Câu chuyện cảm động lòng người từ cổ chí kim truyền lại về chuyện tình ngang trái của đôi nam nữ trên cung đình, dựa trên các ngôi sao có thật trên bầu trời. Nhân dịp hôm nay mùng 7 tháng 7 âm lịch, chúng ta hãy tìm hiểu về câu chuyện này và các ngôi sao này trên bầu trời nhé :D
Ngưu Lang là vị thần chăn trâu của Ngọc Hoàng Thượng đế, vì say mê một tiên nữ phụ trách việc dệt vải tên là Chức Nữ nên bỏ bễ việc chăn trâu, để trâu đi nghênh ngang vào điện Ngọc Hư. Chức Nữ cũng vì mê tiếng tiêu của Ngưu Lang nên trễ nải việc dệt vải. Ngọc Hoàng giận giữ, bắt cả hai phải ở cách xa nhau, người đầu sông Ngân, kẻ cuối sông.
Sau đó, Ngọc Hoàng thương tình nên ra ơn cho hai người mỗi năm được gặp nhau một lần vào đêm mùng 7 tháng Bảy âm lịch. Khi tiễn biệt nhau, Ngưu Lang và Chức Nữ khóc sướt mướt. Nước mắt của họ rơi xuống trần hóa thành cơn mưa và được người dưới trần gian đặt tên là mưa ngâu.
Thời bấy giờ sông Ngân trên thiên đình không có một cây cầu nào cả nên Ngọc Hoàng mới ra lệnh cho làm cầu để Ngưu Lang và Chức Nữ được gặp nhau. Các phường thợ mộc ở trần thế được vời lên trời để xây cầu. Vì mạnh ai nấy làm, không ai nghe ai, họ cãi nhau chí chóe nên đến kỳ hạn mà cầu vẫn không xong. Ngọc Hoàng bực tức, bắt tội các phường thợ mộc hóa kiếp làm quạ lấy đầu sắp lại làm cầu cho Ngưu Lang và Chức Nữ gặp nhau. Vì thế cứ tới tháng bảy là loài quạ phải họp nhau lại để chuẩn bị lên trời bắc Ô kiều. Khi gặp nhau, nhớ lại chuyện xưa nên chúng lại lao vào cắn mổ nhau đến xác xơ lông cánh. Ngưu Lang và Chức Nữ lên cầu, nhìn xuống thấy một đám đen lúc nhúc ở dưới chân thì lấy làm gớm ghiếc, mới ra lệnh cho đàn chim ô thước mỗi khi lên trời làm cầu thì phải nhổ sạch lông đầu. Từ đó, cứ tới tháng bảy thì loài quạ lông thì xơ xác, đầu thì rụng hết lông.
Có dị bản khác cho rằng tên gọi của Ô kiều là cầu Ô Thước do chim Ô [quạ] và chim Thước [chim Khách] kết cánh tạo ra.
p/s : đây là dị bản của các cụ Việt Nam truyền lại thôi nhé :D
Các ngôi sao này xuất hiện trên bầu trời thế nào mà dân gian lại gợi ra được hình ảnh và câu chuyện tuyệt vời, cảm động thế này vậy :D cùng tìm hiểu nhé ...
Sao Chức Nữ [α Lyr / α Lyrae / Alpha Lyrae hay Vega hoặc Vêga] là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Thiên Cầm [Lyra], và là sao sáng thứ 5 trên bầu trời đêm. Nó là sao sáng thứ 2 ở bầu trời phía bắc sau Arcturus, và thông thường có thể nhìn thấy ở gần thiên đỉnh khi quan sát ở các vĩ độ trung bình [40-50] về mùa hè ở bắc bán cầu.
Nó là "ngôi sao gần" cách hệ Mặt Trời chỉ có 25,27 năm ánh sáng, và cùng với Arcturus và sao Thiên Lang [Sirius], là những ngôi sao "hàng xóm" của Mặt Trời sáng nhất. Sao Chức Nữ là một đỉnh của Tam giác mùa hè.
Lớp quang phổ của nó là A0V [Sao Thiên Lang là A1V, tức là ít mãnh liệt hơn một chút] và nó là sao thuộc chuỗi chính với các phản ứng hạt nhân chuyển hiđrô thành heli trong lõi của nó. Vì các sao càng mạnh thì sử dụng nguồn nguyên liệu nhiệt hạch càng nhanh, thời gian đang tồn tại của sao Chức Nữ chỉ khoảng 1 tỷ năm, bằng 1/10 của Mặt Trời. Sao Chức Nữ có bán kính 2,5 lần lớn hơn, 3 lần nặng hơn và 50 lần bức xạ mạnh hơn Mặt Trời.
