I. Đặt vấn đề
1. Bác Hồ nói về lòng yêu nước của dân tộc ta
2. Chuyện về một người thầy
Gợi ý trả lời câu hỏi:
a] Truyền thống yêu nước của dân tộc ta thể hiện như thế nào qua lời nói của Bác Hồ?
Lòng yêu nước của nhân dân ta được thể hiện:
- Tinh thần yêu nước sôi nổi
- Tinh thần đoàn kết chiến đấu bảo vệ đất nước
- Quyết tâm hi sinh vì đất nước
- Mọi người tham gia kháng chiến, tăng gia sản xuất…
b] Em nhận xét gì về cách cư xử của học trò Chu Văn An đối với thầy giáo cũ? Cách cư xử đó thể hiện truyền thống gì của dân tộc ta?
- Phạm Sư Mạnh – dù là một quan lớn trong triều đình nhưng vẫn nhớ ơn, tôn trọng thầy giáo của mình.
- Vẫn giữ tư cách là một người học trò: lễ phép, tôn trọng, kính trọng thầy giáo. Đó là những biểu hiện đạo đức tốt mà chúng ta cần học tập.
=> Đó chính là truyền thống “tôn sư trọng đạo” tốt đẹp của dân tộc ta.
c] Em hãy kể những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta mà em biết?
- Những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta: đoàn kết, nhân nghĩa, cần cù lao động, tôn sư trọng đạo, biết ơn, hiếu thảo, hiếu học….
II. Nội dung bài học
* Khái niệm:
- Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là những giá trị tinh thần [những tư tưởng, tính cách, lối sống, cách ứng xử tốt đẹp…] hình thành trong quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
* Một số truyền thống tốt đẹp:
- Yêu nước, bất khuất chống giặc ngoại xâm, đoàn kết nhân nghĩa…
- Về văn hóa: các tập quán, cách ứng xử…
- Về nghệ thuật: Tuồng, chèo, các làn điệu dân ca…
* Ý nghĩa:
- Truyền thống tốt đẹp là vô cùng quí giá, góp phần phát triển dân tộc và mỗi cá nhân.
- Việc thừa kế và phát huy là góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc Việt Nam.
* Trách nhiệm:
- Tự hào, kế thừa, phát huy
- Phê phán, lên án, ngăn chặn những hành vi làm tổn thương
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: Những thái độ, hành vi nào sau đây thể hiện sự kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc?
- Tìm đọc tài liệu nói về các truyền thống và phong tục, tập quán của dân tộc.
- Chê bai những người ăn mặc theo phong cách dân tộc là lạc hậu, là quê mùa.
- Đánh giá cao, kính phục các nghệ nhân của những nghề truyền thống.
- Không tôn trọng những người lao động chân tay
- Sống chỉ biết mình, không quan tâm đến người khác
- Tích cực tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa
- Tích cực tìm hiểu lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc
- Thích xem phim, kịch, nghe nhạc của Việt Nam
- Sưu tầm những món ăn và kiểu trang phục dân tộc độc đáo
- Lấy chồng sớm trươc tuổi quy định của pháp luật
- Tìm hiểu và giới thiệu với mọi người về các lễ hội truyền thống của dân tộc.
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 2: Em hãy tìm hiểu nguồn gốc và ý nghĩa của một truyền thống ở quê em và giới thiệu cho bạn bè cùng biết?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 3: Em đồng ý với những ý kiến nào sau đây?
- Truyền thống là những kinh nghiệm quý giá
- Nhờ có truyền thống, mỗi dân tộc mới giữ được bản sắc riêng
- Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống tốt đẹp, rất đáng tự hào
- Không có truyền thống, mỗi cá nhân và dân tộc vẫn phát triển
- Trong thời đại mở cửa và hội nhập hiện nay, truyền thống dân tộc không còn quan trọng nữa.
- Không được để các truyền thống dân tộc bị mai một, lãng quên.
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 4: Em hãy kể một vài việc mà em và các bạn đã và sẽ làm để góp phần giữ gìn truyền thống tốt đep của dân tộc, của địa phương?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 5: An thường tâm sự với các bạn: “ Nói đến truyền thống của dân tộc Việt Nam, mình có mặc cảm thế nào ấy. So với thế giới, nước mình còn lạc hậu lắm. Ngoài việc truyền thống đánh giặc ra, dân tộc ta có truyền thống nào đáng tự hào đâu?”.
Em có đồng ý với An không? Vì sao? Em sẽ nói gì với An?
=> Xem hướng dẫn giải
Trắc nghiệm công dân 9 bài 7: Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc [P2]
Câu 1: Các hành vi vi phạm các chuẩn mực về truyền thống đạo đức là?
- B. Con cháu kính trọng ông bà.
- C. Thăm hỏi thầy cô lúc ốm đau.
- D. Giúp đỡ bạn khi gặp khó khăn.
Câu 2: Nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc là nền văn hoá
- A. hiện đại theo thời cuộc.
- B. đậm đà bản sắc vùng dân tộc.
- C. tao ra sức sống cho con người.
Câu 3: Câu tục ngữ: Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy nói về truyền thống nào?
