Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi: Thạc sĩ. Bác sĩ Dương Thế Vinh, Trưởng Khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City
Tập luyện thường xuyên có thể làm giảm bớt giãn tĩnh mạch và đồng thời làm giảm một số triệu chứng và phòng ngừa biến chứng do giãn tĩnh mạch gây ra. Dưới đây là hướng dẫn các bài tập điều trị phục hồi chức năng suy giãn tĩnh mạch ở chi dưới
Các động tác tập cần thực hiện đều đặn, nhẹ nhàng, hết tầm vận động; không vội vàng, không nín thở trong khi tập.
Bệnh nhân nằm ngửa trên giường hoặc bàn tập, hai chân duỗi thẳng, nâng chân trái lên khỏi mặt giường khoảng 30 đến 50 độ sau đó tập duỗi khớp cổ chân, rồi gấp khớp cổ chân đến mức tối đa từ 10 đến 15 lần. Đưa chân trái về tư thế ban đầu, tập tương tự như vậy đối với chân phải. Mỗi ngày tập 2 đến 3 lần.
Bệnh nhân nằm ngửa trên giường hoặc bàn tập, hai chân duỗi thẳng, nâng chân trái lên khỏi mặt giường khoảng 30 đến 50 độ sau đó tập xoay khớp cổ chân từ phải qua trái rồi từ trái qua phải 10 đến 15 lần. Đưa chân trái trở về vị trí ban đầu rồi tập tương tự như vậy đối với chân phải. Mỗi ngày tập 2 đến 3 lần.
Bệnh nhân nằm ngửa trên giường hoặc bàn tập, hai chân duỗi thẳng, sau đó nâng hai chân lên khỏi mặt giường rồi tập bắt chéo chân trái qua chân phải rồi chân phải qua chân trái luân phiên từ 10 đến 15 lần. sau đó đưa hai chân trở lại vị trí ban đầu trên mặt giường. Mỗi ngày tập từ 2 đến 3 lần.
Bệnh nhân nằm ngửa trên giường hoặc bàn tập, nâng hai chân lên khỏi mặt giường, gấp khớp háng và khớp gối sau đó tập như là đạp xe đạp với cả hai chân từ 10 đến 15 lần. Sau đó đưa hai chân trở lại vị trí ban đầu trên mặt giường. Mỗi ngày tập từ 2 đến 3 lần.
Người tập ngồi trên ghế có chiều cao phù hợp để hai bàn chân sát trên sàn nhà, khớp cổ chân, khớp gối, khớp háng vuông góc; lưng thẳng; trọng lượng cơ thể dồn đều lên hai mông và hai chân. Sau đó tập luân phiên nâng bàn chân phải lên khỏi sàn nhà, duỗi thẳng chân phải, rồi đưa chân phải về vị trí ban đầu, tập tương tự với chân trái, mỗi chân từ 10 đến 15 lần, sau đó tập với cả hai chân như vậy. Mỗi ngày tập từ 2 đến 3 lần.
Người tập ngồi trên ghế có chiều cao phù hợp như bài tập ở trên sau đó thực hiện tập nhón gót chân [nâng chân lên cho đến khi khớp cổ chân duỗi thẳng chỉ còn các đầu ngón chân sát sàn nhà rồi đưa trở lại vị trí bắt đầu] luân phiên chân trái rồi chân phải, sau đó là cả hai chân cùng một lúc, tập từ 10 đến 15 lần như vậy. Mỗi ngày tập từ 2 đến 3 lần.
Người tập ngồi trên ghế như trên sau đó nâng chân trái lên khỏi sàn nhà, duỗi thẳng rồi tập gấp và duỗi khớp cổ chân trái đến mức tối đa [hết tầm vận động] từ 10 đến 15 lần sau đó đưa chân trái về vị trí ban đầu, tập tiếp như vậy đối với chân phải từ 10 đến 15 lần. Mỗi ngày tập từ 2 đến 3 lần.
