Vì sao dương xỉ thủy sinh bị đen lá

Một vấn đề các bạn mới chơi hay gặp phải là khi mua cây màu đỏ ở tiệm hay trại hoặc từ hồ khác mang về trồng thì cây bị mất màu, thường là chuyển thành màu xanh. Vậy lý do và cách khắc phục là gì:

I. Lý do cây thủy sinh bị mất màu:

1. Theo kinh nghiệm và quan sát rất nhiều trường hợp, mình nhận thấy rằng đây là lý do thông dụng nhất. Hầu như tất cả các cây thủy sinh màu đỏ đều cần ánh sáng cực mạnh (ánh sáng mặt trời từ trại hoặc ánh sáng nhiều quang phổ phù hợp cho cây đỏ của nhiều bạn chuyên chơi hồ Hà Lan..), và khi được trồng vào hồ ánh sáng chưa phù hợp thì cây sẽ nhanh chóng mất màu đỏ đậm ngay. Một số trường hợp mình tận mắt chứng kiến rằng cây bị mất màu dù dùng đèn rất mạnh và đẳng cấp như RGB của ADA chẳng hạn, vì khi tìm hiểu nguyên nhân thì ngoài cường độ ánh sáng đủ ra, người chơi còn phải bật đèn đúng. “Đúng” ở đây nghĩa là:

• Đúng giờ sinh lý quang hợp cũ của cây, ví dụ ở trại hoặc hồ cũ, cây đang có chế độ quang hợp theo tự nhiên từ sáng liên tục đến chiều, người mới chơi mang về cho vào hồ họ với chế độ bật đèn từ chiều đến tối, cây chưa thích ứng kịp và mất hơn ½ giờ quang hợp, dẫn đến hiện tượng yếu và mất màu. Các bạn mới chơi để ý vấn đề này nhé.
• Bật chưa đủ số giờ cần thiết. Như ở ví dụ trên, 1 bạn dùng 2 máng ADA RGB cho hồ 1m2, nhưng rotala đỏ mất màu vì thời gian bạn ấy bật 6 tiếng, ngắt quãng 2 lần, mỗi lần bật 3 tiếng. Trong tự nhiên, cây thủy sinh có thể tiếp cận ánh sáng mặt trời từ 12-16 giờ liên tục, so với 6 tiếng ngắt quãng kia thì các bạn có thể hiểu. Sau khi mình tư vấn chỉnh lại cách bật đèn hợp lý, rotala ở hồ này đã lên màu lại từ ngọn mới.
• Chỉ dùng đèn ánh sáng 10000k. Ánh sáng trắng 10000k thật ra đã bao gồm đủ loại bước sóng cho cây (trong đó có đỏ), và 1 số loại cây hoàn toàn có thể lên màu đỏ dưới ánh sáng 10000k này, nhưng để cây đạt đỏ đậm và 1 số loài cây khó tính về ánh sáng thì người chơi nên mix thêm những bóng chuyên dụng cho thủy sinh và cây đỏ như bóng 6500k, bóng 4000k, 2700k, hoặc bóng thủy sinh màu hồng. Led RGB cũng là 1 sự lựa chọn tốt cho cây màu.

• Trong nhiều bài viết mình đã đề cập nhiều lần sự cần thiết của Co2 với cây thủy sinh, đặc biệt là cây màu đỏ. Chưa hẳn cây màu đỏ cần nhiều Sắt (Fe) hơn cây màu xanh, nhưng chắc chắn là nó cần lượng Carbon nhiều và ổn định hơn để luôn căng đẹp.
• Thiếu Co2 làm cây màu đỏ mất màu nhanh chóng, sau đó ngừng phát triển dần và bắt đầu rụng, rữa lá, bị rêu hại tấn công… Các bạn mới chơi nên tập đo lượng Co2 dựa vào pH như bài mình hướng dẫn
• O2 cũng là 1 nguyên nhân phổ biến, vì nhiều lý do (mặt nước quá tĩnh, chiều rộng hồ quá hẹp, mặt nước hồ bị váng nhiều, dòng chảy kém…) mà 1 số hồ thủy sinh luôn có mức o2 thấp, và tác hại là hệ vi sinh yếu, cây không đủ o2 hô hấp buổi tối vốn cực kì quan trọng

• Mình nhấn mạnh việc mất cân bằng, chứ không phải chỉ riêng thiếu hay dư dinh dưỡng.
• Nếu vì 1 lý do nào đó mà cây không hấp thụ được 1 số chất như đa lượng N, P, K, Mg, hoặc 1 trong những vi lượng Fe, Mn, Cu, Zn…thì hiện tượng mất màu diễn ra rất nhanh. Lý do cây không hấp thụ được những chất này có thể là nền cạn dinh dưỡng, hồ nền trơ mà không châm đủ dinh dưỡng, hoặc đơn giản là hồ bị nhiễm độc hữu cơ, vi lượng không đúng tỉ lệ… thì cây cũng bị độc và bị mất cân bằng ngay
• Việc châm quá nhiều Fe mà không hiểu sinh lý cây cũng gây ra tình trạng ngọn non xoắn và mất màu dần.
• 1 số bạn dùng nước RO nhưng không châm đủ Mg khi thay nước cũng là 1 lý do cây bị mất màu.

• Đây cũng là lý do phổ biến, đa số cây thủy sinh cần thời gian để bộ rễ phát triển và bắt đầu hút dinh dưỡng từ nền, trong thời gian thích nghi này cây sẽ bị hụt 1 số chất vi lượng nếu dinh dưỡng của hồ chủ yếu được cung cấp qua nền, và ngọn cây sẽ có dầu hiệu mất màu. Tuy nhiên nếu bộ nền tốt, nước sạch và ổn định thì sau 1 2 tuần cây sẽ phục hồi dần khi bộ rễ đã khỏe.

• Đây là lý do ít thông dụng vì đa số các hồ thủy sinh ở VN đều được trang bị quạt hoặc chiller làm mát nước. Tuy nhiên trong 1 số trường hợp, hồ quá nóng (trên 30 độ), thì ngoài việc cây mất màu và yếu dần, hồ thủy sinh còn dễ bị rêu hại tấn công vì lượng o2 rất thấp khi nhiệt độ nước tăng cao.

II. Lời khuyên, Cách khắc phục:

• Các bạn mới chơi nên tập dần, làm quen với những loại rong màu xanh trước khi thử thách bản thân với những cây đỏ, dù biết rằng cây đỏ nhìn rất bắt mắt.
• KHÔNG phải cây đỏ là cần nhiều Fe để đỏ, cũng KHÔNG hẳn cứ mất màu đỏ là nghĩ ngay đến chuyện thiếu FE.
• Các bạn mới chơi cần làm quen dần với cách bật đèn và lượng đèn, loại đèn, điều chỉnh co2 tối ưu trong hồ trước, sau đó đến lượng o2, dòng chảy lọc, và tiếp đến mới nên quan tâm về dinh đưỡng đa vi lượng.
• KHÔNG áp dụng kinh nghiệm người khác 1 cách cứng nhắc, theo 1 lối mòn. Ví dụ hồ người khác trồng rêu ráy, dương xỉ thì cách bật đèn ngắt quãng của họ không thể áp dụng cho việc trồng cây màu đỏ của bạn.
• KHÔNG nên cứ thấy cây mất màu đỏ là châm ngay phân FE, phải xem lại kĩ những nguyên nhân khác, đặc biệt là đèn.