Dụng cấu trúc lặp với số lần biết trước để viết chương trình đưa ra màn hình các số từ 1 đến 10

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.Morbi adipiscing gravdio, sit amet suscipit risus ultrices eu.Fusce viverra neque at purus laoreet consequa.Vivamus vulputate posuere nisl quis consequat.

Create an account

 Bài 10 Cấu Trúc Lặp Tuần : 6,7 Ngày soạn : 10/09/07 Tiết : 12,13,14§10. CẤU TRÚC LẶP I/- Mục đích – yêu cầu : Về kiến thức : + Hiểu nhu cầu của cấu trúc lặp trong biểu diễn thuật toán.+ Hiểu cấu trúc lặp với số lần biết trước, cấu trúc lặp kiểm tra điều kiện trước.+ Biết cách vận dụng đúng đắn từng loại cấu trúc lặp vào tình huống cụ thể. Về kỹ năng : + Mô tả được thuật toán của một số bài toán đơn giản có sử dụng lệnh lặp.+ Viết đúng các lệnh lặp kiểm tra điều kiện trước, lệnh lặp với số lần đònh trước.+ Viết được thuật toán giải một số bài toán đơn giản.  Về thái độ : + Tạo sự ham muốn cho HS giải toán bằng NNLT trên máy tính.+ Tiếp tục rèn luyện các phẩm chất cần thiết của người lập trình như xem xét giải quyếtvấn đề 1 cách cẩn thận, chu đáo, có sáng tạo, không thoả mãn với kết quả ban đầu đạtđược....Điều này thể hiện trong suốt quá trình từ khi phân tích bài toán đến khi lựa chọndữ liệu, cấu trúc điều khiển thực hiện thuật toán, viết chương trình và cuối cùng là dòch,sửa lỗi, kiểm thử, cải tiến thích ứng với các bộ dữ liệu và trạng thái bài toán khác nhau.II/- Chuẩn bò :  GV : + Phải có giáo án và các đồ dùng dạy học liên quan đến bài dạy. + Cần nêu rõ ý nghóa của cấu trúc lặp ( thông qua ví dụ trong SGK 42). + Chuẩn bò minh hoạ Tong_1a và Tong_1b trên giấy khổ lớn.  HS : + Đọc trước sách giáo khoa ở nhà.  PP : + Diễn giảng ,phát vấn và các hình vẽ trực quan (nếu có ). III/- Hoạt động dạy học :1. Ổn đònh lớp : Kiểm tra só số (1’)2. Kiểm tra bài cũ : (4’)? Hãy viết cú pháp của câu lệnh rẽ nhánh dạng thiếu và dạng đủ đồng thời nêu quá trìnhthực hiện lệnh ? 3. Nội dung bài mới : TGHoạt Động Của GVHoạt Động Của HSNội Dung BàiTiết12+ Đặt vấn đề : Cấu trúc lặp làđiều khiển thực hiện công việclặp đi lặp lại khi chưa đủ số lầnlặp hoặc khi 1 điều kiện nào đócòn đúng. Sau đây ta xét khái Tin Học 11  Trang 1 Bài 10 Cấu Trúc Lặp niệm lặp. Vd 1 : VCT tính điểm cho HS 1lớp (giả sử lớp có 50 HS) sẽphải lặp lại 1 số thao tác nhưsau với mỗi HS :+ Nhập họ tên HS (hoặc SBD)+ Nhập điểm các môn.+ Tính tổng điểm hoặc tínhđiểm trung bình.- Nếu ctrình trên viết đi viết lạicác câu lệnh trên nhiều lần thìrõ ràng không thuận tiện. Vìthế NNLT sẽ đưa ra cấu trúclặp, ta chỉ cần viết các câu lệnhđó cho 1 HS. Sau đó cho ctrìnhthực hiện lặp lại các thao tácđó với các HS khác. Quá trìnhdừng lại khi ta nhập đủ số điểmcho 50 HS.hoặc nhập chưa đủsố điển cho 50 HS.( Lặp với sốlần biết trước và lặp với số lầnchưa biết trước).