1. Hãy phân tích nghĩa sự việc trong từng câu thơ ở bài thơ sau:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.Tựa gối buông cần lâu chẳng được,
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
2. Tách nghĩa sự việc và nghĩa tình thái trong những câu sau:
a] Có một ông rể quỷ như Xuân kể cũng danh giá thực, nhưng cũng đáng sự lắm.
b] Có lẽ hắn cũng như mình, chọn nhầm nghề mất rồi.
[Nguyễn Tuân - Chữ người tử tù]
c] Dễ họ cũng phân vân như mình, vì đến chính ngay mình, mình cũng không biết rõ con gái mình hư hỏng hay không!
3. Chọn từ ngữ thích hợp nhất có thể điền vào chỗ trống để câu sau thể hiện đúng hai thành phần: nghĩa sự việc và nghĩa tình thái.
I. Hai thành phần nghĩa của câu1.a. Câu a1 + a2:- Cả hai câu a1 và a2 đều nói đến sự việc : Chí Phèo từng có một thời [ao ước có một gia đình nho nhỏ].- Khác nhau:+ Câu a1 kèm theo sự đánh giá chưa chắc chắn về sự việc qua từ “hình như”+ Câu a2 đề cập đến sự việc như nó đã xảy ra.b. Cặp câu b1 + b2:- Giống: đều đề cập đến sự việc giả định [nếu tôi nói .... người ta cũng bằng lòng].- Khác:+ Câu b1 thể hiện sự phỏng đoán có độ tin cậy cao đối với sự việc qua từ “chắc”.
+ Còn câu b2 chỉ đơn thuần đề cập đến sự việc. "người ta cũng bằng lòng".
II. Nghĩa sự việc:
- Nghĩa sự việc còn được gọi là nghĩa miêu tả [hay nghĩa biểu hiện, nghĩa mệnh đề].
- Nghĩa sự việc trong câu là thành phần ứng với sự việc mà câu đề cập đến.
Luyện tập
Câu 1 trang 9 - SGK Ngữ văn 11 tập 2: Hãy phân tích nghĩa sự việc trong từng câu thơ ở bài thơ sau:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.Tựa gối buông cần lâu chẳng được,
Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
Trả lời:
- Câu thơ 1: nghĩa sự việc được diễn tả là hai trạng thái [Ao thu lạnh lẽo và nước trong veo].- Câu thơ 2: nghĩa sự việc được diễn tả là đặc điểm của chiếc thuyền [chiếc thuyền - bé tẻo teo].- Câu thơ 3 và 4: nghĩa sự việc lại được diễn tả như một quá trình [sóng - gợn; lá - đưa vèo].- Câu thơ 5: nghĩa sự việc gồm một quá trình [tầng mây - lơ lửng] và một đặc điểm [trời - xanh ngắt].- Câu thơ 6: nghĩa sự việc gồm một đặc điểm [ngõ trúc - quanh co] và một trạng thái [khách - vắng teo].- Câu thơ 7: nghĩa sự việc diễn tả các tư thế [tựa gối, buông cần].
- Câu thơ 8: nghĩa sự việc diễn tả một hành động [cá - đớp].
Câu 2 trang 9 - SGK Ngữ văn 11 tập 2: Tách nghĩa sự việc và nghĩa tình thái trong những câu sau:
a] Có một ông rể quỷ như Xuân kể cũng danh giá thực, nhưng cũng đáng sự lắm.
[Vũ Trọng Phụng - Số đỏ]
b] Có lẽ hắn cũng như mình, chọn nhầm nghề mất rồi.
[Nguyễn Tuân - Chữ người tử tù]
c] Dễ họ cũng phân vân như mình, vì đến chính ngay mình, mình cũng không biết rõ con gái mình hư hỏng hay không!
[Vũ Trọng Phụng - Số đỏ]
Trả lời: a.- Nghĩa sự việc: nói về xuân.- Nghĩa tình thái: sự công nhận sự danh giá là có thực, nhưng chỉ thực ở một phương diện nào đó, còn ở phương diện khác thì đều là đáng sợ.b.- Nghĩa sự việc: quản ngục nghĩ về việc chọn nghề của mình và thầy thơ lại.- Nghĩa tình thái: thể hiện một phỏng đoán chỉ mới là khả năng, chứ chưa hoàn toàn chắc chắn về việc chọn nhầm nghề.c. Câu này có hai sự việc và hai tình thái:- Sự việc 1: Họ cũng phân vân như mình => Thái độ phỏng đoán, chưa chắc chắn [từ "dễ" = "có lẽ" ...]- Sự việc 2: mình cũng không biết rõ con gái mình có hư hay không.
=> Nhấn mạnh bằng ba từ tình thái ["đến ngay chính mình"].
