§16. CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẨN THỂ I. KIẾN THỨC Cơ BẢN Ngoài kiến thức cơ bản trong bài học, các em cần tham khảo thèm: Công thức tổng quát về sự biến đổi thành phần kiểu gcn của quần thể tự thụ phấn qua các thế hệ: Thế hệ Kiểu gen đồng hợp tử trội [AA] Kiểu gen dị hợp tử [Aa] Kiểu gen đồng hợp tử lặn [aa] n 2 [H2]n 2 II. GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI SGK A. Phần tìm hiểu và thảo luận o Quần thể là gì? Quần thể là một tổ chức của các cá thể cùng loài, sông trong cùng một khoảng không gian xác định và ở vào một thời điểm xác định và có khả năng sinh ra các thế hệ con cái để duy trì nòi giông. o Giả sử ta có một quần thể cây đậu Hà Lan gồm toàn cây dị hợp tử Aa. Xác định thành phần kiểu gen [tỉ lệ các kiểu gen AA : Aa : aa] của quần thể qua các thê' hệ tự thụ phấn bằng cách điền tiếp các số liệu vào bảng dưới đây: Sự biến đổi về thành phẩn kiểu gen của quần thể tự thụ phấn qua các thế hệ Thế hệ Kiểu gen đồng hợp tử trội Kiểu gen dị hợp tử Kiểu gen đồng hợp tử lặn 0 Aa 1 1 AA 2 Aa 1 aa 2 4 AA 2 AA 4 Aa 2 aa 4 aa 3 24 AA 4 AA 8 Aa 4 aa 24 aa 4 112 AA 8 AA 16 Aa 8 aa 112 aa n rn" . lẾj Aa 'lijaa 2 2 o Tại sao Luật hôn nhân và gia đình lại cấm. không cho người có họ hàng gần [trong vòng 3 đời] kết hôn với nhau? Luật hôn nhân và gia đình cấm không cho người có họ hàng gần [trong vòng 3 đời] kết hôn với nhau, vì kết hôn gần là hiện tượng giao phôi gần, sẽ dẫn đến biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể theo hướng giảm dần kiểu gen dị hợp tử, tăng dần kiểu gen đồng hợp tử, trong đó đồng hợp tử lặn biểu hiện tính trạng xâu gây thoái hóa nòi giông. B. Gợi ý trả lời câu hỏi và bài tập Quần thể là gì? Các quần thể cùng loài thường khác biệt nhau về những dặc điểm di truyền nào? Quần thể là một tổ chức của các cá thể cùng loài, sống trong cùng 1 khoảng không gian xác định và ở vào một thời điểm xác định. Các quần thể cùng loài thường khác biệt nhau về những đặc điểm:, mỗi quần thể có một vốn gen đặc trưng thể hiện qua tần số alen và tần số kiểu gen của quần thể. Tần số alen và tần số của các kiểu gèn của quần thể cây tự thụ phấn và quần thể động vật giao phối gần sẽ thay dổi như thê nào qua các thế hệ? Quần thể sinh sản bằng cách tự thụ phấn hoặc giao phôi gần sẽ có: Cấu trúc di truyền với tỉ lệ các kiểu gen đồng hợp tử tăng dần, tỉ lệ kiểu gen dị hợp tử giảm dần qua các thế hệ sau. Tần số alen không thay đổi từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tại sao các nhà chọn giống thường gặp rất nhiều trở ngại trong việc duy trì các dòng thuần chủng? Các nhà chọn giống thường gặp rất nhiều trở ngại trong việc duy trì các dòng thuần chủng vì tự thụ phấn hoặc giao phôi gần thì kiểu gen đồng hợp tử tăng dần qua các thế hệ, .trong đó kiểu gen đồng hợp tử lặn có hại biểu hiện ra kiểu hình, gây thoái hóa giống. Hãy chọn phương án trả lời đúng: Một quần thể khởi đầu có tần số kiểu gen dị hợp tử Aa là 0,40. Sau 2 thế hệ tự thụ phấn thì tần số kiểu gen dị hợp tử trong quần thể sẽ là bao nhiêu? A. 0,10 B. 0,20 c. 0,30 D. 0,40 Đáp án: A. Trong 1 quần thể thực vật tự thụ phấn, thế hệ xuất phát có kiểu gen dị hợp Aa là 50%, sau 3 thế hệ thì tỉ lệ kiểu gen dị hợp ở quần thể đó là: A. 50% B. 25% c. 12,5% D. 6,25% Đáp án: D. Một quần thể thực vật có tần số kiểu gen là: 0.1 AA : 0.8 Aa : 0.1 aa cho tiến hành tự thụ phấn hắt buộc thì tỉ lệ kiểu gen dồng hợp tử ở thế hệ thứ 2 là: A. 10% B. 80% c. 30% D. 40% Đáp án: B.
