HIV viết tắt của từ human immunodeficiency virus chính là virus gây suy giảm miễn dịch ở người - Là một bệnh gây ra do bị nhiễm vi rút suy giảm miễn dịch ở người. Virus HIV có nhiều nhất ở trong máu, trong tinh dịch và dịch âm đạo. Bên cạnh đó HIV có ở trong nước bọt, nước mắt, nước tiểu, mồ hôi, dịch não tủy và sữa mẹ của người nhiễm HIV.
1. Virus HIV lây truyền như thế nào
HIV không lây truyền qua các tiếp xúc thông thường. HIV không thể sống trong không khí, nước hoặc thức ăn vì vi rút này rất yếu và chỉ có thể sống trong các dịch cơ thể. HIV rất dễ chết khi ở ngoài cơ thể.
Điều quan trọng cần lưu ý là trong khi HIV có thể sống được một thời gian bên ngoài cơ thể và có nhiều nhân viên y tế phơi nhiễm với dịch cơ thể nhiễm HIV nhưng chưa từng có báo cáo nào về lây truyền HIV do tiếp xúc với máu, tinh dịch hoặc các dịch cơ thể khác bị rơi rớt.
Tuy nhiên, nhận thức về khả năng sống của HIV trong dịch cơ thể sẽ khuyến khích việc giám sát các quy trình kiểm soát nhiễm trùng.
Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm xem xét khả năng sống của HIV đã phát hiện ra rằng:
1.1/ HIV nhạy cảm với nhiệt độ cao:Các thí nghiệm đã chỉ ra HIV bị tiêu diệt ở nhiệt độ trên 60°C.
Với máu của người có H rơi trên đường, nếu bị ánh nắng chiếu trực tiếp thì vi rút chỉ tồn tại được trong 30 phút. Còn trong chỗ tối, khe ẩm ướt thì có thể được 48h - 1 tuần
1.2/HIV không hề hấn gì với nhiệt độ cực kỳ lạnhMức độ vi rút vẫn khá ổn định trong máu ở nhiệt độ phòng và HIV có thể tồn tại ít nhất 1 tuần trong máu khô ở 4°C. Máu chứa HIV được sử dụng cho các thí nghiệm được lưu trữ ở -70°C.1.3/Trong môi trường nướcvi rút HIV không tồn tại lâu được trong môi trường nước.
Nếu người nhiễm HIV bị rơi một vài giọt máu vào môi trường nước là ao, sông, suối , hồ hoặc phổ biến nhất là trong các vũng nước thì lượng virus HIV rất ít, không đủ khả năng lây nhiễm.
HIV không sống lâu được như các vi rút khác trong nước biển.
1.4/Trong chất sát khuẩn - nước sôiNếu bị ngâm trong cồn 70 độ hoặc nước Cloramin 1% hay nước Javen 1% thì 30 phút sau vi rút sẽ chết. Như vậy nếu ngâm các dụng cụ hoặc đồ vải của bệnh nhân vào các dung dịch trên trong 30 phút là có thể an toàn, không bị lây nhiễm HIV.
Nếu để các dụng cụ hay đồ vải vào nồi rồi đun sôi kéo dài trong 20 phút cũng tiêu diệt được HIV.
1.5/ Trong bơm kim tiêmHIV có thể sống tới 4 tuần trong bơm tiêm sau khi máu nhiễm HIV đã được hút vào ống tiêm và sau đó bơm ra.
Một nghiên cứu về máu thu thập từ hơn 800 bơm tiêm chứa một lượng nhỏ máu nhiễm HIV và được lưu trong những khoảng thời gian khác nhau cho thấy có thể phân lập được HIV 10% số bơm tiêm sau 11 ngày khi lượng máu ít hơn 2µl, và phân lập được ở 53% số bơm tiêm có lượng máu là 20µl. Khả năng sống lâu hơn của HIV cũng liên quan đến nhiệt độ bảo quan thấp hơn [dưới 4°C]; ở nhiệt độ cao hơn [27 đến 37°C] HIV không sông được quá 7 ngày.
Xem thêm: Đang Cho Con Bú Có Duỗi Tóc Được Không, Phụ Nữ Sau Sinh Ép Tóc Có Ảnh Hưởng Gì Không
HIV rất nhạy cảm với những thay đổi về độ kiềm hoặc axit - hay độ pH - và độ pH dưới 7 hoặc trên 8 không phù hợp cho sự tồn tại lâu dài của HIV. Một lý do tại sao lây truyền HIV có thể khó xảy ra hơn ở phụ nữ khỏe mạnh là do độ a-xít của dịch tiết âm đạo.
