A.YÊU CẦU:
- Giúp HS cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên sông nước vùng Cà Mau.
- Nắm được nghệ thuật miêu tả cảnh sông nước của tác giả
- Luyện kỹ năng quan sát, tưởng tượng, liên tưởng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả.
B.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
HĐ I. Kiểm tra bài cũ:
- Dế Mèn phiêu lưu kí kể theo ngôi thứ mấy?
- Tác dụng của ngôi kể trong đoạn trích?
- Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn là gì?
HĐ II. GV giới thiệu bài
HĐ III. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm.
Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn 6, tập 2 - Sông nước Cà Mau", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tuần 20: Tiết 27: Văn bản: Sông nước Cà Mau Đoàn Giỏi A.Yêu cầu: - Giúp HS cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên sông nước vùng Cà Mau. - Nắm được nghệ thuật miêu tả cảnh sông nước của tác giả - Luyện kỹ năng quan sát, tưởng tượng, liên tưởng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả. B.Tiến trình bàI dạy: HĐ I. Kiểm tra bài cũ: - Dế Mèn phiêu lưu kí kể theo ngôi thứ mấy? - Tác dụng của ngôi kể trong đoạn trích? - Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn là gì? HĐ II. GV giới thiệu bài HĐ III. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm. + Nêu những hiểu biết cơ bản của em về nhà văn Đoàn Giỏi? - HS trình bày - GV nhận xét +Trình bày đôi nét về tác phẩm? - HS trình bày - GV bổ sung thêm về truyện “Đất rừng Phương Nam” 1.Tác giả: - Đoàn Giỏi [1925 – 1989]: Quê Tiên Giang, Viết từ trước thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp [1946 – 1954] -Tác phẩm của ông thường viết về cuộc sông, thiên nhiên và con người ở Nam Bộ. 2.Tác phẩm: - Sông nước Cà Mau trích từ chương XVIII truyện Đất rừng Phương Nam HĐ IV. Đọc, tìm bố cụ, lưu ý chú thích + GV hướng dẫn cách đọc + GV gọi HS đọc – GV cùng đọc với HS + Đoạn trích này được kể theo ngôi thứ mấy? Tác dụng? GV: điểm nhìn để quan sát miêu tả của người kể, trên con thuyền xuôI theo kênh rạch Cà Mau -> T/lợi cho việc miêu tả phù hợp với tự nhiên, người kể có thể kể lần lượt, có thể dừng lại miêu tả kĩ +Thể loại và bố cục của đoạn trích? [trình tự miêu tả: bao quát – cụ thể] -HS chia đoạn 1.Đọc - Kể theo ngôi thứ 1. Nhân vật chính là bé An đồng thời là người kể chuyện. Kể những điều mắt thấy tai nghe và ấn tượng một chú bé 13 tuổi, 14 tuổi lưu lạc trên đường đời tìm gia đình, ngồi trên thuyền qua kênh Bọ Mắt, ra sông Cửu lớn, xuôi dòng Năm Căn. -Thấy được cảnh quan một vùng Sông nước cực Nam qua cái nhìn và cảm nhận hồn nhiên, tò mò của một đứa trẻ thông minh ham hiểu biết. -Tả cảnh thiên nhiên kết hợp với thuyết minh -Có thể chia thành 4 đoạn nhỏ: +Cảnh sông nước vùng Cà Mau +Cảnh kênh rạch, sông nước +Cảnh dòng sông Năm căn +Cảnh chợ Năm căn HĐ V. Tìm hiểu đoạn trích +Tả cảnh Cà Mau qua cái nhìn và cảm nhận của bé An. Tác giả chú ý đến những ấn tượng gì nổi bật? -Tả qua giác quan nào? - Những từ ngữ, hình ảnh nào? GV: Để làm nổi bật ấn tượng đoạn văn đã sử dụng 1 số biện pháp nghệ thuật như: Tả xen kẽ liệt kê, điệp từ, đặc biệt là những tính từ chỉ màu sắc và trạng thái cảm giác. + Qua đoạn nói về cảnh đặt tên cho các dòng sông, con kênh ở vùng Cà Mau, em có nhận xét gì về các địa danh ấy? địa danh này gợi lên đặc điểm gì? GV: [giới thiệu thuyết minh, gt] + Dòng sông Năm Căn được tác giả miêu tả như thế nào? -Tìm chi tiết thể hiện sự rộng lớn và hùng vĩ của dòng sông - HS trình bày - GV hệ thống GV: tác giả diễn tả màu xanh của rừng đước với 3 mức độ sắc tháu nhưng cùng chỉ màu xanh để miêu tả các lớp cây từ non đến già. + Nhận xét sự tinh tường của Đoàn Giỏi trong câu “thuyền chúng tôI chèo thoắt qua kênh Bọ Mắt đổ ra con sông cửa lớn, xuôi về Năm Căn + Những động từ chỉ hoạt động của con thuyền? Nừu thay đổi trật tự các động từ đó có ảnh hưởng gì? -HS trình bày -GV nhận xét + Những chi tiết hình ảnh nào về chợ Năm Căn thể hiện được sự tấp nập, đông vui, trù phú và độc đáo của chợ vùng Cà Mau? - HS trình bày - GV nhận xét bình giảng Nghệ thuật miêu tả quan sát kũ lưỡng, vừa bao quát cụ thể, chú ý cả hình khối màu sắc, âm thanh. Nghệ thuật miêu tả vừa cho thấy khung cảnh chung vừa khắc hoạ được hình ảnh cụ thể, làm nổi rõ được màu sắc độc đáo cùng với sự tấp nập trù phú của chợ Năm Căn + Em hình dung và cảm nhận được gì về vùng Cà Mau cực Nam của Trung Quốc? - HS trình bày - GV tổng kết + GV cho HS đọc phần ghi nhớ SGK + Kể về con sông quê hương em 1. Một vùng sông Ngòi, kênh rạch rất nhiều, bủa giăng chằng chịt như mạng nhện. So sánh sát hợp - Màu xanh của trời nước, cây lá rừng tạo thành một t/g xanh, xanh bát ngát nhưng chỉ toàn một màu sắc xanh - Âm thanh rì rào của gió, của rừng, của sóng - Cảm giác lặng lẽ, buồn buồn, đơn điệu, mòn mỏi =>ấn tượng chung nổi bật về vùng đất cực Nam 2. Cảnh kênh rạch, sông ngòi: - Cách đặt tên cho các dòng sông, con kênh vùng đất đã cho thấy thiên nhiên ở đây còn rất tự nhiên, hoang dã, phong phú. Con người sống rất gần với thiên nhiên, nên giản dị chất phác. Đặt tên cho các vùng đất con sông “không phảo bằng những danh từ mỹ lệ, mà cứ theo đặc đIểm riêng biệt của nó mà gọi thành tên. - Con sông rộng hơn ngàn thước - Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác đổ - Cá nước bơI hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơI ếch giữa những đầu sóng trắng - Rừng đước dựng lên cao ngất như 2 dãy trường thành vô tận. Màu xanh lá mạ, xanh rêu, xanh chai lọ, sương mù, khói sóng ban mai => Cảnh sắc mênh mông, hùng vĩ. - Các động từ: chèo thoát qua ->đổ ra -> xuôi về diễn tả hành động của con thuyền. Thoát qua là nói con thuyền vượt qua một nơi khó khăn, nguy hiểm. Đổ ra là nói con thuyền từ kênh nhỏ ra dòng sông lớn. Xuôi về diễn tả con thuyền nhẹ nhàng xuôi theo dòng nước êm ả. [không thể thay đổi trật tự các động từ] 3. Cảnh chợ Năm Căn - Chợ Năm Căn ồn ào, đông vui, tấp nập - Bến Vận Hà, lò than, hầm gỗ, nhà bè, phố nổi. Cảnh mua bán tấp nập thuận tiện - Sự hoà hợp giữa các dân tộc [Việt – Hoa – Mông] => Khung cảnh rộng lớn trù phú - Sự độc đáo của chợ Năm Căn: + Chợ chủ yếu họp ngay trên sông nước với những nhà bè như những khu phố nổi và những con thuyền bán hàng len lỏi mọi nơi, có thể mua mọi thứ mà không cần bước ra khỏi thuyền. +Sự đa dạng về màu sắc trang phục, tiếng nói. VI.Tổng kết và Luyện tập - BàI văn miêu tả cảnh quan thiên nhiên, sông nước vùng Cà Mau, mảnh đất tận cùng Tổ Quốc. Canht hiên nhiên ở đây thật rộng lớn, hoang dã và hùng vĩ. Đặc biệt là những dòng sông và rưng đước. Cảnh chợ Năm Căn là hình ảnh trù phú, độc đáo, tấp nập về sinh hoạt của con người ở vùng đất ấy. - Luyện tập - BTVNL Viết đoạn văn về cảm nhận của em sau khi học bàI “sông nước”
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
Bài giảng: Sông nước Cà Mau - Cô Trương San [Giáo viên VietJack]
Quảng cáo
- Đoàn Giỏi [1925-1989], quê ở tỉnh Tiền Giang
- Ông viết văn từ thời kháng chiến chống thực dân Pháp [1946-1954]
- Tác phẩm của ông thường viết về thiên nhiên, cuộc sống và con người Nam Bộ
1. Xuất xứ
- Bài văn “Sông nước Cà Mau” [tên bài do người biên soạn đặt] trích từ chương XVIII truyện “Đất rừng phương Nam”
- “Đất rừng phương Nam” sáng tác nawm1957 là truyện dài nổi tiếng nhất của Đoàn Giỏi
2. Tóm tắt
Bài văn miêu tả cảnh quan thiên nhiên, sông nước vùng Cà Mau, mảnh đất tận cùng phía nam của Tổ quốc. Cảnh thiên nhiên ở đây thật rộng lớn, hoang dã và hùng vĩ, đặt biệt là những dòng sông và rừng đước. Cảnh chợ Năm Căn là hình ảnh trù phú, độc đáo, tấp nập về sinh hoạt của con người ở vùng đất ấy.