Sao Chức Nữ có một lớp bụi và khí hình chiếc đĩa vây quanh nó, được phát hiện bởi IRAS vào giữa những năm thập niên 1980. Nó hoặc là dấu hiệu của sự hiện diện của các hành tinh hoặc là các hành tinh của nó sẽ sớm được tạo ra. Đĩa mẫu hành tinh, như có thể suy ra từ tên gọi của nó, được tin là sẽ dẫn đến sự hình thành của các hành tinh nhưng cũng có thể tồn tại một thời gian dài sau khi các hành tinh đã hình thành nếu không có các hành tinh khí khổng lồ giống như sao Mộc.
Vào khoảng năm 14.000, sao Chức Nữ sẽ trở thành Sao Bắc cực, do hiện tượng tuế sai của các điểm phân. Xem bài Polaris để có thêm thông tin.
Các nhà thiên văn học chuyên nghiệp sử dụng sao Chức Nữ để xác định thang độ sáng tuyệt đối. Khi thang độ sáng được quy định thì giá trị cường độ sáng của sao Chức Nữ rất gần với 0. Vì thế độ sáng biểu kiến của Chức Nữ, theo định nghĩa, được chọn là bằng 0 trên mọi bước sóng [nó không được sử dụng gần đây do độ sáng biểu kiến ngày nay chủ yếu được định nghĩa theo thuật ngữ của thông lượng chiếu xạ từ sao]. Nó cũng có phổ điện từ tương đối phẳng trong vùng ánh sáng [các bước sóng từ 350 đến 850 nanomét, phần lớn các bước sóng này mắt người có thể cảm nhận được], vì thế thông lượng là xấp xỉ bằng 2000-4000 Jy. Thông lượng bức xạ của Chức Nữ giảm nhanh chóng trong khu vực hồng ngoại, và nó xấp xỉ 100 Jy ở bước sóng khoảng 5 micromét.
Sao Chức Nữ là chủ thể của nhiều cái 'đầu tiên' trong Thiên văn học; năm 1850 nó là ngôi sao đầu tiên được chụp ảnh, năm 1872 nó là ngôi sao đầu tiên có quang phổ được ghi lại. Nó cũng được tranh cãi có phải ngôi sao đầu tiên được đo lại biến đổi vị trí góc của mình, trong các thực nghiệm đầu tiên của Friedrich Struve năm 1837. Cuối cùng, nó là ngôi sao đầu tiên có loại xe ô tô được đặt tên theo, khi Chevrolet sản xuất xe 'Vega' năm 1971.
Trong tiếng nước ngoài, tên gọi Vega có nguồn gốc từ tiếng Ả Rập - từ waqi có nghĩa là "rơi rụng", trong thành ngữ نسر الواقع an-nasr al-wāqi‘ có nghĩa là "chim kền kền rơi". Là một phần của chòm sao Thiên Cầm [Lyra] nó tượng trưng cho chuỗi ngọc quý trên thân cây đàn cầm.
Sao Chức Nữ ở tọa độ 18h 36m 56.3364s, +38° 47′ 01.291″ đấy nhé :D
... thế còn phu quân của ngôi sao này thì thế nào nhỉ ?
Sao Ngưu Lang [α Aql / α Aquilae / Alpha Aquilae / Atair] là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Thiên Ưng [Aquila] và là sao sáng thứ 12 trong bầu trời đêm, với độ sáng biểu kiến 0,77.
Sao Ngưu Lang là một đỉnh của Tam giác mùa hè. Nó là sao dạng "A" hay sao trắng cách Trái Đất 17 năm ánh sáng và là một trong những sao gần nhất có thể nhìn thấy bằng mắt thường.
Trong một số ngôn ngữ nước ngoài, chẳng hạn như trong tiếng Anh, nó có tên là "Altair" hay "Atair" có nguồn gốc từ tiếng Ả Rập để chỉ "con chim đang bay", từ thành ngữ نسر الطائر an-nasr aţ-ţā?ir "đại bàng bay".
Đáng chú ý nhất của sao Ngưu Lang là tốc độ tự quay cực nhanh của nó; bằng cách đo độ rộng các quang phổ vạch của nó, người ta đã xác định là ở khu vực xích đạo của nó thì nó tự quay một vòng hết khoảng 6 1/2 giờ [các tài liệu khác đôi khi cho là 9 hay 10,4 giờ]. So sánh với ngôi sao của chúng ta, tức Mặt Trời, thì nó phải mất hơn 25 ngày một chút để tự quay hết một vòng. Với sự tự quay nhanh như vậy, sao Ngưu Lang có lẽ có hình cầu dẹt: đường kính tại xích đạo ít nhất khoảng 14% lớn hơn so với đường kính tính theo hai cực.