Người tập ngồi trên ghế, hai bàn chân đặt trên sàn nhà cách nhau khoảng 20cm, sau đó nâng mũi bàn chân phải lên khỏi sàn nhà chỉ có gót chân sát trên sàn nhà rồi tập xoay khớp cổ chân vào trong, ra ngoài từ 10 đến 15 lần, rồi tập tương tự như vậy đối với chân trái và cả hai chân. Mỗi ngày tập từ 2 đến 3 lần.
Người tập ngồi trên ghế, hai bàn chân đặt trên sàn nhà, sau đó tập bước chân trái lên phía trước đặt gót chân trái trên sàn nhà, rồi nâng chân phải lên để mũi chân phải sát sàn nhà, sau đó chuyển chân trái ra sau đặt mũi chân trái sát sàn nhà, bước chân phải lên trước, gót chân phải sát sàn nhà luân phiên như vậy từ 10 đến 15 lần cho mỗi chân. Mỗi ngày tập từ 2 đến 3 lần
Người tập ngồi trên ghế sau đó luân phiên nhấc từng chân lên khỏi sàn nhà, gấp khớp cổ chân, khớp gối, khớp háng rồi duỗi thẳng chân đó ra, đưa trở lại vị trí ban đầu, tiếp tục tập như vậy 10 đến 15 lần, tập tương tự như vậy với chân còn lại. Mỗi ngày tập từ 2 đến 3 lần.
Nếu phải ngồi lâu, từ 30 phút đến 1 giờ bạn nên thực hiện các động tác tập 1 lần
Bệnh nhân đứng, nhấc một chân lên khỏi sàn nhà rồi tập gấp, duỗi khớp cổ chân đến mức tối đa từ 10 đến 15 lần. Đứng trở lại tư thế ban đầu, nhấc chân kia lên khỏi sàn nhà và thực hiện các bài tập như với chân đã làm. Mỗi ngày tập 2 đến 3 lần.
Bệnh nhân đứng, nhấc một chân lên khỏi sàn nhà, duỗi thẳng chân đó rồi tập xoay khớp cổ chân từ trong ra ngoài rồi từ ngoài vào trong 10 đến 15 lần, sau đó đưa chân về vị trí ban đầu trên sàn nhà và tiếp tục tập như vậy đối với chân còn lại. Mỗi tuần tập từ 2 đến 3 lần.
Bệnh nhân đứng sau đó tập bước tại chỗ 15 đến 20 bước bằng cách tạo các bước chân cao hơn so với bước đi thông thường. Mỗi ngày tập 2 đến 3 lần.
Bệnh nhân đứng thẳng có thể vịn vào một vật gì đó bên cạnh để đỡ nếu cần, sau đó ngồi xuống giống như ngồi xổm được khoảng một nửa thì lại đứng thẳng lên, rồi nhón gót để đứng trên đầu các ngón chân, rồi sau đó ngồi xuống, làm lại từ 10 đến 15 lần. Mỗi ngày tập từ 2 đến 3 lần.
Bệnh nhân đứng thẳng sau đó nâng hai gót chân lên để đứng bằng mũi bàn chân, rồi bước đi khoảng 15 đến 20 bước bằng mũi bàn chân [đi nhón gót]. Mỗi ngày tập từ 2 đến 3 lần như vậy.
Bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch chi dưới đứng thẳng sau đó nâng hai mũi bàn chân lên để đứng bằng hai gót chân, rồi bước đi khoảng 15 đến 20 bước bằng gót chân. Mỗi ngày tập từ 2 đến 3 lần như vậy.
Nếu phải đứng lâu từ 30 phút đến 1 giờ, bạn nên thực hiện các động tác tập trên 1 lần.
Ngoài các bài tập kể trên, các hình thức tập luyện như bơi lội, đi bộ, đi bộ nhanh, chạy bộ, tập aerobics, khiêu vũ, cũng rất tốt cho sức khỏe cũng như tốt cho hệ mạch máu.
XEM THÊM:
Do đó, bên cạnh việc dùng thuốc, những người mắc bệnh này cần có một phương pháp tập luyện thích hợp và thường xuyên thì bệnh mới mau thuyên giảm.
