Vì sao em cảm giác thành hư hao

Mắt bị lão hóa sớm không còn chỉ do nguyên nhân tuổi già. Một loạt các thói quen xấu cũng có thể là tác nhân đẩy nhanh quá trình lão hóa của mắt.

Lão hóa mắt có những dấu hiệu gì?

Thông thường từ năm 40 tuổi, mắt đã có những dấu hiệu lão hóa với cảm giác khó khăn khi đọc sách (mỏi mắt, khô mắt…) và đến 50 – 60 tuổi biểu hiện lão hóa đã trở nên rõ ràng.

Các dấu hiệu của lão hóa mắt:

– Không đọc rõ chữ khi nhìn gần, chỉ đọc được khi nhìn xa.

– Gặp khó khăn khi đọc chữ in nhỏ hoặc trong điều kiện ánh sáng yếu.

– Khi đọc sách, làm việc trước màn hình trong thời gian dài thường mỏi mắt, nhức đầu, chảy nước mắt…

Nguyên nhân lão hóa mắt là do thủy tinh thể trở nên xơ cứng, giảm khả năng đàn hồi dẫn đến sự điều tiết của mắt bị suy yếu.

Lão hóa mắt sẽ dẫn dến một số bệnh lý hay gặp ở mắt như lão thị, đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng… và trong trường hợp nghiêm trọng có thể gây ra mù.

Xem thêm: Các bệnh về mắt nguy hiểm thường gặp ở người già

Những nguyên nhân khiến mắt bị lão hóa sớm

Mắt bắt đầu lão hóa từ tuổi 40 và đến 50 – 60 tuổi thì mắt đã có triệu chứng suy giảm khả năng nhìn cho dù chỉnh kính tối đa. Tình trạng này là do sự rối loạn trong quá trình tổng hợp protein của thủy tinh thể, cũng như võng mạc, đặc biệt là tế bào biểu mô sắc tố võng mạc (RPE) bị thoái hóa dần theo tuổi tác mà chức năng bị suy giảm không còn được bù trừ bởi các tế bào còn lại.

Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu khoa học gần đây cho thấy ngoài triệu chứng suy giảm thị lực ngày càng đến sớm, các rối loạn thị giác khác như nhìn lóa, mỏi mắt, khô mắt, chảy nước mắt và rối loạn hợp thị… xuất hiện ở cả những người trong độ tuổi đôi mươi do thường xuyên tiếp xúc với môi trường độc hại và ánh sáng xanh.

Khói thuốc lá, khí thải công nghiệp, khí thải của phương tiện giao thông… khi được hít thở qua phổi vào máu tích tụ thành các chất oxy hóa độc hại có khả năng lấy đi âm điện tử của protein tế bào làm biến đổi cấu trúc và tỷ lệ thành phần protein của thủy tinh thể khiến cấu trúc này trở nên mờ đục… Các chất oxy hóa độc hại khi vào võng mạc cũng gây tổn thương cho võng mạc theo cách tương tự, khiến tế bào chết đi.

Tại Việt Nam, 2 thành phố ô nhiễm nhất là Hà Nội và TP.HCM (mức độ bụi cao gấp 4-6 lần khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới) cũng chính là nơi có tỷ lệ suy giảm thị lực cao nhất nước ta, vì thế bạn phải biết cách bảo vệ mắt tránh ô nhiễm không khí

Đối với ánh sáng xanh – thuộc quang phổ ánh sáng thấy được nhưng gần với vùng tia tử ngoại, có bước sóng ngắn, mang năng lượng cao – khi tiếp xúc thường xuyên có khả năng gây biến đổi các men nhạy cảm nhiệt bảo vệ protein của thủy tinh thể, làm mất dần protein, dẫn đến đục thủy tinh thể.

Xem thêm: Sự thật về lão hóa mắt sau tuổi 40

Mặt khác, ánh sáng xanh còn gây đảo chiều phản ứng quang hóa của Rhodopsine – sắc tố thị giác của tế bào quang cảm thụ, thúc đẩy sự chết của tế bào này, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng nhìn rõ của mắt.

