Thuốc phiện chín còn được gọi là gì
|
Thế kỷ thứ 1, Rioskelires đã mô tả khá kỹ về thuốc phiện trong sách "Dược điển luận" của mình. Tuy nhiên ở thời kỳ này, người ta mới chỉ chú trọng đến những khoái cảm, những tác dụng trong chữa bệnh mà thuốc phiện mang lại chứ chưa chú ý tới mặt trái của nó, đó là tác dụng gây nghiện khó cai. Hay nói cách khác, Ma túy có tác dụng gây nghiện nghiêm trọng, tạo sự lệ thuộc về thể chất lẫn tâm lý. + Lệ thuộc ma túy về mặt thể chất: Người nghiện phải tiếp tục dùng ma túy bằng bất cứ giá nào, bời vì nếu ngưng ma túy sẽ đưa đến những cơn vật vã do thiếu ma túy, có khi rất trầm trọng. Trong lệ thuộc ma túy về mặt thể chất người ta thường thấy có hiện tượng tăng liều là hiện tượng người dùng ma túy phải tăng liều lượng mới có cảm giác sảng khoái giống như ban đầu. Ví dụ : Heroin gây lệ thuộc thể chất người nghiện, heroin luôn có khuynh hướng tăng liều lượng sử dụng. Đầu tiên chỉ thử dùng một “tép” heroin, nhưng về sau tăng dần đến 2-3 “tép” mỗi này, hoặc đầu tiên chỉ dùng heroin dạng bột để hút, hít thì về sau phải chuyển sang tiêm chích heroin, đặc biệt nghiệm trọng hơn là có thể đi đến hoà trộn heroin với thuốc tân dược. + Lệ thuộc ma túy về mặt tâm lý: Sự thôi thúc tâm lý mạnh mẽ phải sự dụng thuốc để đạt được những cảm giác dễ chịu do ma túy mang lại. Đây mới chính là sự lệ thuộc nguy hiểm vì cho dù đã được điều trị không còn vật vã, người nghiện vẫn dùng ma túy trở lại. Một số ma túy ít gây những cơn vật vã nhưng người dùng vẫn nghiện không bỏ được vì sự lệ thuộc tâm lý này. Ví dụ: cần sa, amphetamine. Các chất như: Thuốc phiện, morphine, heroin, cocain gây lệ thuộc cả hai mặt tâm lý và thể chất với mức độ gây nghiện rất cao nên là những loại ma túy nguy hiểm nhất. Ma túy được chia làm nhiều loại khác nhau tùy thuộc vào cách phân loại theo nguồn gốc, theo mức độ gây nghiện hoặc độc tính của chúng. 1- Theo nguồn gốc: 1.1- Ma túy có nguốn gốc tự nhiên. Ðó là các cây: + Cây thuốc phiện (hay còn gọi là cây anh túc) dùng để chiết xuất ra morphine làm giảm đau khi bị chấn thương gây đau đớn hoặc khi phẫu thuật. Thuốc phiện có 3 dạng: Thuốc phiện sống: là nhựa thuốc phiện mới thu hoạch từ quả và lá thuốc phiện, phơi khô, đóng gói, đặc dẻo, có mầu nâu đen xẫm, có mùi thơm quyết rũ, ít tan trong nước. Thuốc phiện chín: Ðược bào chế từ thuốc phiện sống bằng cách dùng nước nóng hòa tan nhiều lần thuốc sống, lọc qua vải nhiều lần và sấy khô dịch lọc rồi đóng thành bánh. Nó có mùi thơm hơn thuốc phiện sống và có màu nâu đen xẫm. Xái thuốc phiện: Là phần còn lại trong tẩu sau khi thuốc phiện được hút xong. Thường trong xái thuốc phiện vẫn còn lại một số lượng nhất định moócphin. + Cây cần sa: (hay còn gọi là cây gai dầu, cây lanh mèo, cây đại mã, bồ đà) Hoạt chất của nó thường là hashish, có hoạt tính sinh học mạnh và gây nghiện. Sản phẩm bất hợp pháp từ cây cần sa thường chế biến thành 3 dạng: Hạt, lá, hoa nén lại thành từng bánh nặng từ 2-10kg. Những người tiêu thụ nghiền nát, thái nhỏ, phơi khô, rồi mang bán lẻ cho các con nghiện để hút (như thuốc lá điếu) hoặc pha như nước chè để uống. Ngoài ra người ta còn chưng cất từ hạt, lá, hoa sau khi phơi khô để lấy nhựa (hashish). Màu nhựa của nó giống màu nhựa thuốc phiện, có hàm lượng lớn gấp 8-10 