1.7/ Trong máu khôHIV có thể sống trong máu khô ở nhiệt độ phòng trong tới 5 hoặc 6 ngày với điều kiện là độ pH tối ưu được duy trì - làm khô máu dường như không ảnh hưởng đến tính lây nhiễm của HIV.
Chất thải rất khó có khả năng gây nguy hiểm vì chưa bao giờ phân lập được HIV lây nhiễm từ phân hoặc nước tiểu. Tuy nhiên, nghiên cứu của Thames Water đã chỉ ra rằng HIV có thể sống được vài ngày trong chất thải trong phòng thí nghiệm.
1.9/ Trong xác người chếtĐã phát hiện được HIV có thể lây nhiễm từ xác của người trong khoảng từ 11 - 16 ngày sau khi chết nếu thi thể được lưu giữ ở nhiệt độ 2°C.
Không rõ HIV có thể tồn tại bao lâu trong xác chết ở nhiệt độ phòng bình thường, nhưng đã nuôi cấy được HIV từ các tạng cơ thể lưu trữ ở 20°C trong tới 14 ngày sau khi chết.
Không phát hiện được HIV với lượng đáng kể sau 16 ngày, ngụ ý rằng xác chết đã chôn hoặc những xác chết được bảo quản trong thời gian dài ít gây ra nguy cơ hơn cho những người thu gom và bác sĩ giải phẫu bệnh.
1.10/ Trong tinh dịchChưa có nghiên cứu nào về khả năng sống của HIV trong tinh dịch bên ngoài cơ thể, nhưng các nghiên cứu tìm cách nuôi cấy HIV từ tinh dịch trong phòng thí nghiệm thường thấy rất khó thực hiện điều này, chứng tỏ lượng trong tinh dịch thường là thấp.
Những phát hiện trên không tính đến các yếu tố như lượng vi rút cần thiết để tạo thành nhiễm trùng [liều nhiễm trùng mô nuôi cấy] hoặc khả năng vi rút sẽ đến được các tế bào đích, với giả định rằng da bị thương. Chỉ vì một người nào đó với một lượng HIV rất nhỏ trong máu khô, thì nhiễm trùng thường là sẽ không diễn ra.
Tác động của các điều kiện môi trường như gió, mưa v.v… không được tính đến ở các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm này.
Mối quan tâm về tiếp xúc với máu từ xác chết có thể thực tế hơn tùy thuộc vào lượng máu và căn cứ vào bằng chứng về khả năng sống lâu dài của HIV sau khi chết.
Chú ý:Khách hàng cần tư vấn xử trí phơi nhiễm HIV trong 72 giờ đầu, hoặc điều trị HIV bằng thuốc ARV, xin mời liên hệ phòng khám đa khoa Biển Việt theo sốHotline: 0812217575
Tư vấn miễn phí online, trực tiếp tại phòng khám đa khoa Biển ViệtCAM KẾTmọi thông tin của khách hàng được bảo mật tuyệt đối.
Địa chỉ phòng khám: Số 18, Nhà Vườn 1, Tổng Cục 5, Bộ Công An, Tân Triều, Thanh Trì, Hà Nội. [Cuối đường Chiến Thắng – Hà Đông, có địa chỉ trên Map].
Sau khi rời khỏi cơ thể, HIV chỉ có thể hoạt động và có khả năng lây truyền trong một thời gian rất ngắn, trừ khi ở trong môi trường lý tưởng.
HIV là viết tắt của human immunodeficiency virus, có nghĩa là virus gây suy giảm miễn dịch ở người. Khi vào cơ thể, virus này sẽ khiến hệ miễn dịch trở nên suy yếu và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh khác.
Mặc dù hầu hết chúng ta đều đã từng nghe nói về HIV/AIDS nhưng nhiều người còn chưa hiểu đúng về thời gian mà HIV có thể sống ở bên ngoài cơ thể.
Trên thực tế, một khi ra khỏi cơ thể thì virus này không tồn tại được lâu, từ khi ở trong môi trường lý tưởng.
HIV là một loại virus nguy hiểm mà cơ thể không thể tự tiêu diệt và rất dễ lây lan ra môi trường bên ngoài. Tuy nhiên, sau đó nó sẽ nhanh chóng không còn hoạt động [bất hoạt] hoặc bị chết. Một khi đã bất hoạt thì HIV sẽ không thể hoạt động trở lại được nữa.
HIV lây truyền như thế nào?
HIV lây truyền qua máu và các chất dịch cơ thể khác, gồm có tinh dịch, dịch âm đạo, dịch hậu môn và sữa mẹ.
Sự lây truyền có thể xảy ra khi quan hệ tình dục, dùng chung bơm kim tiêm, lây từ mẹ sang con, tiếp xúc vết thương hở hoặc dùng chung vật dụng có dính máu của người nhiễm HIV,…
Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian tồn tại của HIV bên ngoài cơ thể gồm có:
- Nhiệt độ: HIV vẫn có thể sống và hoạt động khi ở trong môi trường lạnh nhưng sẽ bị tiêu diệt bởi nhiệt độ cao.
