BÀI 63 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦACÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAII/ MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1/ Kiến thức:Phân tích được ý nghiã của cuộc vận động sinh đẻ có kế hoạch trong kế hoạch hoá gia đình. Phân tích được những nguy cơ khi có thai ở tuổi vị thành niên .Giải thích được cơ sở của các biện pháp tránh thai, từ đó xác định được các nguyên tắc cần tuân thủ để có thể tránh thai .2/ Kỹ năng:Phát triển kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tế , thu thập thông tin và tìm kiến thức . Kỹ năng hoạt động nhóm .3/ Thái độ:Giáo dục ý thức tự bảo vệ mình, tránh mang thai ở tuổi vị thành niên . BÀI 63 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦACÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAII. Ý NGHĨA CỦA VIỆC TRÁNH THAI II. NHỮNG NGUY CƠ KHI CÓ THAI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN III. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI Bài cũ: Trình bày sự hình thành và phát triển của bào thai? Em hiểu như thế nào về kinh nguyệt? +Em hãy cho biết nội dung của cuộc vận động sinh đẻ có kế hoạch trong kế hoạch hoá gia đình? I. Ý NGHĨA CỦA VIỆC TRÁNH THAI BÀI 63 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦACÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI- Không sinh con quá sớm [ trước 20 tuổi ] Không đẻ dày, đẻ nhiều .- Cuộc vận động sinh đẻ có kế hoạch có ý nghiã như thế nào? Cho biết lý do? - Thực hiện cuộc vận động đó bằng cách nào? - Đảm bảo chất lượng cuộc sống… - Mỗi người phải tự giác nhận thức để thực hiện .Vậy: việc tránh thai có ý nghĩa như thế nào?- Ý nghiã của việc tránh thai: + Việc thực hiện kế hoạch hoá gia đình: Đảm bảo sức khoẻ cho người mẹ và chất lượng cuộc sống . + Đối với học sinh [ tuổi vị thành niên ] có con sớm ảnh hưởng tới sức khoẻ, học tập và tinh thần II. NHỮNG NGUY CƠ KHI CÓ THAI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN BÀI 63 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦACÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAII. Ý NGHĨA CỦA VIỆC TRÁNH THAI Hãy cùng nhau thảo luận:- Điều gì sẽ xảy ra khi có thai ở tuổi còn đang đi học [ tuổi vị thành niên ]?- Em nghĩ như thế nào khi học sinh THCS được học về vấn đề này? - Em có biết hiện nay có nhiều trẻ em tuổi vị thành niên có thai hay không? Thái độ của em như thế nào trước hiện tượng này? –Có thai ở tuổi vị thành niên là nguyên nhân tăng nguy cơ tử vong và gây nhiều hậu quả xấu . BÀI 63 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦACÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAII. Ý NGHĨA CỦA VIỆC TRÁNH THAI II. NHỮNG NGUY CƠ KHI CÓ THAI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN Cần phải làm gì để tránh mang thai ngoài ý muốn hay tránh phải nạo phá thai ở tuổi vị thành niên? -Cần có một tình bạn trong sáng lành mạnh , tránh quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên- Nếu xảy ra quan hệ tình dục thì nên sử dụng các biện pháp tránh thai-Hãy cùng nhau thảo luận: -Nếu lỡ mang thai mà không muốn sinh thì phải làm thế nào?- Tại sao lỡ mang thai lại phải thăm khám và có quyết định sớm? BÀI 63 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦACÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAII. Ý NGHĨA CỦA VIỆC TRÁNH THAI II. NHỮNG NGUY CƠ KHI CÓ THAI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN III. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI - Dưạ vào điều kiện thụ tinh và thụ thai, hãy nêu các nguyên tắc để tránh thai? - Cần có những biện pháp nào để thực hiện các nguyên tắc tránh thai? BÀI 63 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦACÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAII. Ý NGHĨA CỦA VIỆC TRÁNH THAI II. NHỮNG NGUY CƠ KHI CÓ THAI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN III. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI - Quan sát hình cho biết : sử dụng biện pháp nào ngăn được trứng chín và rụng? Biện pháp đó dựa trên cơ sở khoa học nào?