trọng trường trái đất z.

G là gì trong thế năng?

Khi ở trên mặt đất thế năng trọng trường có công thức: Wt = mgz đơn vị Jun. m khối lượng đơn vị kg. g là vectơ gia tốc trọng trường.

K trong thế năng là gì?

Trong đó: Wđh: Là thế năng đàn hồi, đơn vị J. k: độ cứng của lò xo (N.m) x: Độ biến dạng của lò xo (m)

Z trong thế năng là gì?

Hiểu đơn giản, thế năng trọng trường dạng năng lượng tương tác giữa Trái Đất và vật; phụ thuộc vào vị trí của vật ở trong trọng trường. Nếu chọn thế năng của vật đặt tại mặt đất có khối lượng m. Độ cao của vị trí tương ứng so với trọng trường trái đất là z.