Câu 3 trang 9 - SGK Ngữ văn 11 tập 2: Chọn từ ngữ thích hợp nhất có thể điền vào chỗ trống để câu sau thể hiện đúng hai thành phần: nghĩa sự việc và nghĩa tình thái.
Trả lời:
- Để chọn được từ thích hợp cần chú ý đến sự phù hợp với phần nghĩa sự việc: nói đến một người có nhiều phẩm chất tốt [biết kính mến khí phách, biết tiếc, biết trọng người có tài] thì không phải là người xấu. Phù hợp với phần nghĩa sự việc ấy, chỉ có thể là tình thái từ mang tính khẳng định mạnh mẽ, vì thế nên cần chọn từ hẳn.
Ghi nhớ:
Nghĩa của câu bao gồm hai thành phần: nghĩa sự việc và nghĩa tình thái. Nghĩa sự việc là nghĩa ứng với sự việc được đề cập đến trong câu. Nó thường được biểu hiện nhờ các từ ngữ đóng vai trò chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ, khởi ngữ và một số thành phần phụ khác.
Cách phát âmSửa đổi
| tɛ̰w˧˩˧ tɛw˧˧ | tɛw˧˩˨ tɛw˧˥ | tɛw˨˩˦ tɛw˧˧ |
| tɛw˧˩ tɛw˧˥ | tɛ̰ʔw˧˩ tɛw˧˥˧ |
Định nghĩaSửa đổi
tẻo teo
- Nhỏ bé.
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo [Nguyễn Khuyến
Nếu bạn biết tên đầy đủ của Nguyễn Khuyến, thêm nó vào danh sách này.
]
DịchSửa đổi
Tham khảoSửa đổi
- Hồ Ngọc Đức, Dự án Từ điển tiếng Việt miễn phí [chi tiết]
Bạn đang chọn từ điển Tiếng Việt, hãy nhập từ khóa để tra.
Có nghiên cứu sâu vào tiếng Việt mới thấy Tiếng Việt phản ánh rõ hơn hết linh hồn, tính cách của con người Việt Nam và những đặc trưng cơ bản của nền văn hóa Việt Nam. Nghệ thuật ngôn từ Việt Nam có tính biểu trưng cao. Ngôn từ Việt Nam rất giàu chất biểu cảm – sản phẩm tất yếu của một nền văn hóa trọng tình.
Theo loại hình, tiếng Việt là một ngôn ngữ đơn tiết, song nó chứa một khối lượng lớn những từ song tiết, cho nên trong thực tế ngôn từ Việt thì cấu trúc song tiết lại là chủ đạo. Các thành ngữ, tục ngữ tiếng Việt đều có cấu trúc 2 vế đối ứng [trèo cao/ngã đau; ăn vóc/ học hay; một quả dâu da/bằng ba chén thuốc; biết thì thưa thốt/ không biết thì dựa cột mà nghe…].
Định nghĩa - Khái niệm
tẻo teo tiếng Tiếng Việt?
Dưới đây sẽ giải thích ý nghĩa của từ tẻo teo trong tiếng Việt của chúng ta mà có thể bạn chưa nắm được. Và giải thích cách dùng từ tẻo teo trong Tiếng Việt. Sau khi đọc xong nội dung này chắc chắn bạn sẽ biết từ tẻo teo nghĩa là gì.
- Nhỏ bé: Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo [Nguyễn Khuyến].
- khuyển, ưng Tiếng Việt là gì?
- khoa đại Tiếng Việt là gì?
- lèm nhèm Tiếng Việt là gì?
- lăn chiêng Tiếng Việt là gì?
- lững chững Tiếng Việt là gì?
- chân đất mắt toét Tiếng Việt là gì?
- làm vầy Tiếng Việt là gì?
- hồi hưu Tiếng Việt là gì?
- Tiên Phú Tiếng Việt là gì?
- khơi chừng Tiếng Việt là gì?
- trung bình nhân Tiếng Việt là gì?
Tóm lại nội dung ý nghĩa của tẻo teo trong Tiếng Việt
tẻo teo có nghĩa là: - Nhỏ bé: Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo [Nguyễn Khuyến].
Đây là cách dùng tẻo teo Tiếng Việt. Đây là một thuật ngữ Tiếng Việt chuyên ngành được cập nhập mới nhất năm 2022.
Kết luận
Hôm nay bạn đã học được thuật ngữ tẻo teo là gì? với Từ Điển Số rồi phải không? Hãy truy cập tudienso.com để tra cứu thông tin các thuật ngữ chuyên ngành tiếng Anh, Trung, Nhật, Hàn...liên tục được cập nhập. Từ Điển Số là một website giải thích ý nghĩa từ điển chuyên ngành thường dùng cho các ngôn ngữ chính trên thế giới.