Soạn văn bài Hồn Trương Ba, da hàng thịt
|
1. Qua đoạn đối thoại hồn Trương Ba và xác hàng thịt, tìm hàm ý mà tác giả muốn gửi gắm?
Trả lời: Qua đoạn đối thoại giữa hồn Trương Ba và Xác hàng thịt hàm ý mà tác giả muốn gửi gắm là:- Được sống làm người quí giá thật nhưng được sống đúng là mình, sống trọn vẹn với những giá trị mà mình vốn có càng quí giá hơn-.Sự sống chỉ thật sự có ý nghĩa khi con người được sống theo lẽ tự nhiên, hài hoà giữa thể xác và tinh thần . - Con người phải biết luôn đấu tranh với nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới những giá trị tinh thần cao quí. Câu 2 trang 153 - SGK Ngữ văn 12 tập 2: Qua lớp kịch hồn Trương Ba và gia đình (Vợ, cháu gái, con dâu), anh (chị) nhận thấy nguyên nhân nào đã khiến cho người thân của Trương Ba và cả chính Trương Ba rơi vào bất ổn và phải đau khổ? Trương Ba có thái độ như thế nào trước những rắc rối đó? Trả lời: - Nguyên nhân khiến cho người thân của Trương Ba và chính ông rơi vào bất ổn là bởi Trương Ba bây giờ đã thay đổi khi phải sống trong cái xác của hàng thịt. Hình ảnh, thói quen thô lỗ … của anh hàng thịt không sai, không xấu nhưng nó chỉ thích hợp với bản thân một đồ tể thôi, còn với gia đình Trương Ba và cả chính bản thân Trương Ba thì không thể chấp nhận được vì nó quá xa lạ với họ. - Nhân vật hồn Trương Ba bây giờ rơi vào cái thế bị mọi người xa lánh, sự tồn tại của ông vì thế mà trở nên vô nghĩa, thậm chí nặng nề, bức bối. Câu 3 trang 154 - SGK Ngữ văn 12 tập 2: Hãy chỉ ra sự khác nhau trong quan niệm của Trương Ba và Đế Thích về ý nghĩa sự sống. Theo anh(chị), Trương Ba trách Đế Thích, người đem lại cho mình sự sống: "Ông chỉ biết nghĩ cho tôi sống, nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết!" có đúng không? Vì sao? Màn đối thoại giữa Trương Ba và Đế Thích toát lên ý nghĩa gì? Trả lời: - Với Đế Thích: sống gán lắp như vậy cũng là điều bình thường, chỉ cần được sống là tốt.- Trương Ba thì cho rằng mượn thân xác của người khác để trú ngụ là một điều không nên, sống trong người khác làm cho bản tính của ta sẽ bị mờ nhạt đi Với Trương Ba: “Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống chứ sống như thế nào thì ông cũng chẳng cần biết !” => Khi sống nhờ, sống gửi, sống chắp vá, khi không được là mình thì cuộc sống ấy thật vô nghĩa. Đế Thích có cái nhìn khá hời hợt về cuộc sống của con người nói chung và của Trương Ba nói riêng. Nhân vật Hồn Trương Ba đã ý thức sâu sắc về tình cảnh bi hài của mình và quyết tâm giải thoát.- Ý nghĩa+ Bản chất con người bao gồm Hồn và xác và chúng phải hài hoà, không thể có một tâm hồn thanh cao trong một thân xác phàm phu.+ Khi con người bị chi phối bởi những nhu cầu bản năng thì không nên chỉ đổ tội cho xác và không thể an ủi, vỗ về bằng vẻ đẹp của tâm hồn+ Sống lâu trong cái xấu cái ác của thể xác thì tâm hồn sớm muộn gì cũng bị tha hóa. Sống không được là mình thì cuộc sống ấy thật là vô nghĩa. Câu 4 trang 154 - SGK Ngữ văn 12 tập 2: Khi Trương Ba kiên quyết đòi trả xác cho hàng thịt, Đế Thích định cho hồn Trương Ba nhập vào Cu Tị, Trương Ba đã từ chối. Vì sao? Trả lời: Khi Trương Ba cương quyết đòi trả xác cho hàng thịt, Đế Thích định cho hồn Trương Ba nhập vào xác cu Tị, Trương Ba đã từ chối vì - Đây là kết quả của một quá trình diễn biến hợp lí. Hồn Trương Ba thử hình dung mình lại nhập vào xác cu Tị và thấy rõ bao nhiêu sự rắc rối vô lí lại tiếp tục xảy ra. (không phù hợp với thân xác một đứa trẻ. Tình thương mẹ con Cu Tị ) Câu 5 trang 154 - SGK Ngữ văn 12 tập 2: Cảm nghĩ của anh (chị) sau khi đoạn kết. Trả lời : Trương Ba đã trả lại xác cho anh hàng thịt, chấp nhận cái chết để linh hồn được trong sạch và hoá thân vào những sự vật thân thương, tồn tại vĩnh viễn bên cạnh những người thân yêu của mình. - Cuộc sống lại trở về với qui luật vốn có của nó. - Để được sống thì rất đáng quý, sống là chính mình thì còn đáng quý hơn.- Cuộc sống phải có sự hài hòa giữa linh hồn và thể xác, Màn kết với chất thơ sâu lắng đã đem lại âm hưởng thanh thoát cho một bi kịch lạc quan và truyền đi thông điệp về sự chiến thắng của sự sống đích thực của chân, thiện, mỹ. Luyện tập