Giải bài tập môn Sinh học lớp 12 bài Cấu trúc di truyền của quần thể
Giải bài tập SGK Sinh học lớp 12 bài 17: Cấu trúc di truyền của quần thể [tiếp theo] được VnDoc sưu tầm và đăng tải, tổng hợp lý thuyết. Đây là lời giải hay cho các câu hỏi trong sách giáo khoa về các cơ quan phân tích thị giác nằm trong chương trình giảng dạy môn Sinh học lớp 12. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các em học sinh. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết bài viết dưới đây nhé.
- Giải bài tập SGK Sinh học lớp 12: Ôn tập chương 2
- Giải bài tập SGK Sinh học lớp 12 bài 16: Cấu trúc di truyền của quần thể
- Giải bài tập SGK Sinh học lớp 12 bài 18: Chọn giống vật nuôi và cây trồng dựa trên nguồn biến dị tổ hợp
VnDoc.com xin gửi tới bạn đọc bài viết Giải bài tập SGK Sinh học lớp 12 bài 17: Cấu trúc di truyền của quần thể [tiếp theo] để bạn đọc cùng tham khảo. Bài viết được tổng hợp gồm có lời giải của 4 bài tập trong sách giáo khoa môn Sinh học lớp 12 bài cấu trúc di truyền của quần thể. Qua bài viết bạn đọc có thể thấy được đặc điểm cơ bản của quần thể ngẫu phối, cách tính tần số của các alen... Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết và tải về tại đây nhé.
Bài 1: Nêu đặc điểm cơ bản của quần thể ngẫu phối.
- Quần thể ngẫu phối được xem là đơn vị sinh sản, đơn vị tồn tại của loài trong tự nhiên.
- Quá trình giao phối ngẫu nhiên là nguyên nhân làm cho quần thể đa hình [đa dạng] về kiểu gen và kiểu hình.
- Các quần thể ngẫu phối được phân biệt với các quần thể khác cùng loài bởi tần số tương đối các alen, các kiểu gen, các kiểu hình.
Mời bạn đọc cùng tham khảo thêm tại Câu 1 SGK Sinh học 12 bài 17
Bài 2: Một quần-thể bao gồm 120 cá thể có kiểu gen AA, 400 cá thể có kiểu gen Aa và 680 cá thể có kiểu gen aa. Hãy tính tần số của các alen A và a trong quần-thể và cho biết quần-thể có cân bằng về thành phần kiểu gen hay không?
Cách tính tần số alen như sau:
Tần số alen trội A được tính bằng số lượng cá thể có kiểu gen đồng hợp tử AA + 1/2 số cá thể có kiểu gen dị hợp tử rồi chia cho tổng số cá thể trong quần-thể. Cụ thể trong bài này tần số alen p[A] = [120 + 200]/ [120+ 400+ 680] = 0,266 Vì quần-thể chỉ có 2 loại alen nên tần số alen a sẽ bằng 1- 0,266 = 0,734. Muốn biết quần.thể có cân bằng di truyền hay không ta áp dụng công thức p2 + 2pq + q2 = 1 đế xác định thành phần kiểu gen của quần.hể ở trạng thái cân bằng rồi so với thành phần kiểu gen thực tế của quần.thể.
Một quần-thế có 120 cá thể có kiểu gen AA, 400 cá thể có kiểu gen Aa và 680 cá thế có kiểu gen aa.
Để xét xem quần-thể này hiện có cân bằng di truyền hay không cần tính tần số của các alen sau đó áp dụng vào công thức: p2[AA] + 2pq[Aa] + q2[aa] = I đế xem tần số các kiểu gen có khi cân bằng có giống với thành phần kiểu gen khi ta đang xét hay không.
Cụ thể cách tính như sau: gọi tần số alen A là p và alen a là q. Ta có p = [[120 X 21 + 400]/ [120 + 400 + 680] X 2 = 640/ 2400 = 0,267. Do vậy q = 0,733.
Nếu Q.thể ở trạng thái cân bằng di truyền thì tần số các kiểu gen phải thoả mãn công thức p2[AA] + 2pq[Aa] + q2[aa] = I và phải có tần số cụ thể là 0,071 AA:
0,392 Aa: 0.537 aa. Trong khi đó tần số các kiểu gen thực tế là AA = 120/1200 = 0,1 ; Aa = 400/1200 = 0.333 và aa = 680/1200 = 0,567. Như vậy. có thể nói Q.thể không cân bằng di truyền.