- Ánh sáng mặt trời: tia cực tím trong ánh nắng mặt trời sẽ phá hủy virus và khiến chúng không còn khả năng sinh sản.
- Số lượng virus trong chất dịch: nói chung, số lượng HIV trong chất dịch càng cao thì thời gian để tất cả chúng trở nên bất hoạt sẽ càng lâu.
- Mức độ axit: HIV tồn tại tốt nhất trong môi trường có độ pH ở mức 7 và không thể hoạt động trong môi trường có tính axit, cho dù chỉ rất nhẹ.
- Độ ẩm môi trường: sấy khô cũng sẽ làm cho virus bất hoạt.
Nếu bất kỳ yếu tố nào trong số này không ở mức lý tưởng thì thời gian tồn tại của HIV sẽ giảm đi.
Thời gian tồn tại ngoài môi trường
HIV không thể tồn tại lâu ở ngoài môi trường hay nói cách khác là bên ngoài cơ thể. Khi chất dịch rời khỏi cơ thể và tiếp xúc với không khí thì sẽ nhanh chóng khô lại. Lúc này, virus sẽ không còn hoạt động được nữa. Một khi không hoạt động, HIV sẽ chết và không còn khả năng lây truyền.
Một số nghiên cứu cho thấy, ngay cả khi tồn tại ở nồng độ cao hơn nhiều so với nồng độ thường thấy trong chất dịch cơ thể và máu của những người nhiễm HIV thì 90 đến 99% virus sẽ không còn hoạt động chỉ trong vòng vài giờ sau khi tiếp xúc với không khí.
Vì vậy, bạn sẽ không thể bị nhiễm HIV từ các bề mặt, chẳng hạn như bệ xí trong nhà vệ sinh. Cho đến nay chưa từng có trường hợp nào lây truyền HIV qua con đường này.
Thời gian tồn tại trong tinh trùng ngoài cơ thể
Tinh dịch hay dịch tiết âm đạo, dịch hậu môn và sữa mẹ cũng không thể bảo vệ HIV và giúp virus tồn tại lâu hơn bên ngoài cơ thể. Ngay sau khi chất dịch chứa HIV ra khỏi cơ thể và tiếp xúc với không khí thì sẽ bắt đầu khô và virus trở nên bất hoạt.
Thời gian tồn tại trong máu ngoài cơ thể
Ở bên ngoài cơ thể, HIV trong máu có thể hoạt động trong vài ngày, ngay cả khi máu đã khô. Tuy nhiên, số lượng virus thường chỉ rất ít và khả năng lây truyền bệnh là không cao.
Thời gian tồn tại của HIV bên trong ống tiêm sẽ lâu hơn. Sau khi được sử dụng bởi người có tải lượng virus cao, lượng HIV trong ống tiêm sẽ đủ để lây truyền sang người khác. Vì nằm trong ống tiêm nên máu không tiếp xúc với không khí như trên các bề mặt khác.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh [CDC], khi nhiệt độ và các yếu tố khác ở mức lý tưởng, HIV có thể tồn tại lên đến 42 ngày trong ống tiêm nhưng điều này chủ yếu chỉ xảy ra ở nhiệt độ thấp [4 độ C] trong tủ bảo quản.
Khi ở nhiệt độ phòng, HIV có thể sống được đến 21 ngày và có thể tồn tại đến 7 ngày ở nhiệt độ cao hơn.
Thời gian tồn tại trong môi trường nước
Một nghiên cứu đã cho thấy rằng sau 1 đến 2 tiếng ngâm trong nước máy, chỉ có 10% HIV còn hoạt động. Sau 8 tiếng, tỷ lệ giảm xuống chỉ còn 0.1%. Điều này cho thấy rằng HIV không tồn tại được lâu khi tiếp xúc với nước.
Tóm tắt bài viết
Sau khi rời khỏi cơ thể, HIV chỉ có thể hoạt động và có khả năng lây truyền trong một thời gian rất ngắn, trừ khi ở trong môi trường lý tưởng.
Do có nhiều thông tin không chính xác về nguy cơ lây nhiễm HIV khi tiếp xúc với chất dịch có virus trên các bề mặt, trong không khí hoặc trong nước, CDC đã đưa ra khẳng định HIV không thể lây truyền qua những con đường này.
Trên thực tế, ngoại trừ dùng chung bơm kim tiêm, chưa từng có trường hợp nào được ghi nhận bị nhiễm HIV do tiếp xúc thông thường với chất dịch bị nhiễm bệnh ở ngoài môi trường.