Ánh sáng xanh có từ 2 nguồn: nguồn tự nhiên đến từ ánh sáng mặt trời, nguồn nhân tạo đến từ bóng đèn LED, màn hình máy tính, điện thoại, tivi… Trong đó, ánh sáng xanh nhân tạo mà con người lạm dụng cả ngày lẫn đêm mới gây hại liên tục và ngày càng gia tăng.

Báo cáo của các nhà nghiên cứu ĐH Harvard (Mỹ) cho rằng những người làm ca đêm  hoặc tiếp xúc nhiều với ánh sáng xanh ban đêm, ngoài bệnh mắt còn có có nguy cơ cao hơn mắc bệnh ung thư, bệnh đái tháo đường, bệnh tim mạch và béo phì.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, nếu tiếp xúc với ánh sáng xanh trên 3 giờ mỗi ngày có nguy cơ bị suy giảm thị lực 90%. Trong khi đó, thống kê tại Việt Nam, trung bình mỗi người hiện sử dụng các thiết bị có màn hình phát ra ánh sáng xanh gần 10 giờ/ngày (dùng máy tính bảng 5 giờ 10 phút, điện thoại 2 giờ 40 phút, xem ti vi 2 giờ).

Cách khắc phục và ngăn chặn quá trình lão hóa mắt

Tiến trình lão hóa nhanh hay chậm tùy thuộc vào sự quan tâm chăm sóc mắt của mỗi người ngay từ khi còn trẻ. Bạn có thể hạn chế quá trình lão hóa mắt bằng một số cách sau:

Bảo vệ mắt tránh ánh sáng mặt trời

Bằng cách đeo kính râm có quét lớp chống tia cực tím, tránh đi ra ngoài đường vào thời điểm nắng nhất trong ngày: từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều.

Chăm sóc mắt đúng cách

Không đọc sách quá gần (ở người lớn khoảng cách từ 30-35cm, trẻ em từ 25-30cm), không đọc sách khi ngồi trên các phương tiện giao thông đang chuyển động. Làm việc trước màn hình vi tính hay chơi game, cứ mỗi 50 phút phải nghỉ 5-10 phút. 

Xem thêm: Cách chăm sóc mắt cho người lớn tuổi

Không hút thuốc lá

Vì hút thuốc lá làm suy yếu hệ tuần hoàn của cơ thể, làm giảm lượng máu đến mắt.

Duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối

Đặc biệt cần cung cấp cho mắt các dưỡng chất cần thiết như kẽm, vitamin B2, lutein, zeaxanthin để giúp nuôi dưỡng tế bào mắt khỏe mạnh, phòng ngừa lão hóa. Kẽm và vitamin B2 (riboflavin) đóng vai trò quan trọng trong nhiều hoạt động của cơ thể, tham gia vào sự trao đổi sắc tố ở võng mạc mắt, giúp mắt thích nghi với ánh sáng. Thiếu vitamin B2 và kẽm có thể gây tình trạng đỏ mắt, mẫn cảm, mỏi mắt và mờ mắt.

Lưu ý: Nên đi khám mắt thường xuyên 2 lần/năm để sớm phát hiện các bệnh về mắt và có hướng xử trí kịp thời. Khi thấy mắt có các dấu hiệu không bình thường thì cần đi khám ngay, không tự ý nhỏ thuốc mắt khi chưa có chỉ định của thầy thuốc.

Các loại vitamin góp phần ngăn ngừa lão hóa mắt

Vitamin E và vitamin C là những chất chống oxy hóa rất quan trọng, giúp bảo vệ tế bào và các mô của mắt khỏi bị tấn công bởi các phân tử gốc tự do. Vitamin E có nhiều trong dầu thực vật, các hạt ngũ cốc, mầm lúa mì và các quả hạch… Vitamin C có nhiều trong các loại quả thuộc họ cam chanh, cà chua, bông cải xanh, cải bắp…

Vitamin A (bao gồm retinol và các carotenoid như  lutein và zeaxanthin) là những chất chống oxy hóa giúp duy trì sự hoạt động của nhiều mô và màng của mắt, có vai trò rất quan trọng trong việc tăng cường thị lực ở mắt. Vitamin A có nhiều trong gan, bơ và những trái cây và rau củ có màu cam hoặc xanh.