lần so với khi để tươi. Nó thường được đóng thành bánh nặng từ 0.5-1kg, hoặc dạng viên có đường kính từ 1-8cm. Hơn nữa, người ta còn tinh chế cần sa thành dạng tinh dầu lỏng. + Cây côca: hoạt chất chính là côcain. Côcain là hợp chất thiên nhiên, có tác dụng gây tê tại chỗ, có tác dụng kích thích thần kinh trung ương và gây nghiện. Dùng côcain lúc đầu thấy sảng khoái do tinh thần được kích thích, có những phản xạ hưng phấn, sau đó bị mê man. Dùng ở liều cao, nó sẽ để lại di chứng rối loạn chức năng cơ quan thần kinh, sẽ gây ngộ độc cho người, làm chân tay co quắp, liệt hô hấp và tuần hoàn, có thể gây ra tử vong. + Cây khát (còn gọi là cây catha): Người ta nhai lá này lúc đầu thấy hưng phấn , sảng khoái cao độ, dẫn đến việc nói năng bừa bãi, nói nhiều, nói lung tung. Nhiều trường hợp không làm chủ được bản thân, hành động quá khích, thậm chí giống người điên khùng, có khi bị rối loạn thần kinh. Từ cây này,người ta chế tạo ra một số chất, trong đó có một số chất cathinon có cấu trúc hóa học
và dược lý rất giống chất amphetamine - một chất kích thích thần kinh cực mạnh mà các vận động viên thường sử dụng để tăng khả năng và hiệu quả thi đấu. Ðó chính là nhân tố gây nghiện của amphetamine. Các chất làm giảm đau: + Dolargan: Là chất làm giảm đau. Giống moócphin, nó gây hưng phấn cho người sử dụng, nhưng ít gây suy giảm hô hấp và ít gây nghiện hơn moócphin, nhưng giá thành lại cao hơn 5-10 lần. + Hêrôin tổng hợp: là loại ma túy được dùng phổ biến ở châu âu và một số nước trên thế giới, được tinh chế từ thuốc phiện, nhưng mạnh gấp 10 lần thuốc phiện và gây nghiện rất nhanh. Do việc vận chuyển thuốc phiện quá nặng nhọc và tốn kém, mặt khác giá hêroin đắt gấp hàng trăm lần giá thuốc phiện, trong khi giá để chế biến hêroin từ thuốc phiện không đáng kể bằng giá bán: Ví dụ: Giá 1kg thuốc phiện 150-170 USD, nhưng giá 1 kg hêroin là 15-20 nghìn đôla. Do đó, những người buôn lậu ma túy thường chế xuất thuốc phiện thành hêroin để vận chuyển dễ và thu lợi bất chính cao. Ðây là loại ma túy rất độc hại, gây nghiện nặng và gây cho người dùng nhiều tai hại, trước hết là những thương tổn ở hệ thần kinh trung ương. Các chất kích thích hệ thần kinh: + Amphetamine: (Thuốc lắc: ECSTASY – XTC – MDMA chất dẫn xuất từ Amphetamine) Loại này được sản xuất ở dạng bột, viên nén, viên con nhộng, ống tiêm...khi dùng ở liều cao, sẽ làm cho cơ thể bị choáng, suy sụp, không muốn ăn uống, đau đớn, loạn nhịp tim, giảm khả năng lao động và học tập ...Dùng lâu có thể bị rối loaồn thần kinh, dẫn đến tâm thần. + Methamphetamine: (Meth, ma túy đá) mạnh hơn Amphetamine và gấp 500 lần so với thuốc phiện. Loại ma túy này rất nguy hiểm và có hại hơn ma túy tự nhiên rất nhiều bởi nó có nồng độ cao, khả năng gây nghiện nhanh và tác động mạnh lên hệ thần kinh, làm cho người sử dụng loại này dễ bị kích thích gây tội ác ngay. Các chất ức chế hệ thần kinh: + Methaqualon:, mecloqualon, benzodiazepin...làm giảm đau, an thần, chống co giật, thư giãn cơ bắp... Nhưng là những chất gây nghiện đối với những người hay sử dụng chúng. + Thuốc an thần seduxen, mepropamate... dùng để chữa bệnh, chống lo âu, hồi hộp, khó ngủ và đau đầu. Nhưng dùng nhiều sẽ gây nghiện. + Loại mạnh: Bao gồm những ma túy luôn gây ra hiện tượng