Trả lời:
Soạn bài Hồn trương ba, da hàng thịt (mẫu 1) Mời các em học sinh tham khảo thêm tài liệu: Soạn bài Nhìn về vốn văn hóa dân tộc I- Tiểu dẫn: 1- Tác giả: – Lưu Quang Vũ ( 1948 – 1988 ) sinh ra ở Phú Thọ, quê ở Quảng Nam. – Ở những năm 80 của thế kỉ XX tên tuổi của Lưu Quang Vũ nổi lên như một hiện tượng tạo tiếng vang. ( 50 vở kịch trong vòng 7,8 năm ). + Cảm hứng sáng tạo và tài năng. + Không khí xã hội cùng đời sống sôi động. – Nhiều vở kịch đoạt giải cao trong các kì hội diễn. – 1988 mất vì tai nạ giao thông. – 2000 được tặng giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật. 2- Tác phẩm: – Sáng tác theo hướng khai thác cốt truyện văn học dân gian → nhằm gởi gắm những suy nghĩ về nhân sinh và phê phán một số hiện tượng tiêu cực. – Đoạn trích thuộc cảnh VII & đoạn kết của vở kịch: Diễn tả sự đau khổ, dằn vặt và quyết định cuối vô cùng cao thương của hồn Trương Ba. Soạn bài Hồn trương ba, da hàng thịt (mẫu 1) II- Đọc hiểu: 1- Diễn biến tình huống kịch: Đoạn trích là lúc xung đột lên đến đỉnh điểm. – Hồn Trương Ba không thể sống thế này mãi, hồn muốn thoát khỏi thân xác kềnh càng, thô lỗ. – Cuộc đối thoại giữa hồn và xác với sự giễu cợt tự đắc của xác khiến hồn càng trở nên đau khổ, tuyệt vọng. – Thái độ cư xử của người thân khiến hồn Trương Ba bế tắc: quyết định giải thoát. – Cuộc gặp gỡ – đối thoại giữa hồn Trương Ba & tiên Đế Thích để dẫn đến quyết định cuối của hồn Trương Ba. 2- Hồn TB khi ngụ trong xác anh hàng thịt: Có những thay đổi rõ rệt. – Không con chăm chỉ – hết lòng yêu thương vợ con. Không con quan tâm đến chuyện của bà con chòm xóm. – Vụng về, thô lỗ, phũ phàng. – Con dâu: xót xa – ngỡ ngàng bởi không còn được thấy hình ảnh con người “ hiền hậu, vui vẻ, tốt lanh như thầy của chúng con xưa kia” → Những thay đổi này người thân phải chứng kiến & chịu đựng. 3- Cuộc đối thoại giữa hồn TB và tiên Đế Thích – Quyết định cuối của hồn Trương Ba: a) Ý nghĩa của lời thoại: – Là nơi tác giả gởi gắm những quan niệm về lẽ sống, cái chết và hạnh phúc. + Không thể bên trong một đàng, bên ngoài một nẻo… + Sống nhờ vào đồ đạc … – Ý nghĩa: + Con người là một thể thống nhất, hồn và xác phải hài hoà, không thể có một tâm hồn thanh cao trong một thân xác tội lỗi. Khi con người bị chi phối bởi những nhu cầu bản năng thì không nên chỉ đổ tội cho xác và không thể an ủi, vỗ về bằng vẻ đẹp siêu hình của tâm hồn. + Sống nhờ, sống gởi, sống chắp vá, khong được là mình thì cuộc sống ấy thật là vô nghĩa. – Qua lời thoại, nhân vật ý thức rõ hoàn cảnh của mình: đầy trớ trêu và bi hài. b) Quyết định cuối của hồn TB: cho cu Tị được sống lại còn mình thì chết hẳn. – Nguyên nhân: + Hồn TB ngày càng thấm thía nỗi đau xót trớ trêu: bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo. + Có được nhận thức tỉnh táo + tình thương cu Tị → quyết định dứt khoát. + Cái chết cu Tị đẩy nhanh diễn biến kịch đễn “mở nút”→ quyết định cho thấy nhân vật là một con người nhân hậu, sáng suốt, giàu lòng tự trọng: Đã ý thức được ý nghĩa sự sống. – Ý nghĩa phê phán của đoạn trích: + Chạy theo những ham muốn tầm thường về vật chất, chỉ thích hưởng thu đến trớ trêu, thô thiển. + Lấy cớ là tâm hồn thanh cao mà không chăm lo đến sinh hoạt vật chất, không phấn đấu vì hạnh phúc toàn vẹn. → Là biểu hiện của chủ nghĩa duy tâm, chủ quan, lười biếng không tưởng. III- Kết luận: Đoạn trích đã khái quát ý nghĩa tư tưởng và chiều sâu triết lí với ý nghĩa: – Mâu thuẫn giữa linh hồn và xác thịt, giữa đạo đức và tội lỗi. – Bi kịch của con người không được sống thật với mình. Soạn bài Hồn trương ba, da hàng thịt (mẫu 1) |
