Bài tập khí công làm tăng huyết áp

Tổ chức Y tế Thế giới không coi huyết áp thấp là biểu hiện của tổn thương tim. Theo quy định, chỉ số huyết áp đạt dưới 100/60 mmHg được coi là huyết áp thấp. Huyết áp thấp sinh lý gặp ở những người khỏe mạnh, với đặc điểm giá trị huyết áp duy trì trong suốt cuộc đời, không phát hiện được những biến đổi bệnh lý khi chẩn đoán lâm sàng. Trong trường hợp này, huyết áp thấp có thể do thể tạng, di truyền, do rèn sức bền thường xuyên [như vận động viện chạy, bơi, đạp xe cự ly dài] và do sự bù trừ thích nghi ở cư dân sống trên vùng núi cao. Huyết áp thấp bệnh lý bao gồm tụt huyết áp cấp [với các biểu hiện hoa mắt, chóng mặt, ngất] và huyết áp thấp mạn tính. Huyết áp thấp mạn tính lại được chia ra thành hai loại: nguyên phát [do giảm trương lực thần kinh mạch máu] và thứ phát [triệu chứng của bệnh khác như thiếu máu, viêm họng mãn, viêm đường mật...]. Huyết áp thấp bệnh lý do giảm trương lực thần kinh - mạch máu [bệnh huyết áp thấp] thường gặp ở phụ nữ trẻ; với các biểu hiện như đau đầu, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ, rối loạn chức năng tim mạch [đau ngực trái, rối loạn nhịp tim, điện tim biến đổi]. Để điều chỉnh huyết áp về mức bình thường, những người có huyết áp thấp bệnh lý cần thực hiện các quy tắc sống sau:

Tuy giữa chế độ ăn và huyết áp thấp không có sự liên kết chặt chẽ, nhưng người ta thấy huyết áp thấp thường gặp ở những người ăn ít, hay bỏ bữa, khoảng cách giữa các bữa quá xa, dẫn đến giảm hàm lượng đường máu. Thói quen này làm giảm trương lực [sự đàn hồi, sự dẻo dai] của mạch máu, và kết quả là tụt huyết áp. Vì vậy, phải duy trì chế độ ăn hợp lý 3-4 bữa/ngày [ăn giảm khối lượng, tức chia nhỏ khẩu phần ăn trong ngày]. Không được dùng chế độ ăn kiêng để giảm cân nhanh. Một số thức ăn đồ uống có tác dụng làm tăng huyết áp như: cà phê, nước chè đặc, ăn thức ăn đậm đà muối, nước sâm, bột tam thất, rau cần tây, nước nho. Chất caffein trong cà phê có tác dụng làm tăng huyết áp, ngày có thể uống 1-2 cốc cà phê đặc, tốt nhất là cà phê không tan tự pha. Không uống quá 2 cốc/ngày để tránh bị nghiện, mất ngủ, rối loạn nhịp tim. Tuy nhiên, vì cà phê gây kích thích tiết dịch vị dạ dày nên những người bị viêm loét dạ dày nên uống với bột kem cà phê. Nếu không uống được cà phê thì có thể thay thế bằng nước chè đặc. Nên ăn hơi mặn một chút để gây giữ nước trong cơ thể, tăng lượng máu lưu thông trong lòng mạch máu, dẫn đến tăng huyết áp. Nếu huyết áp thấp do thiếu máu [hay gặp ở phụ nữ], nên tăng cường thức ăn chứa nhiều sắt như thịt nạc, gan động vật, mộc nhĩ, nấm hương khô, cần tây, rau đay, rau rền, quả lựu, táo.

MÓN ĂN CHỮA BỆNH HUYẾT ÁP THẤP

Bệnh này thường thấy ở người thể chất kém và phụ nữ. Cũng có một số người huyết áp thấp nhưng không có biểu hiện rõ rệt nên khó nhận ra. Bệnh thường kéo dài làm cơ thể suy nhược.

Với bệnh huyết áp thấp mãn tính, việc ăn uống có vai trò quan trọng không kém gì thuốc. Dưới đây là một số món ăn chữa trị bệnh huyết áp thấp.

1. 250 gr thịt bò tươi, rửa sạch băm nhỏ, thêm gừng, hành, muối hạt tiêu, ướp một lúc rồi cho tất cả vào hầm thành canh, hiệu quả rõ rệt trong việc tăng huyết áp.