nghiện. Khi cai nghiện, thường gây ra những rối loạn nghiêm trọng về sinh lý – hội chứng cai nghiện như: Thuốc phiện, hêroin, côcain, meth. + Loại trung bình: Nếu bị lạm dụng, thường gây nghiện do phản ứng dược lý. Gây tác dụng lại cơ thể người dùng như thuốc giảm đau: moóc phin, dolargan hay thuốc an thần gây ngủ: seduzen, mepropamate. + Loại nhẹ: Thường là những chất gây nghiện có phản ứng của tâm lý, không phải chịu sự kiểm soát và nghiêm cấm như : Nicotin từ lá của cây thuốc lá, caphêin chiết xuất từ hạt càphê 3- Các loại ma túy được Người nghiện sử dụng như thế nào: Các loại ma túy trên được dùng bằng cách hút, hít, chích uống, qua da … - Hút: Người nghiện cho heroin vào trong điếu thuốc rồi hút ; người nghiện quấn lá cần sa (bồ đà) thành điếu thuốc rồi hút; hoắc xắt nhỏ lá cần sa thành sợi thuốc lá rồi quấn thành điếu như điếu thuốc lá rồi hút, nhưng thường gặp nhất là dùng một chai nước suối loại 500ml đục một lỗ nhỏ rồi trộn lẫn sợi bồ đà lẫn thuốc lá rồi hút như hút thuốc lào. - Hít: Người nghiện để Heroin lên mặt trên tờ giấy bạc và dùng lữa đốt phía dưới để heroin bốc thành khói trắng bay lên rồi hít khói đó qua một ống (dùng tiền quấn lại) hay hút trực tiếp từ miệng; Hoặc nếu nghiện nặng thì có thể hít trực tiếp bột heroin vào trong mũi. - Chích : Người nghiện hoặc chủ chích pha ma túy vào trong hũ nước, có khi pha thêm những chất như: mủ xương rồng, nước vôi trong, thuốc vệ sinh phụ nữ, nước đái, nước miếng, nước ngọt, thuốc đạn… và đặc biệt nguy hiểm họ còn có thể pha những thứ mà họ tưởng tượng ra là có thể gây cảm giác hơn như: nhớt xe gắn máy, thuốc của súng đạn vào rồi chích; Các loại thuốc dạng nước như morphine, thuốc ngủ cũng thường dùng dưới dạng chích. - Uống : Uống thuốc phiện, có khi uống sái (chất cặn) thuốc phiện cho qua cơn nghiện; hoặc uống các loại thuốc ngủ hay an thần khác. - Nhai : Một số loại lá khi nhai có tạo nên ảo giác. - Đặc biệt, trong những trường hợp nghiện nặng, các mạch máu đã bị hư hoại, người nghiện có thể rạch tay, rạch chân rồi chà, xát ma túy vào những nơi rạch đó để ma túy thấm vào trong máu. 4- Làm thế nào để phát hiện các dấu hiệu sớm của nghiện ma túy : Người nghiện ma túy thường tìm mọi cách để giấu người thân, gia đình hành vi dùng ma túy của mình. Tuy vậy cũng có thể nghi ngờ nếu có các dấu hiệu kể dưới đây mặc dù không thể dựa vào các dấu hiệu này để biết chắc chắn có nghiện hay không : - Giờ giấc bất thường, hay rời nhà vào những giờ cố định hoặc tranh cãi, thuyết phục người trong gia đình để được tự do hơn trong giờ giấc sinh hoạt, bước ra khỏi sự quản lý của gia đình. - Tính tình thay đổi, có nhiều lúc các em hưng phấn, cười nói vô cớ, nói nhiều nhưng câu chuyện cứ lập đi lập lại, có lúc lại ủ rủ, uể oải hay ngáp vặt, ít chịu tiếp xúc với người thân trong gia đình, ít quan tâm hơn đến vệ sinh cá nhân. - Không giao tiếp với người nhà, trốn vào một góc riêng biệt để lơ mơ, lim dim tận hưởng những cơn “phê” ma túy . - Nói nhiều, vui vẻ, hoạt bát, thích âm thanh mạnh. Sau đó trốn vào góc riêng nằm nhắm mắt lim dim, cáu gắt nếu bị quấy rầy. - Thường xin tiền nhưng không sử dụng vào lý do chính đáng. Sự học hành bê trễ, sa sút. Không còn sự linh hoạt tinh khôn. - Dễ nóng nảy cáu gắt nhất là lúc đang “phê”. - Lơ đãng, ngủ gật trong lớp. - Thức khuya hơn không do bận học hay công việc, ngủ dậy muộn hơn. - Các loại ma túy có thể gây táo bón, khó tiểu nên các em vào phòng vệ sinh lâu hơn bình thường. - Mắt thường xuyên đỏ; miệng, gáy, tóc, cổ áo có mùi khét (bồ đà). - Đồng tử (con ngươi) mắt giãn, mặt rịn mồ hôi, da mặt ửng đỏ. - Nếu phát hiện các em giữ các loại thuốc mà ta biết chắc là không để chữa bệnh thì coi chừng các em đang lạm dụng các loại ma túy tân dược (thuốc an thần, thuốc ngủ gây nghiện.) + Một Vài dấu hiệu chắc chắn nghiện Ma túy: - Hút bồ đà có mùi khét rất khó ngửi. - Hít heroin : Các em thường để heroin trên miếng giấy bạc rồi đốt lửa ở dưới cho khói trắng bay lên rồi hít khói trắng bằng một ống nhỏ ngậm trong miệng (thường các em dùng tiền để quấn ống). - Đang chích ma túy cho nhau. - Về dấu hiệu của tiêm chích ma túy, có thể nhìn thấy dấu kim ở các mạch máu trên mu bàn tay, vùng cổ tay, mặt trên khủyu tay, hay mặt trong của mắt cá chân của các em. - Dấu hiệu hủy hoại thân thể : dùng dao, vật bén rạch hoặc dùng đầu thuốc lá đốt cổ tay, khủyu tay để lại dấu thẹo. - Khi thiếu ma túy có thể có dấu hiệu ngáp vặt, chảy nước mắt nước mũi, đau nhức vật vã, bồn chồn sợ hãi, tìm đủ mọi cách để có ma túy. Cần lưu ý rằng việc dùng các dụng cụ phát hiện ma túy qua nước tiểu có thể không chắc phát hiện được ma túy. Nếu thử nước tiểu cách xa cử dùng ma túy cuối cùng thì không phát hiện được. Thử nước tiểu không phải là cách phát hiện được tất cả các loại ma túy các loại ma túy. Do đó nếu thử nước tiểu mà không phát hiện được ma túy thì cũng không chắc rằng không có nghiện ma túy. Chỉ nên xem biện pháp này là biện pháp bổ sung thêm cho chắc chắn. Lưu ý : không nên thử nước tiểu nếu trước đó 24 - 48 giờ các em có sử dụng một số thuốc tây mà được bác sỹ chỉ định để điều trị bệnh như: terpin-codein…, các loại thuốc ho, thuốc cảm… có dẫn xuất của ma túy, thuốc điều trị dị ứng chlopheniramine… (nên hỏi bác sỹ về các loại thuốc đã kê toa). 5- Điều trị thay thế cho nghiện heroin bằng Methadone: Dùng methadone thay thế heroine là dùng một loại ma túy gây nghiện nhẹ thay thế loại ma túy gây nghiện nặng. Tác dụng của Methadone: Methadone là loại ma túy gây nghiện nhẹ nên tác dụng của nó thể hiện ở những điểm sau: • Thay thế tác dụng của heroine: khi dùng methadone người sử dụng không mất đi hoàn toàn khoái cảm do ma túy mang lại • Vẫn đạt hiệu quả khi sử dụng bằng đường uống ( không phải tiêm chích, không tiêm chích chung, không có nguy cơ lây nhiễm các bệnh qua đường máu) • Số lần sử dụng trong ngày là một lần do thời gian bán hủy của thuốc kéo dài hơn heroine • Không gây khoái cảm như heroine nhưng cũng không khiến người sử dụng phải tăng liều dùng. Vì vậy cũng giảm được chi phí khi sử dụng. Nói tóm lại, Việc sử dụng ma túy trái phép mang lại rất nhiều tác hại về mọi mặt: sức khỏe, kinh tế, xã hội… Tuy nhiên, việc buôn bán trái phép Ma túy mang lại rất nhiều lợi nhuận, do đó, nhiều người đã bất chấp tất cả để tàng trữ, vận chuyển ma túy trái phép, lôi kéo những người nghiện… với nhiều hình thức ngày càng tinh vi. Trước tình hình đó, chúng ta cần phải luôn luôn cảnh giác, chú ý phát hiện sớm những trường hợp nghiện ma túy để có biện pháp phòng ngừa, cai nghiện ma túy hữu hiệu. |