Hay cách kiểm tra khác như sau:
Cụ thể trong Q.thể này nếu ở trạng thái cân bằng di truyền thì thành phần kiểu gen phải là:
[0T266]2 AA + 2 [0,266] [0,743] Aa + [0,734]- aa = I
→ 0,07 AA + 0,39 Aa + 0,54 aa = I.
Trong khi đó thành phần kiểu gen thực tế của Q/thế là: p2 A A =120/ [120 + 400 + 680] = 0,1 -> 2pq Aa = 400/ 1200 = 0,33 q-aa = 680/1200 =0,57.
Như vậy tần số các kiêu gen của quần/thể khá khác biệt so với tần số các kiểu gen ở trạng thái cân bằng di truyền. Do vậy có thể nói quần/thể không ở trạng thái cân bằng di truyền. Tuy nhiên, để kết luận xem sự sai khác về tần số kiểu gen của quần/thể có thực sự sai khác [có ý nghĩa thống kê] với tần số kiểu gen của quần/thể ở trạng thái cân bằng di truyền thì chúng ta phải áp dụng thuật toán thống kê. Việc áp dụng thuật toán thống kê vượt ra khỏi chương trình nên không cần học sinh phải vận dụng.
Mời bạn đọc cùng tham khảo thêm tại Câu 2 SGK Sinh học 12 bài 17
Bài 3: Hãy chọn phương án đúng.
Quần thể nào trong các quần-thể nêu dưới đây ở trạng thái cân bằng di truyền?
Quần thể | Tần số kiểu gen AA | Tần số kiểu gen Aa | Tần số kiểu gen aa |
1 | 1 | 0 | 0 |
2 | 0 | 1 | 0 |
3 | 0 | 0 | 1 |
4 | 0,2 | 0,5 | 0,3 |
A. Quần thể 1
B. Quần thể 2
C. Quần thể 3
D. Quần thể 1 và 3
E. Quần thể 4
Đáp án đúng D. Quần thể 1 và 3.
Mời bạn đọc cùng tham khảo thêm tại Câu 3 SGK Sinh học 12 bài 17
Bài 4*: Các gen di truyền liên kể với giới tính có thể đạt được trạng thái cân bằng Hacđi – Vanbec hay không nếu tần số alen ở hai giới là khác nhau? Giải thích?
Gen trên nhiễm sắc thể giới tính sẽ không thể cân bằng di truyền sau một thế hệ giao phối ngẫu nhiên khi tần số alen ở hai giới la không như nhau trong thế hệ bố mẹ. Vì: trong một quầnthể, gen A chỉ có hai alen A và a với tần số alen A và a tương ứng là p và q, thì quầnthể được gọi là cân bằng di truyền hay còn gọi là cân bằng Hacđi-Vanbec khi thoả mãn công thức về thành phần kiểu gen như sau:
Thành phần kiểu gen: P2AA + 2pqAa + q2aa = 1
Với p2 là tần số kiểu gen AA; 2pq là tần số kiểu gen Aa còn q2 là tần số kiểu gen aa.
Trạng thái cân bằng Hacđi – Vanbec không chỉ giowsi hạn cho trường hợp một 1 gen có 2 alen mà có thể mở rộng cho trường hợp một gen có nhiều alen trong quần thể.
Để quần thể có thể ở trạng thái cân bằng di truyền được thì cần một số điều kiện sau:
[1] quần thể phải có kích thước lớn;
[2] các cá thể trong quần-thể phải giao phối với nhau một cách ngẫu nhiên;
[3] các cá thể có kiểu gen khác nhau phải có sức sống và khả năng sinh sản như nhau [không có chọn lọc tự nhiên];
[4] đột biến không xảy ra hay có xảy ra thì tần số đột biến thuận phải bằng tần số đột biến nghịch và
[5] quần thể phải được cách li với các quần thể khác [không có sự di nhập gen giữa các quần thể].
Mời bạn đọc cùng tham khảo thêm tại Câu 4 SGK Sinh học 12 bài 17
Trên đây VnDoc.com vừa giới thiệu tới các bạn Giải bài tập SGK Sinh học lớp 12 bài 17: Cấu trúc di truyền của quần thể [tiếp theo], mong rằng qua bài viết này các bạn có thể học tập tốt hơn môn Sinh lớp 12. Mời các bạn cùng tham khảo thêm các môn Toán 12, Ngữ văn 12, tiếng Anh 12, đề thi học kì 1 lớp 12, đề thi học kì 2 lớp 12...
Mời bạn đọc cùng tham gia nhóm Tài liệu học tập lớp 12 để có thêm tài liệu học tập nhé