Sao Ngưu Lang, cùng với Beta Aquilae và Gamma Aquilae, tạo thành một đường nổi tiếng các sao, đôi khi được nói đến như là mỏ của con đại bàng [tức chòm sao Thiên Ưng].
và Sao Ngưu Lang ở tọa độ 19h 50m 46.9990s, +08° 52′ 05.959″ nhé :">
Đôi nam nữ này cùng với Sao Deneb tạo nên một tam giác mùa hè đấy. Vậy tam giác mùa hè là gì nhỉ ? Tìm hiểu thêm luôn nào :D
Tam Giác Mùa Hè là một mảng sao [asterism] gồm các sao tạo ra một tam giác tưởng tượng của bầu trời nửa Bắc bán cầu, với các sao ở đỉnh là sao Ngưu Lang [Altair], sao Deneb, và sao Chức Nữ [Vega]. Tam giác này nối ba ngôi sao sáng nhất của ba chòm sao: chòm sao Thiên Ưng [Aquila], chòm sao Thiên Nga [Cygnus] và chòm sao Thiên Cầm [Lyra].
Thuật ngữ tiếng Anh này được nhà thiên văn Anh Patrick Moore phổ biến trong những năm của thập niên 1950, mặc dù ông không phát minh ra điều này. Nhà thiên văn Áo, Oswald Thomas, miêu tả các sao này như một Tam Giác Lớn [Grosses Dreieck] vào cuối thập niên 1920, về sau ông gọi là Tam Giác Mùa Hè [Sommerliches Dreieck] vào năm 1934. Mảng sao này [asterism] đã được Joseph Johann Littrow để ý đến, ông miêu tả nó như là "tam giác dễ thấy" trên các tài liệu trong bản đồ của ông [năm 1866], và Johann Elert Bode đưa chùm sao này vào sách bản đồ của ông năm 1816, mặc dù chưa có tên gọi.
Tam Giác Mùa Hè vào các tháng hè, nằm trên đỉnh đầu của người quan sát đứng ở Bắc bán cầu tại các vĩ độ bắc 40-50 độ, nhưng cũng có thể nhìn thấy vào mùa xuân hay mùa thu. Từ nửa Nam bán cầu, nó xuất hiện phía trên, lộn ngược trên bầu trời, nhưng rất thấp trong các tháng mùa đông.
Các Tam giác mùa hè là một thiên văn asterism trong bán cầu bắc thiên . Các đỉnh xác định của tam giác tưởng tượng này là Altair , Deneb và Vega , mỗi đỉnh là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao của nó [ tương ứng là Aquila , Cygnus và Lyra ].
Thuật ngữ này được phổ biến bởi tác giả người Mỹ HA Rey và nhà thiên văn học người Anh Patrick Moore vào những năm 1950. [1] Tên này có thể được tìm thấy trong sách hướng dẫn về chòm sao từ năm 1913. [2] Nhà thiên văn học người Áo Oswald Thomas đã mô tả những ngôi sao này là Grosses Dreieck [Tam giác lớn] vào cuối những năm 1920 và Sommerliches Dreieck [Tam giác mùa hè ] vào năm 1934. The asterism được nhận xét bởi Joseph Johann von Littrow , người đã mô tả nó là "tam giác dễ thấy" trong văn bản tập bản đồ của ông [1866], và Johann Elert Bode đã kết nối các ngôi sao trong một bản đồ trong một cuốn sách vào năm 1816, mặc dù không có nhãn. Đây chính là những ngôi sao được ghi nhận trong truyền thuyết Trung Quốc về Người chăn bò và Cô gái thợ dệt , một câu chuyện có niên đại khoảng 2.600 năm, được tổ chức trong Lễ hội Qixi . Vào giữa đến cuối thế kỷ 20, trước khi các hệ thống dẫn đường quán tính và các thiết bị điện tử và cơ khí khác được đưa vào các máy bay quân sự, các nhà hàng không của Không quân Hoa Kỳ gọi tiểu hành tinh này là "Tam giác dẫn đường". [3]
Từ giữa - vĩ độ bắc , Tam giác mùa hè xuất hiện hầu như chi phí khoảng nửa đêm mặt trời trong mùa hè . Nó cũng có thể nhìn thấy trên bầu trời phía đông vào buổi sáng sớm của mùa xuân . Vào buổi tối mùa thu và mùa đông, Tam giác mạch có thể nhìn thấy trên bầu trời phía Tây cho đến tháng Giêng.
Từ vĩ độ trung nam , tiểu hành tinh xuất hiện đảo ngược, với Deneb ở dưới Altair, và bầu trời thấp trong suốt mùa đông . [ cần dẫn nguồn ]
Tam giác mùa hè được lập bản đồ trên biểu đồ sao
Tam giác mùa hè trong bối cảnh bầu trời đêm , với những ngôi sao mờ hơn mờ dần trước và sau đó mờ dần sau cùng