- Quá trình lặp không thể dừngđược gọi là quá trình lặp vôhạn. Do đó cần phải có 1 đk saiđể sau 1 số lần lặp thì vòng lặpsẽ kết thúc.Vd 2 : Bài toán gửi tiền tiếtkiệm vào ngân hàng. Hàngtháng phải tính lãi và cộngthêm vào gốc đang gửi hay nóicách khác gốc của tháng sau =gốc + lãi tháng trước.Vd 3 : Tính tổng của một đoạnsố nguyên mà không đượcdùng công thức. ? Hãy cho biết 2 thuật toán trêncó những gì giống và khácnhau+ Giống nhau : đềuthực hiện vòng lặp1/- Khái niệm lặp : Xét 2 bài toán như sau với a là sốnguyên và a >2. Bài toán 1 : Tính và sau đó đưakết quả ra màn hình tổng.S = 1a + 11a + + 12a ++ ... + 1100a + . Bài toán 2 : Tính và sau đó đưakết quả ra màn hình tổng.S = 1a + 11a + + 12a ++ ... + 1a N++...Cho đến khi 1a N+ < 0,0001. Cách giải : S được gán giá trò 1a ; Tiếp theo mỗi lần cộng vào tổng Smột giá trò 1a N+ với N= 1,2,3,... - Đối với bài toán 1, số lần lặp là 100và việc cộng vào tổng S sẽ kết thúckhi đã thực hiện việc cộng 100 lần.- Đối với bài toán 2, số lần lặp chưabiết trước nhưng việc cộng vào tổngS sẽ kết thúc khi thoả điều kiện1a N+ < 0.0001 . Trong lập trình, có những thao tácphải thực hiện lặp đi lặp lại nhiềulần, khi đó ta gọi là cấu trúc lặp.Cấutrúc lặp thường có 2 loại :- Lặp với số lần biết trước. - Lặp với số lần chưa biết trước. Các NNLT nào cũng cung cấp 1 sốcâu lệnh để mô tả các cấu trúc lặp.2/- Lặp với số lần biết trước vàcâu lệnh For – Do : Xét 2 thuật toán Tong_1a vàTong_1b (Xem SGK trang 43 ) Tin Học 11  Trang 2 Bài 10 Cấu Trúc Lặp Tiết13 Sau khi so sánh và giải thích 2thuật toán trên ta kết luận như :- Ở Tong_1a thì chúng ta ápdụng câu lệnh lặp dạng tiến- Ở Tong_1b thì chúng ta ápdụng câu lệnh lặp dạng lùi. + Sau đây chúng ta sang phầncú pháp.- Dạng tiến : Sau mỗi lần thựchiện biến đếm tăng lên 1 hoặcta có thể dùng hàm succ(i)- Dạng lùi : Sau mỗi lần thựchiện biến đếm giảm đi 1 hoặcta có thể dùng hàm Pred(i).? Ở dạng tiến vòng lặp kết thúckhi nào ?? Ở dạng lùi vòng lặp kết thúckhi nào ?+ Đặt vấn đề: ở tiết trướcchúng ta đã học câu lệnh lặp ở2 dạng tiến và lùi, hôm naychúng ta vận dụng 2 dạng nàyđể áp dụng cho 2 thuật toánTong_1a và Tong_1b như sau :và lặp lại 100 lần.+ Khác nhau : ởthuật toán tong_1atăng N lên 1 saumỗi lần thực hiện(N→N+ 1 ) , còn ởthuật toán Tong_1bthì giảm đi 1 saumỗi lần thực hiện(N→N-1)+ Vòng lặp kết thúckhi Biến đếm >= giátrò cuối.+ Vòng lặp kết thúckhi Biến đếm <= giátrò đầu. Cú pháp lặp : Dạng tiến :For < Biến đếm > := < giá trò đầu >To < giá trò cuối > Do < câu lệnh > ; Dạng lùi :For < Biến đếm > := < giá trò cuối >Downto Do ;Trong đó :- Biến đếm : là biến đơn có kiểunguyên.- Giá trò đầu và giá trò cuối : là cácbiểu thức cùng kiểu với biến đếm vàgiá trò đầu phải nhỏ hơn hoặc bằnggiá trò cuối.(Nếu giá trò đầu lớn hơngiá trò cuối thì dòng lặp không đượcthực hiện.  