- Sử dụng thuốc tránh thai- thuốc tránh thai có tác dụng như hoocmon của thể vàng progesteron ngăn chặn tuyến yên tiết hoocmon thúc đẩy trứng chín và rụng, nên khi dùng thuốc trứng sẽ không rụng, đồng thời có tác dụng như hoocmon buồng trứng ơstrogen làm cho lớp niêm mạc tử cung dày xốp. Do đó vẫn hành kinh bình thường khi chuyển sang những viên thuốc bổ mà không có hoocmon thể vàng nên lớp niêm mạc bị bong ra BÀI 63 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦACÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAII. Ý NGHĨA CỦA VIỆC TRÁNH THAI II. NHỮNG NGUY CƠ KHI CÓ THAI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN III. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI - Có những biện pháp nào tránh để tinh trùng gặp trứng?Sử dụng bao cao suCơ sở khoa học của biện pháp này là gì? Có tác dụng giống như một “túi” đựng tinh dịch khi quan hệ tình dục vì thế tinh trùng không thể đi vào bộ phận sinh dục nữ để gặp trứng BÀI 63 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦACÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAII. Ý NGHĨA CỦA VIỆC TRÁNH THAI II. NHỮNG NGUY CƠ KHI CÓ THAI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN III. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI Thắt ống dẫn trứng và ống dẫn tinhCơ sở khoa học của biện pháp này là gì?- Tinh trùng bơi vào bộ phận sinh dục nữ không thể tới 1/3 ống dẫn trứng phía ngoài để gặp trứng; Tinh trùng không thể tới túi tinh BÀI 63 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦACÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAII. Ý NGHĨA CỦA VIỆC TRÁNH THAI II. NHỮNG NGUY CƠ KHI CÓ THAI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN III. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI Biệp pháp nào chống sự làm tổ của trứng đã thụ tinh?Đặt vòng tránh thaiCơ sở khoa học của biện pháp này là gì?Vòng tránh thai thông thường được sử dụng là vòng số 8 hoặc vòng chữ T làm bằng plactic[chất dẻo tổng hợp] có dây đồng quấn quanh- chất tiết từ dây đồng tiết ra làm thay đổi môi trường tử cung nên trứng đã thụ tinh không thể làm tổ trong lớp niêm mạc tử cung BÀI 63 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦACÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAII. Ý NGHĨA CỦA VIỆC TRÁNH THAI II. NHỮNG NGUY CƠ KHI CÓ THAI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN III. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI Nguyên tắc và biện pháp tránh thai: - Ngăn trứng chín và rụng [ sử dụng thuốc tránh thai]- Tránh không để tinh trùng gặp trứng [ dùng bao cao su, thắt ống dẫn tinh hoặc ống dẫn trứng.]- Chống sự làm tổ của trứng đã thụ tinh [ đặt vòng tránh thai]. DẶN DÒ- HỌC BÀI , LÀM BÀI TẬP SỐ 3- ĐỌC PHẦN EM CÓ BIẾT- TÌM HIỂU VỀ CÁC BỆNH LÂY TRUYỀN QUA ĐƯỜNG TÌNH DỤC, CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH CÁC BỆNH LÂY TRUYỀN QUA ĐƯỜNG TÌNH DỤC
1.1. Ý nghĩa của việc tránh thai
Nước ta đang thực tích cực thực hiện cuộc vận động sinh đẻ có kế hoạch trong việc thực hiện kế hoạch hóa gia đình:
+ Giúp mỗi gia đình chỉ có từ 1 – 2 con đảm đảm đầy đủ điều kiện nuôi dạy con cái tốt nhất
+ Đảm bảo cuộc sống gia đình hạnh phúc, ấm no
+ Giảm áp lực dân số đối với Việt Nam và thế giới
+ Đảm bảo nền kinh tế phát triển, các chế độ phúc lợi: học tập, bệnh viện, vui chơi, giải trí, lương hưu… được tốt nhất.
– Tránh thai là bảo vệ sức khoẻ cho người phụ nữ:
+ Đối với bạn gái dưới tuổi 20, cơ thể còn đang phát triển, hệ sinh dục chưa hoàn thiện, không nên mang thai. Nếu đã ngoài 35 tuổi, việc sinh nở cũng có thể khó khăn, cơ thể lâu hồi phục, trứng đã “già” nên nguy cơ con sinh ra bị bệnh cao hơn.
+ Sinh con dày [cách nhau không tới 2 năm] hoặc sinh nhiều con sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ mẹ và con.
+ Việc nạo thai gây nguy cơ viêm nhiễm sinh dục hoặc gặp các tai biến khác là khá cao. Đặc biệt khi nạo phá thai ở những cơ sở không đảm bảo y tế.
1.2. Những nguy cơ khi có thai ở tuổi vị thành niên
– Những nguy cơ có thai ở tuổi vị thành niên:
- Dễ xảy thai ,đẻ non.
- Con để ra thường nhẹ cân,khó nuôi,dễ tử vong.
- Nạo thai dễ gặp nhiều nguy hiểm
- Có thể phải bỏ học,ảnh hưởng đến tiền đồ cuộc sống sau này.
– Hậu quả của việc nạo phá thai:
- Dính buồng trứng,tắc vòi trứng.
- Tổn thương thành tử cung[có thể để lại sẹo] là nguyên nhân làm vỡ tử cung.
– Muốn tránh thai ngoài ý muốn và tránh nạo phá thai thì phải thực hiện các biện pháp tránh thai
1.3. Các biện pháp tránh thai
a. Các biện pháp tránh thai ngoài ý muốn
– Gia đình, nhà trường, xã hội nên tổ chức các buổi tuyên truyền, trò chuyện về những nguy cơ có hại khi có thai ở tuổi vị thành niên, tổ chức các buổi sinh hoạt tập thể với chủ đề sức khỏe sinh sản vị thành niên …
– Nếu xảy ra việc quan hệ tình dục thì phải sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn: sử dụng bao cao su, uống thuốc tránh thai …
b. Các biện pháp tránh thai
– Dựa vào những điều kiện để sự thụ tinh có thể xảy ra và trứng đã được thụ tinh có thể phát triển thành thai, ta có thể nêu được một số nguyên tắc cần thực hiện để tránh thai như:
– Một số phương tiện sử dụng cho mục đích tránh thai:
2. Bài tập minh họa
Bài 1: Biện pháp tránh thai nào có hiệu quả tránh thai thấp nhất?
A. Đặt vòng
B. Bao cao su
C. Tính vòng kinh
D. Uống thuốc tránh thai
Hướng dẫn giải:
Chọn đáp án: C
Giải thích: tính vòng kinh là biện pháp tránh thai không tốn tiền tuy nhiên có thể có nhiều sai xót.
Bài 2: Biện pháp tránh thai nào dưới đây chỉ áp dụng trên phụ nữ?
A. Đặt vòng
B. Bao cao su
C. Triệt sản
D. Xuất tinh ngoài
Hướng dẫn giải:
- Chọn đáp án: A
- Giải thích: đặt vòng là biện pháp đưa vật thể lạ vào tử cung để ngăn cản sự làm tổ của hợp tử
Bài 3: Chị B đã có 2 người con, chị và chồng chị không muốn sinh thêm con nữa. Em hãy đưa ra biện pháp tránh thai phù hợp nhất đối với vợ chồng chị B?
Hướng dẫn giải:
Triệt sản [cắt ống dẫn tinh hoặc ống dẫn trứng] là biện pháp có hiệu quả tranh thai triệt để dành cho các cặp vợ chồng không muốn sinh thêm con nữa.
3. Luyện tập
3.1. Bài tập tự luận
Câu 1: Nêu rõ những ảnh hưởng của có thai sớm, ngoài ý muốn ở tuổi vị thành niên. Phải làm gì để điều đó không xảy ra?
Câu 2: Những hậu quả có thể xảy ra khi phải xử lí đối với việc mang thai ngoài ý muốn ở tuổi vị thành niên là gì? Làm thế nào để tránh được?
Câu 3: Trình bày những cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thai trong thực hiện kế hoạch hoá gia đình?
Bài 4: Vì sao người phụ nữ dùng thuốc tránh thai là để ngăn không cho trứng rụng, nhưng vẫn hành kinh?
3.2. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Ý nghĩa của việc tránh thai
A. Đảm bảo điều kiện tốt nhất cho thai nhi và cha mẹ
B. Giảm áp lực kinh tế , xã hội của đất nước
C. Nâng cao chất lượng cuộc sống
D. Tất cả các đáp án trên
Câu 2: Nên mang thai ở độ tuổi nào
A. Ngay tuổi dậy thì vì lúc đó khả năng sinh sản cao nhất
B. Thời kì mãn kinh vì lúc đó cơ thể trưởng thành nhất
C. Từ khoảng 20-30
D. Từ khoảng 18-25
Câu 3: Nguy cơ khi có thai ở tuổi vị thành niên.
A. Dễ xảy thai, đẻ non.
B. Con để ra thường nhẹ cân, khó nuôi, dễ tử vong.
C. Nạo thai dễ gặp nhiều nguy hiểm
D. Tất cả các đáp án trên
Câu 4: Hậu quả của việc nạo phá thai?
A. Dính buồng trứng, tắc vòi trứng.
B. Tổn thương thành tử cung[có thể để lại sẹo]
C. Có thể gây vỡ tử cung.
D. Tất cả các đáp án trên
Câu 5: Nguyên tắc của các biện phát tránh thai?
A. Ngăn trứng chín và rụng.
B. Tránh không cho tinh trùng gặp trứng để thụ tinh.
C. Chống sự làm tổ của trứng đã thụ tinh để không thể thụ thai.
D. Tất cả các đáp án trên
4. Kết luận
– Sau khi học xong bài này các em cần nắm được những yêu cầu sau:
- Phân tích được ý nghĩa của cuộc vận động sinh đẻ có kế hoạch trong kế hoạch hoá gia đình.
- Phân tích được những nguy cơ khi có thai ở tuổi vị thành niên.
- Giải thích được cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thai, từ đó xác định được các nguyên tắc cần tuân thủ để tránh thai.
- Thông tin về hiện tượng mang thai ở tuổi vị thành niên, tác hại của mang thai sớm.
- Một số dụng cụ tránh thai như: bao cao su, vòng tránh thai, vỉ thuốc tránh thai.