Không nên bỏ qua các triệu chứng
Biểu hiện ban đầu của bệnh là hay bị chuột rút, phù quanh mắt cá, mỏi chân, căng tức bắp chân… khiến người bệnh cho rằng không quan trọng, dễ bỏ qua. Có đến 77,6% các bệnh nhân không biết mình mắc bệnh. Suy giãn tĩnh mạch chân mạn tính thường ít nguy hiểm nhưng sẽ gây cho người mắc bệnh cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, biến chứng của bệnh này là sự hình thành các cục máu đông trong lòng tĩnh mạch, các cục máu này có thể gây tắc mạch máu tại chỗ hoặc di chuyển theo dòng máu và gây tắc mạch chỗ khác, trong đó nguy hiểm nhất là tắc mạch phổi, có thể dẫn đến suy hô hấp và tử vong. Vì vậy, theo khuyến cáo của bác sĩ, cần duy trì những bài tập thể dục để phòng ngừa bệnh suy giãn tĩnh mạch chân và khi thấy chi dưới có nhiều tĩnh mạch nổi ngoằn ngoèo, người bệnh cần đi siêu âm để chẩn đoán sớm và hỗ trợ điều trị kịp thời.
Những bài tập thể dục tốt cho bệnh suy giãn tĩnh mạch chân:
1. Những bài tập khi nằm
Bài tập 1a: Nằm dưới một tấm thảm có độ dày vừa phải, tay để xuôi theo thân người, có thể úp hoặc ngửa lòng bàn tay, áp sát hai bên hông, sau đó nâng một chân cao lên, gập chân 45 độ, thả chân xuống, đổi chân, mỗi nhịp giơ co chân lên thì hít thật sâu, khi duỗi chân đặt xuống thì thở từ từ ra. Tập như thế mỗi chân khoảng 20 lần, mỗi ngày tập 2 lần, sáng và tối.
Bài tập 1b: Nằm ngửa như trên, sau đó đưa chân cao [thẳng chân] gập chân xuống người, hít vào khi giơ gập chân, thở ra khi hạ xuống.
2. Những bài tập khi ngồi
Bài tập 2a: Khi ngồi làm việc, bạn đặt chân vuông góc với ghế, sao cho mặt phía dưới đùi không đè nén sát với mặt ghế, cứ mỗi 5-10 phút xoay cổ chân một lần, tránh máu dồn và ứ đọng ở cổ và bàn chân.
Bài tập 2b: Cũng như trên, thường xuyên co duỗi hai chân, bài tập này giúp máu lưu thông tốt hơn, tạo lực giúp máu đi về tim dễ dàng hơn.
Mỗi 20-30 phút bạn nên đứng dậy đi lại để máu vùng chậu - mông lưu thông, tốt nhất nên mặc quần có độ co giãn tốt, mềm và thoáng khí.
Khi máu lưu thông tốt, sẽ hạn chế máu ứ đọng ở chân, vì thế giảm được tình trạng bệnh suy giãn tĩnh mạch chân.
3. Những bài tập khi đứng
Khi phải đứng nhiều, bạn nên đi lại thường xuyên, tránh đứng lâu ở một tư thế, tốt nhất là nên đứng trên 2 chân.
Bài tập 3a: Đứng thẳng, hai chân dang bằng vai, đưa 2 tay ra trước, hạ người [gập chân], đứng dậy, lặp lại động tác khoảng 20 lần.
Bài tập 3b: Đưa 1 chân về phía trước, gập chân vuông góc, dùng hai tay ôm lấy đầu gối, gập chân lên xuống đều đặn, xoay cổ chân, đổi chân và lặp lại, mỗi chân khoảng 20 lần [tập tới khi chân hết căng nặng].
Bạn cũng có thể linh hoạt tập các bài tập với những động tác tương tự, để chân được vận động và giúp máu lưu thông tốt, những bài tập tốt cho suy giãn tĩnh mạch chân nên được tập thường xuyên mỗi ngày, hãy dành ra 30 phút mỗi ngày để tập luyện, chúng sẽ giúp ích rất nhiều cho sức khỏe của bạn.
Đồng thời, bạn nên có chế độ ăn uống lành mạnh, nhiều chất xơ, rau củ, trái cây để hỗ trợ điều trị suy giãn tĩnh mạch chân một cách tốt nhất.