Thuốc diệp hạ châu chữa bệnh gì
Diệp hạ châu là thảo dược được biết đến với công dụng chữa các bệnh về gan. Tuy nhiên, có thể nhiều người chưa biết đây còn là vị thuốc quý đối với người bị sỏi mật, sỏi thận, mụn nhọt, lở loét, viêm dạ dày… Vậy cây thuốc này có đặc điểm, công dụng gì, cách làm thuốc ra sao? Các thông tin chi tiết sẽ có trong bài viết dưới đây. Tên gọi diệp hạ châu (có nghĩa là hạt châu dưới lá) xuất phát từ việc dưới mỗi lá xuất hiện một hàng hạt hình cầu như viên ngọc tròn. Tên gọi khác : Chó đẻ răng cưa, cây chó đẻ, trân châu thảo, lão nha châu, diệp hòe thái, cam kiềm, cỏ trân châu, rút đất,… Danh pháp khoa học: Herba Phyllanthi Urinariae, họ Thầu dầu (Euphorbiaceae). Hình ảnh cây diệp hạ châu sinh trưởng trong môi trường tự nhiên
Cây được phân bố nhiều ở vùng nhiệt đới như Ấn độ, Malaysia, Philippines, Indonesia, Thái Lan, Campuchia, Việt Nam. Ở Việt Nam, thảo dược được bắt gặp ở khắp nơi, như các tỉnh ở vùng đồng bằng, ven biển, các đảo lớn đến những tỉnh trung du và miền núi, thường thấy ở ven bờ ruộng hoặc những nơi đất pha cát.
Diệp hạ châu có tới 40 loại trong tự nhiên. Ở Việt Nam, có 3 loại: diệp hạ châu đắng (cây chó đẻ thân xanh), diệp hạ châu ngọt (cây chó đẻ thân đỏ), cây diệp hạ châu thân có màu xanh đậm. Loại thứ 3 không sử dụng làm thuốc, nhưng dễ bị nhầm lẫn với 2 loại trên. Bởi vậy, cần biết cách phân biệt rõ:
Lưu ý: Vào mùa mưa, một số loại cây diệp hạ châu sẽ chuyển sang màu xanh vào do sự phát triển nhanh dẫn đến không có đủ các sắc tố để tạo nên những đặc điểm riêng cần có. Chính vì thế khiến nhiều người dễ bị nhầm lẫn với các loại diệp hạ châu khác. Các tài liệu đông y đã ghi: dược liệu có vị đắng, tính mát; quy vào 2 kinh Can và Phế. Công dụng của cây thuốc:
Với công dụng này thì diệp hạ châu chữa bệnh gì?
Để lý giải rõ hơn diệp hạ châu là thuốc gì, các nhà khoa học trên thế giới và Việt Nam đã tiến hành rất nhiều nghiên cứu. Kết quả cho thấy trong cây có chứa các thành phần Flavonoid, alcaloid phyllanthin và các hợp chất hypophyllanthin, niranthin, phylteralin. Trong đó, hypophyllanthin có nhiều ở lá. Còn thành phần Nirtetralin, Flavonoid, Niranthin, Phylteralin, isobubialin, niruroidin, Lignan, repandusinic A, geranilin, acid amariinic, acid ascorbic có nhiều ở thân cây. Diệp hạ châu có tác dụng gì khi chứa các thành phần hóa học trên? Đã có rất nhiều nghiên cứu chứng minh tác dụng điều trị viêm gan của loại thảo dược này. Trên thế giới có nghiên cứu nổi tiếng của giáo sư Break Stone năm 1982. Kết quả cho thấy các hoạt chất trong diệp hạ châu như triacontanal, phyllanthin và hypophyllanthin có tác dụng tốt trong việc điều trị các bệnh về gan, đặc biệt là viêm gan virus. Diệp hạ châu là thảo dược quý cho người bệnh ganTại Việt Nam, nhóm nghiên cứu của Lê Võ Định Tường (Học Viện Quân Y – 1990 – 1996) cũng đã thành công với chế phẩm Hepamarin từ Phyllanthus amarus; hay nhóm nghiên cứu của Nguyễn Thượng Dong và Trần Danh Việt (Viện Dược Liệu) với bột Phyllanthin (2001) cũng đều chứng minh tác dụng của thảo dược này với bệnh viêm gan. Lá cây có chứa các hoạt chất chống oxy hóa mạnh. Nó có nhiệm vụ vô hiệu hóa, ngăn chặn các gốc tự do trong cơ thể có thể gây tổn thương tế bào dẫn đến bệnh.
Công trình nghiên cứu của Viện dược liệu Việt Nam từ năm 1987 đã chứng minh công dụng này của cây. Từ đó, nó được ứng dụng trong nhiều bài thuốc trị mụn nhọt, giang mai, viêm âm đạo…
Loài cây này có tác dụng rất tốt trong việc bảo vệ dạ dày bởi nó làm giảm lượng acid tiết ra. Kết hợp với khả năng chống viêm như đã nói ở trên, tình trạng viêm loét dạ dày vì thế mà được cải thiện rõ rệt sau một thời gian sử dụng diệp hạ châu. Đây là thảo dược quý với người tiểu đường. Bởi nó giúp cơ thể kiểm soát đường máu tốt do hạn chế tối đa lượng đường hấp thụ qua ăn uống và cải thiện glucose. Năm 1990, các nghiên cứu tại trường Đại học Y Paulists ở Sao Paulo, Brazil đã chứng minh tác dụng của cây thuốc với căn bệnh sỏi thận. Một số hoạt chất trong dược liệu có tác dụng ngăn cản sự hình thành tinh thể calcium oxalate. Đồng thời, tác động đến niệu quản giúp viên sỏi có thể đi qua dễ dàng. Với kích thước nhỏ, cơ thể sẽ tự động đào thải qua đường tiết niệu. Chính vì thế mà bệnh lý sỏi thận được cải thiện rõ rệt.
Hoạt chất polyphenol trong cây thuốc có tác dụng ngăn chặn sự xâm nhập của tế bào ung thư, làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư, phòng tránh một số loại ung thư phổi hay ung thư vú di căn. Với sự có mặt của acid gallic, ester ethyl và hỗn hợp steroid (beta sitosterol và stigmasterol) giúp diệp hạ châu có tác dụng giảm đau, thậm chí còn mạnh hơn morphin gấp 3 lần và mạnh hơn indomethacin gấp 4 lần. Hoạt chất alkaloid chiết xuất diệp hạ châu (phyllan thoside) có tác dụng chống co thắt cơ vân và cơ trơn, giúp lợi tiểu. Các nhà khoa học tại trường Đại học Dược Santa Catarina (Brazil-1984) đã có một nghiên cứu chứng minh điều này.
Năm 1992, nghiên cứu của các nhà khoa học Nhật Bản đã phát hiện ra tác dụng ức chế phát triển HIV-1 của cao lỏng Phyllanthus niruri do ngăn chặn sự nhân lên của virus HIV.
Dược liệu có tác dụng giảm các triệu chứng như ho, viêm phế quản, hen phế quản, lao…Đây cũng là một trong những bí quyết của người dân Ấn Độ để giải quyết các bệnh về hô hấp.
Công dụng của diệp hạ châu với đường tiêu hóa là nhờ kích thích trung tiện, kích thích ăn ngon, giảm loét dạ dày. Đồng thời cũng là vị thuốc sử dụng rất hiệu quả trong các trường hợp đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa, kiết lỵ, táo bón, viêm đại tràng…
Lấy 200g diệp hạ châu, 20g cam thảo đất. Sắc với nước, chia thành 3 lần uống hết trong ngày.
Sử dụng diệp hạ châu trị mụn là một mẹo hay được áp dụng trong dân gian. Chỉ cần lấy một nắm lá cây thuốc cùng một ít muối đem giã thật nhỏ. Thêm nước vào để đun sôi uống. Lấy bã đắp lên chỗ bị mụn nhọt, viêm ngứa. Lấy 24g dược liệu sắc với nước uống hàng ngày. Các trường hợp bị đau bụng nên thêm miếng gừng sống hoặc hậu phác vào sắc cùng. Để hạn chế sỏi tái phát lại, thỉnh thoảng nên dùng nước thuốc diệp hạ châu sắc, liều khoảng 8 đến 10g mỗi ngày.
Lấy 1g diệp hạ châu, nhọ nồi 2g, xuyên tâm liên 1g, rồi phơi khô tất cả các vị trong bóng râm. Sau đó tán bột. Sắc bột thuốc và chia làm 3 lần, uống hết trong ngày. Trà diệp hạ châu có giảm cân không là điều mà nhiều chị em quan tâm. Tin vui là uống trà diệp hạ châu hàng ngày hoặc sắc theo cách dưới đây sẽ giúp kiểm soát cân nặng tốt hơn. Cách làm: Lấy 100g diệp hạ châu khô sắc với 2 lít nước. Uống duy trì trong khoảng 20- 30 ngày. Trên thị trường hiện nay có thuốc đông y diệp hạ châu và cả trà thảo dược. Rất nhiều người băn khoăn: Diệp hạ châu uống nhiều có tốt không? Hoặc thường xuyên uống trà diệp hạ châu có tốt không? Câu trả lời là chỉ dùng khi có bệnh lý trong một khoảng thời gian nhất định, còn nếu là người khỏe mạnh thì không nên dùng nhiều. Diệp hạ châu tác dụng phụ của nó khi sử dụng lâu dài sẽ làm tăng gánh nặng đào thải cho gan, mật và thận. Trong trường hợp lạm dụng, sử dụng quá nhiều trong 1 thời gian dài thì có thể gây tiết mật bị tăng quá mức, lạnh gan, nguy cơ dẫn đến xơ gan. Ngoài ra, không nên sử dụng đơn độc cây thuốc này mà cần phối hợp diệp hạ châu với các vị thuốc có tính cay ấm để dung hòa bớt tính mát mà nó mang lại. Đối tượng không nên dùng:
Thảo dược này được bán trên thị trường với mức giá giao động 150.000 – 200.000 VNĐ/kg. Ngoài ra còn có dạng bào chế là trà túi lọc. Giá 1 hộp diệp hạ châu dạng trà khoảng 40.000 – 50.000 VNĐ tùy từng cơ sở. Tuy nhiên, khách hàng cũng cần biết diệp hạ châu giá bao nhiêu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Và điều quan trọng nhất là nên lựa chọn những cơ sở uy tín để đảm bảo mua được dược liệu chuẩn nguồn gốc và chất lượng. Trên đây là những thông tin về diệp hạ châu mà người dùng cần nắm được trước khi sử dụng. Bất cứ cây thuốc nào cũng đều có dược chất trong đó, nên tốt nhất cần tham khảo thêm ý kiến người có chuyên môn để mang lại hiệu quả cao, an toàn trong quá trình chữa bệnh. |