3. Bố cục [3 phần]
Quảng cáo
- Phần 1 [từ đầu đến “màu xanh đơn điệu”]: Cảm nhận chung về sông nước Cà Mau
- Phần 2 [tiếp đó đến “khói sóng ban mai”]: Cảnh kênh rạch và con sông Năm Căn
- Phần 3 [còn lại]: Vẻ đẹp chợ Năm Căn
4. Giá trị nội dung
Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã. Chợ Năm Căn là hình ảnh cuộc sống tấp nập, trù phú, độc đáo ở vùng đất tận cùng phía Nam Tổ quốc.
5. Giá trị nghệ thuật
- Ngôi kể thứ nhất, tự nhiên, chân thực
- Sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật: so sánh, điệp từ,…
- Vốn hiểu biết phong phú của tác giả
- Cảm nhận bằng nhiều giác quan…
Quảng cáo
I. Mở bài
- Giới thiệu khái quát về tác giả Đoàn Giỏi [tiểu sử, đặc điểm sáng tác…]
- Giới thiệu về văn bản “Sông nước Cà Mau” [xuất xứ, tóm tắt, khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật…]
II. Thân bài
1. Cảm nhận chung về sông nước Cà Mau
- Không gian rộng lớn
- Kênh rạch bủa giăng chi chít như mạng nhện
- Tất cả đều màu xanh
- Âm thanh rì rào bất tận
- Lặng lẽ một màu xanh đơn điệu
→ Cảm nhận bằng mọi giác quan, đặc biệt là cảm giác đơn điệu về màu xanh, về sự bất tận của rừng qua những câu kể và tả.
→ Sự choáng ngợp, thích thú của tác giả trước cảnh tượng thiên nhiên “lặng lẽ một màu xanh” của Cà Mau.
2. Cảnh kênh, rạch và sông Năm Căn
- Tên gọi các con sông, địa danh: không mĩ lệ mà dựa theo đặc điểm riêng của sông nước Cà Mau, ví dụ như: rạch Mái Giầm [vì hai bên bờ rạch mọc toàn những cây mái giầm], kênh Bọ Mắt [vì ở đó tụ tập hông biết cơ man nào là bọ mắt],…
→ Tự nhiên, hoang dã, gần với thiên nhiên, giản dị, chất phác
- Con sông Năm Căn:
+ Nước đổ ra biển đêm ngày như thác
+ Con sông rộng hơn ngàn thước
+ Cây đước dựng cao ngất như hai dãi trường thành
+ Cá bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống
→ Con sông rộng lớn và hùng vĩ
3. Vẻ đẹp của chợ Năm Căn
- Quang cảnh : Túp lều lá thô sơ, ngôi nhà gạch hai tầng, đống gỗ cao, cột đáy, thuyền chài, thuyền lưới, thuyền buôn, cây cối trù phú, nhà bè ban đêm,...
- Sinh hoạt : họp chợ trên sông, mỗi con thuyền một nét riêng biệt, ...
- Con người : những cô gái Hoa kiều, người Chà Châu Giang, bà cụ người Miên,...
→ Vẻ đẹp trù phú, độc đáo của chợ Năm Căn
III. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài văn
+ Nội dung: Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức sống hoang dã. Chợ Năm Căn là hình ảnh cuộc sống tấp nập, trù phú, độc đáo ở vùng đất tận cùng phía Nam Tổ quốc
+ Nghệ thuật: ngôi kể thứ nhất, cảm nhận bằng nhiều giác quan, sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật…
- Cảm nhận của bản thân về sông nước Cà Mau: đẹp hoang sơ, hấp dẫn…
Bài giảng: Sông nước Cà Mau - Cô Nguyễn Ngọc Anh [Giáo viên VietJack]
Xem thêm các bài viết về Tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 6 hay khác:
Xem thêm các loạt bài Để học tốt Ngữ văn lớp 6 hay khác:
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
- Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 6 có đáp án
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k10: fb.com/groups/hoctap2k10/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Các bài Soạn văn lớp 6 siêu ngắn được biên soạn bám sát câu hỏi sgk Ngữ Văn lớp 6 Tập 1, Tập 2 giúp bạn dễ dàng soạn bài Ngữ Văn 6 hơn.
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
tac-gia-tac-pham-lop-6.jsp