Hiện tượng ưu thế lai
Hiện tượng cơ thể lai F1, có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn, trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ được gọi là ưu thế lai.
Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất trong trường hợp lai giữa các dòng thuần chủng có kiểu gen khác nhau.
Hiện tượng này cũng thể hiện khi lai các thứ cây trồng [cà chua hồng Việt Nam X cà chua Ba Lan], các nòi vật nuôi [gà Đông Cảo X gà Ri] thuộc cùng một loài hoặc giữa hai loài khác nhau [vịt X ngan].
Sơ đồ tư duy Ưu thế lai:
Loigiaihay.com
-
Các phương pháp tạo ưu thế lai
Phương pháp tạo ưu thế lai ờ cây trồng Phương pháp tạo ưu thẻ lai ở vật nuôi
-
Nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai
Về phương diện di truyền, người ta cho rằng, các tính trạng số lượng [các chi tiêu về hình thái và năng suất...] do nhiều gen trội quy định, ờ mồi dạng bô mẹ thuần chủng, nhiều gen lặn ở trạng thái đồng hợp biêu hiện một sô đặc điểm xấu. Khi lai giữa chúng với nhau, chi có các gen trội có lợi mới được biểu hiện ở cơ thể lai F1.
-
Ưu thế lai là gì? Cho ví dụ về ưu thế lai ở thực vật và động vật?
Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 102 SGK Sinh học 9.
-
Hãy trả lời các câu hỏi sau: Tại sao khi lai hai dòng thuần, ưu thế lai biểu hiện rõ nhất? Tại sao ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở F1, sau đó giảm dần qua các thế hệ?
Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 103 SGK Sinh học 9.
-
Lai kinh tế là gì? Tại sao không dùng con lai kinh tế để nhân giống?
Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 104 SGK Sinh học 9.
1. Hiện tượng ưu thế lai
- Nhận xét:cây ngô do dòng tự thụ phấn cho cây thấp hơn, số bắp và hạt trên bắp ít hơn so với cây tạo ra từ cơ thể lai F1[ưu thế lai].
- Khái niệm:ưu thế lai làhiện tượng cơ thể lai F1có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ.
- Hiện tượng ưu thế lai rõ nhất trong trường hợp lai giữa các dòng thuần có kiểu genkhác nhau.
- Ví dụ: cây ngô, cây cà chua, gà, vịt, …
2. Nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai
- Ưu thế lai thấy rõ nhất khi lai giữa các dòng thuần chủng khác nhau kiểu genvìở đa số các loài alen trội có lợi, alen lặn có hại. Khi tồn tại ở trạng thái đồng hợp trội cho tính trạng tốt, tồn tại ở trạng thái đồng hợp lặn cho tính trạng xấu. Khi lai hai dòng thuần chủngtương phản với nhau thu được kiểu gendị hợp [chỉ có alen trội được biểu hiện]→ con lai ở F1có tính trạng tốt hơn so với bố mẹ.
- Ví dụ: Một dòng mang 2 gen trội x mộtdòng mang 1 gen trội→ con lai F1mang 3 gen trội.
P: AABBdd x aabbDD
F1: AaBbDd [mang 3 gen trội]
- Lưu ý:ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở đời lai F1sau đó giảm dần qua các thế hệ vìkhi tự thụ phấn tỷ lệ kiểu gendị hợp tử giảm, kiểu genđồng hợp tử tăng qua các thế hệ→ tỷ lệ kiểu genđồng hợp tử lặn tăng gây hại.
- Muốn duy trì được ưu thế lai, người ta thường dùng các biện pháp nhân giống vô tính nhưgiâm cành, chiết cành, nuôi cấy mô, …