2. 15 gr nhân sâm [hoặc 50 gr – 100gr đẳng sâm], 250 gr thịt lợn nạc, băm nhỏ, cho vào xào qua rồi nấu thành canh, có tác dụng ích khí dưỡng duyết, tăng huyết ấp.

3. 50- 100 gr đương quy, 30 gr rễ gừng tươi, 500 gr thịt dê, rửa sạch thái thành miếng, dùng đương quy, gừng tươi hầm cùng thịt dê, cho gia vị vừa vặn là có thể dùng. Có tác dụng bổ huyết, cường tráng cơ thể.

4. 30 gr long nhãn, 100gr gạp cánh, cho tất cả vào nấu thành cháo, cho thêm đường vào rồi ăn.

5. 30 gr cẩu kỷ tử, 100 gr gạo nếp, nấu thành cháo, ăn làm nhiều lần

6. 100 gr gân chân [lợn, bò], 200 gr thịt ức gà, rượu vang, muối, lòng trắng trứng 2 quả. Thịt gà băm nhỏ, thêm chút rượi, muối, bột ngọt vào. Cho dầu vào xào rồi hầm nhừ, cho tiếp thịt gà vào nêm gia vị cho vừa miệng.

7. 100 gr thịt bò tươi rửa sạch, thái thành miếng nhỏ, thêm nước và các loại gia vị vào nấu chin, cho thêm 200 gr gạo cánh, thêm nước nấu thành cháo, đợi thịt nhừ, cháo chín là có thể dùng được, nên ăn nóng vào sáng và tối có tác dụng bổ hư cường thể.

8. 250 gr thịt bụng lợn đã luộc chín, 15 gr mỗi thứ cẫu kỷ, đẳng sâm, sơn dược, vải khô, 20 gr mỗi thứ long nhãn, đại táo. Lấy thịt bụng lợn thái thành miếng nhỏ, cho tất cả nguyên liệu trên vào một bát  sứ to, cho thêm hồ tiêu trắng, đường phèn, muối, dầu, hấp cách thủy 30 phút, thêm 50 gr lòng trắng trứng vào hấp đến chín nhừ là được.

9. 100 gr hải sâm rửa sạch, 10 quả trứng chim cứt luộc chín bóc bỏ vỏ, cho vào nồi cùng hải sâm hầm kỹ, thêm chút muối tinh, dầu ăn, đường trắng vào đun thêm một chút.

10. 1 con lươn, 100 gr thị lợn nạc, 50 gr hoàng kỳ. Đem lươn làm sạch, bỏ nội tạng, cắt thành khúc, cho 2 vị  trên vào cùng hầm kỹ, bỏ bã hàng kỳ đi, ăn cái, uống nước. Có thể trị huyết hưu, nhược dẫn đến cơ thể mệt mỏi, đoản khí, hoa mắt chóng mặt.

11. 2 quả trừng gà, 15 gr cầu kỷ, 10 quả táo đỏ. Trước tiên lấy cầu kỷ, táo, cho nước lạnh đun khoảng 30 phút, cho trứng gà đã đánh tan đều vào đun cho đến chín, mỗi ngày ăn 2 lần, có tác dụng điều bổ khí huyết, tăng cường thể chất.

12. 1 con bồ câu trắng, 30 gr mỗi thứ bắc kỷ, đẳng sâm, 50 gr hoạt sơn dược, 10 quả táo đỏ, tất cả cùng nấu thành canh. Có tác dụng bổ trung ích khí, trị trứng đau đầu, đoản khí, tâm thu, mệt mỏi.

13. 1 con gà mái tơ, bỏ lông rửa sạch, bỏ nội tạng, 30 gr hoàng kỳ, 15 gr thiên ma, rửa sạch thái thành miếng cho vào bụng gà. Cho gà vào nồi to, thêm gừng, hành mỗi thứ 10 gr, thêm một chút muối, hoảng tửu 10 ml. 10 gr trần bì, lượng nước cho thích hợp, đun to lửa cho sôi sau đó vặn nhỏ hầm đến khi gà nhừ, thêm chút hạt tiêu bột vào, có tác dụng ích khí bổ hư, tăng huyết áp.