- B. Truyền thống đoàn kết.
- C. Truyền thống yêu nước.
- D.Truyền thống văn hóa.
Câu 4: Quan điểm nào dưới đây thể hiện sự kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc?
- B. Xã hội hiện đại không cần giữ gìn truyền thống dân tộc.
- C. Không có truyền thống, mỗi dân tộc và cá nhân vẫn phát triển.
- D. Những người ăn mặc theo phong cách dân tộc là lạc hậu, quê mùa.
Câu 5: Cách ứng xử nào dưới đây không phải truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta?
- A. Đoàn kết, chia sẻ giúp đỡ lẫn nhau.
- B. Kính trọng, lễ phép với thây, cô giáo.
- C. Thực hiện nghĩa vụ quân sự khi đến tuôi.
Câu 6: Tục thờ cúng ông bà tổ tiên của người Việt Nam là
- A. hủ tục mê tín dị đoan.
- B. thói quen khó bỏ của người Việt Nam.
- C. tín ngưỡng, lạc hậu, thiếu tính nhân văn.
Câu 7: Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là những giá trị
- A. vật chất
- C. của cải
- D. kinh tế.
Câu 8: Làm thế nào để kế thừa và phát huy những di sản, truyền thống văn hoá của dân tộc?
- A. Xây những toà cao ốc hiện đại, xứng tầm quốc tế.
- B. Cải tạo, làm mới toàn bộ các di tích lịch sử, đền chùa.
- C. Đóng cửa các khu di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh để gìn giữ
Câu 9: Để xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, chúng ta phải làm gì?
- A. Giữ nguyên truyền thống cũ của dân tộc.
- B. Xoá bỏ tất cả những gì thuộc về quá khứ.
- C. Tiếp thu, học hỏi những tinh hoa, văn hoá tiên tiến của nhân loại.
Câu 10: Vào ngày 27/7 – Ngày Thương binh – Liệt sỹ các cơ quan chính quyền, tổ chức tình nguyện thường đến thăm hỏi gia đình thương binh liệt sỹ, bà mẹ việt nam anh hùng. Điều đó thể hiện?
- A. Truyền thống đoàn kết của dân tộc.
- C. Truyền thống tôn sư trọng đạo.
- D. Truyền thống nhân ái.
Câu 11: Truyện thống tốt đẹp của dân tộc là những giá trị tinh thần hình thành trong quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc, được truyền từ
- B. đất nước này sang đất nước khác.
- C. vùng miền này sang vùng miền khác.
- D. địa phương này sang địa phương khác.
Câu 12: Việc làm nào dưới đây không kế thừa, phát huy truyền thông tốt đẹp của dân tộc?
- A. Tự hào về những giá trị truyền tốt đẹp của dân tộc.
- C. Trân trọng những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
- D. Học tập, thực hành theo những chuẩn giá trị truyền thống.
Câu 13: Hành vi nào dưới đây thể hiện sự kế thừa, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc?
- A. Mê tín, tin vào bói toán.
- B. Gây rối trật tự công cộng.
- D. Chê bai các lễ hội truyền thống.
Câu 14: Quan điểm nào dưới đây phản ánh đúng truyền thống của dân tộc?
- A. Chăm sóc cha mẹ, người già là việc của xã hội.
- B. Những người sống theo truyền thống là cỗ hủ, lạc hậu.
- D. Không cần giúp đỡ người khuyết tật vì họ đã được nhà nước nuôi.
Câu 15: “Dù ai đi ngược về xuôi, nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba” câu nói đề cập đến truyền thống nào của dân tộc ta?
- A. Truyền thống tôn sư trọng đạo.
- C. Truyền thống yêu nước.
- D. Truyền thống văn hóa.
Câu 16: Truyền thống “Tôn sư trọng đạo” là giá trị truyền thống về
- A. làng nghề.
- C. tín ngưỡng.
- D. nghệ thuật.
Câu 17: Tư tưởng nào dưới đây cần xoá bỏ?
- B. Kính già, yêu trẻ.
- C. Lá lành đùm lá rách.
- D. Uống nước nhớ nguồn.
Câu 18: Câu tục ngữ: Bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn nói về truyền thống nào của dân tộc ta?
- B. Truyền thống nhân đạo.
- C. Truyền thống tôn sư trọng đạo.
- D. Truyền thống nhân ái.
Câu 19: Để kế thừa, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, học sinh không được làm việc nào dưới đây?
- A. Đoàn kết với các bạn.
- B. Chăm chỉ học tập.
- C. Lễ phép với thây, cô giáo.
Câu 20: Trong giờ thực hành bài Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, có nhiều ý kiến khác nhau về “Chiếc áo dài” - trang phục truyền thống của dân tộc. Là người hiểu về sự kế thừa và phát huy truyện thống tốt đẹp của dân tộc, em đồng ý với ý kiến nào dưới đây?
- A. Chỉ nên mặc áo dài trong những buổi lễ quan trọng.
- B. Áo dài chỉ là trang phục truyền thống của người Hà Nội.
- D. Mặc áo dài chỉ vướng víu, không phù hợp với giới trẻ hiện nay.