Quá trình thực hiện lệnh :- Dạng tiến : Được thực hiện tuần tự,với biến đếm nhận lần lượt các giá tròliên tiếp tăng từ giá trò đầu đến giátrò cuối.- Dạng lùi : Được thực hiện tuần tự,với biến đếm nhận lần lượt các giá tròliên tiếp giảm từ giá trò cuối đến giátrò đầu. Ví dụ 1 : Xét 2 chương trìnhtính : Tong_1a và Tong_1b Program Tong_1a ; Uses crt ; Var S : real ; a, N : integer ;Begin Tin Học 11  Trang 3 Bài 10 Cấu Trúc Lặp Vd 1 : VCT tính tổng các sốnguyên chẳn hoặc lẽ từ 1 đến50.Program sochan ; Uses crt ; Var T, I : integer ;Begin For I := 1 to 50 doIf I (mod 2 = 0 ) ThenT := T + I ;Writeln( Tong =’, T );Readln ;End.Vd 2 : VCT tổng S = 1 + 2 + 3+ ... + N .Program Vi_du 2; Uses crt ; Var N, I,S : integer ;Begin Write(‘Nhap vao gia tri N:’) ; Readln(N) ; S := 0 ;For I := 1 to N do S := S + I ; Writeln(‘ Tong S =’ , S ) ; Readln ;End. Write(‘Nhap vao gia tri a :’) ; Readn(a) ; S := 1/a ; For N := 1 to 100 do S := S + 1/(a+ N) ; Writeln(‘ Tong S la : ‘, S :8:2) ;Readln ;End.Program Tong_1b ; Uses crt ; Var S : real ; a,N : integer ; Begin Write(‘Nhap vao gia tri a :’) ; Readn(a) ; S := 1/a ; For N := 100 Downto 1 do S := S + 1/(a+ N) ; Writeln(‘ Tong S la : ‘, S :8:2) ; Readln ;End. Ví dụ 2 : VCT nhập vào 2 sốnguyên dương dương M và N(M < N ), sau đó tính và đưa ra màn hình tổngcác số chia hết cho 3 hoặc 5 trongphạm vi từ M đến N.Program Vi_du 2 ; Uses crt ; Var M, N, I : integer ; T : longint ; Begin Write(‘Nhap vao 2 gia tri M va N(M < N) :’) ; Readn(M,N) ; T := 0 ; For I := M to N do If (I mod 3 =0) or (I mod 5 = 0) then T := T + I ; Writeln(‘ KET QUA LA : ‘, T) ; Tin Học 11  Trang 4Điều KiệnCâu lệnh Bài 10 Cấu Trúc Lặp Tiết14+ Đặt vấn đề : ở phần trướcchúng ta đã được học câu lệnhlặp dạng tiến và dạng lùi đó là2 dạng lặp với số lần biếttrước, nghóa là chúng ta sẽ biếtđược nó sẽ lặp lại bao nhiêulần rồi sau đó kết thúc, hômnay chúng ta tiếp tục tìm hiểuthêm 1 dạng lặp nữa nhưngchúng ta không biết trước sốlần lặp và dừng lại khi nào. Đólà câu lệnh lặp dạng While –Do. ? Em hãy cho biết vòng lặpWhile – Do kết thúc khi nào ?- Mỗi lần thực hiện công việccó thể làm thay đổi giá trò củađiều kiện nên đến 1 lúc nào đóđk lặp không còn đúng nữa vàcấu trúc sẽ kết thúc.+ Vòng lặp kết thúckhi 1 điều kiện chotrước được thoả mãnReadln ;End. 3/- Lặp với số lần chưa biếttrước và câu lệnh While – Do : Để giải bài toán 2 ta xây dựng thuậttoán Tong_2 như sau :B1 : S ¬ 1/a ; N ¬ 0 ; {ktạo s và N}B2 : Nếu 1/(a+N) < 0.0001 chuyểnsang B5 ;B3 : N ¬ N + 1 ;B4 : S ¬S + 1/(a+N) rồi quay lại B2;B5 : Đưa S ra màn hình, rồi kết thúc ; Cú pháp :While < điều kiện > Do < Câu lệnh > ;Trong đó :- Điều kiện : là biểu thức lôgic ;- Câu lệnh : là 1 câu lệnh đơn hoặcghép. Lưu đồ : sai đúng Tin Học 11  Trang 5

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)