14. 30 gr sâm Thái tử, 30 gr sơn dược, 20 gr ý dĩ sâm, 15 gr hạt sen, 10 quả đại táo, cho vào ngâm trong nước lạnh, rồi rửa sạch, thêm 100 gr gạo nếp, lượng nước thích hợp rồi cho tất cả vào hầm nhỏ lửa, ngày ăn 2 lần vào sáng, tối, 15 ngày cho một liệu trình.

15. Táo đỏ, sa sâm 15 gr, sinh địa 50 gr, thục địa 50 gr tất cả cho vào 600 ml nước nấu trong 30 phút, chắt lấy nước thuốc, cho thêm 50 ml mật ong loại tốt hòa đều, chia uống 3 lần trong ngày.

16. Cá diếc một con rửa sạch, bỏ ruột, cho vào cùng 50 gr gạo nếp ninh nhừ thành chào, cho thêm gia vị, hạt tiêu, thì là, hành, rồi múc ra ăn nóng. Mỗi tuần ăn 2 – 3 lần. Ăn liền 2- 3 tháng.

17. Chim cút một con làm sạch lông, bỏ phủ tạng. Lấy 30 gr hoàng kỳ, 30 gr thiên ma, gừng tươi 5 gr, 5 củ hành, rửa sạch cho vào bụng chim cút, thêm gia vị cho vừa ăn rồi đem hầm cách thủy cho đến chín mềm, ăn thịt và uống nước, bỏ bã thuốc.

18. Lấy 250 gr thịt dứa, rồi thái thành miếng cộng với 60 gr thịt gà cho một tí bột hò tiêu rồi nấu chin để ăn . Món ăn này vừa dễ làm, ăn ngon lại có công nặng tiện tỳ, ích khí.

- Gà làm sạch lông, mổ bụng và bỏ phủ tạng.

- Cho đương quy, hoàng kỳ táo đỏ, kỷ tử vào bụng gà.

- Đem hấp cánh thủy đến khi nào chín mềm.

- Khi gà chín, bỏ bã thuốc ra, ăn thịt gà và dùng nước canh.

- Mỗi tuần ăn 1 lần, ăn liền trong 3 tháng.

2. Theo lương y Quốc Trung, có thể dùng bài thuốc sau:

Cách làm: Cho tất cả các vị thuốc trên vào ấm và sắc lấy nướng, uống 2 lần/ ngày.

- Gia vị: Hạt tiêu, muối, bột ngọt.

- Cá rửa sạch, mổ bụng và bỏ ruột.

- Cho cá vào cùng gạo nếp và nước lọc ninh nhừ thành cháo.

- Cho thêm gia vị. Khi ăn cho rau thì là và hành lá vào ăn nóng.

- Mỗi tuần ăn 2-3 lần. Ăn liên tục trong 2-3 tháng.

4. Chim cút hầm cách thủy

- Gia vị: bột canh, bột ngọt.

- Chim cút làm sạch lông, mổ bụng, bỏ phủ tạng.

- Lấy hoàng kỳ, thiên ma, gừng tươi, hành củ rửa sạch, cho vào bụng chim cút, thêm gia vị cho vừa ăn rồi đem hầm cách thủy cho đến chín mềm.

- Ăn thịt và uống nước, bỏ bã thuốc.

- Cho táo đỏ, sa sâm, sinh địa, thục địa vào chung với nước, nấu trong 30 phút.

- Chắt lấy nước thuốc, cho thêm mật ong vào hòa đều. Uống 3 lần trong ngày.

CHẾ ĐỘ ĂN KIÊNG CHO NGƯỜI HUYẾT ÁP THẤP

Rất nhiều người bị huyết áp thấp là do giảm trương lực thần kinh - mạch máu, thành mạch máu quá yếu [bị nhão], sức co bóp của tim yếu do cơ tim yếu [biểu hiện là tim đập nhanh, yếu]. Để củng cố thành mạch và nâng cao khả năng đẩy máu của tim, cần tích cực tập luyện thể dục thể thao. Các bài tập đi bộ, chạy, bơi, thể dục nhịp điệu, cầu lông... đều rất tốt. Tập phải thường xuyên, tùy sức, không tập cố, không tập khi đói cũng như ngay sau khi ăn no. Riêng đi bộ nhanh có thể tập hằng ngày. Ngoài ra, cần điều trị dứt điểm các ổ nhiễm khuẩn mạn như sâu răng, viêm lợi, viêm họng, viêm đường mật... Phòng tái phát viêm họng mạn bằng các biện pháp giữ ấm cơ thể, súc miệng nước muối..