Vitamin B2 giúp khôi phục chức năng cơ thị giác, bảo vệ giác mạc, ngăn ngừa lão hóa mắt. Vitamin B2 có nhiều trong gan, sữa, trứng, men bia, rau quả…

Selenium là chất chống oxy hóa có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tế bào mắt khỏi bị hư hại bởi sự tấn công của các phân tử gốc tự do. Selenium là một chất khoáng có nhiều trong thịt, trứng, cá…

Kẽm tập trung nhiều ở vùng võng mạc, giúp tăng cường thị lực ở mắt.

Kẽm có nhiều trong hải sản, thịt, ngũ cốc…

Ngoài các vitamin và khoáng chất, còn có một số chất được sử dụng để tăng cường thị lực, ngăn ngừa lão hóa như:

– Omega 3 là một axít béo không bão hòa, có vai trò rất quan trọng trong cơ thể, là thành phần cấu tạo võng mạc, giúp tăng cường thị lực và bảo vệ mắt. Omega 3 có nhiều trong cá, sữa, đậu nành, hạt lanh…

– Chondroitin là chất chiết xuất từ sụn vi cá mập, giúp tăng độ đàn hồi và trong suốt của thủy tinh thể nên tăng cường thị lực ở mắt.

Bệnh viện Mắt Sài Gòn

/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/suc-khoe-tong-quat/cac-loai-ao-tuong-ao-giac-thuong-gap/

Ảo giác/ảo tưởng xuất hiện dưới nhiều hình thức, nhưng tất cả đều có điểm chung: những người bị ảnh hưởng bởi tình trạng này không thể tin chắc rằng một số điều họ tin là không đúng sự thật. Những niềm tin không thể thay đổi này là khác nhau ở mỗi người và ảnh hưởng đến các phần khác nhau trong cuộc sống của họ

Ảo giác là niềm tin mâu thuẫn với thực tế. Mặc dù có bằng chứng trái ngược nhưng một người trong trạng thái ảo giác có thể buông bỏ niềm tin của họ. Hiện tượng này thường được củng cố bằng cách giải thích sai các sự kiện. Hầu hết các ảo giác cũng liên quan đến một số mức độ hoang tưởng.

Ảo giác cũng là một phần của rối loạn tâm thần chẳng hạn như tâm thần phân liệt hoặc rối loạn ảo tưởng. Chúng có thể xảy ra cùng với ảo tưởng, liên quan đến cảm nhận thứ gì đó thực sự ở đó, như nghe thấy giọng nói (ảo giác âm thanh) hoặc cảm thấy có vật gì đó đang bò trên da của mình.

Các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra trạng thái ảo giác. Tuy nhiên, tình trạng này xuất hiện cùng với một loạt các yếu tố di truyền, sinh học, tâm lý và môi trường sống. Hay những dấu hiệu bất thường trong não cũng có thể đóng vai trò gây nên tình trạng này. Bởi do, sự mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh có thể làm tăng khả năng phát triển ảo giác. Hoặc các chấn thương về tâm thần như sang chấn tâm lý cũng gây ra hiện tượng này.

Tình trạng ảo giác là dấu hiệu của bệnh tâm thần phân liệt

Điều này liên quan đến một sự kỳ lạ, bạn có một cảm giác kỳ lạ rằng thế giới xung quanh đang đe dọa bạn. Những người mắc chứng ảo giác này thường cảm thấy căng thẳng và bối rối vì họ không thể hiểu được những thay đổi về môi trường của họ, nhưng họ lại tin rằng có gì đó không ổn.

Kiểu ảo giác này chủ yếu tập trung người bị ảnh hưởng hơn là điều kiện ảnh hưởng của thế giới bên ngoài. Những gì người bệnh tin là có thật, nhưng họ làm cho tầm quan trọng của nó thành không có thực. Sự tập trung cao độ này vượt xa những gì có ý nghĩa hợp lý hoặc liên quan đến cảm xúc của mỗi người.

Trong trường hợp này, người bị ảo giác là sẽ hồi tưởng lại nhưng không chính xác về những điều đã xảy ra trong quá khứ.

Ảo giác ký ức là một loại ảo giác thường gặp

Loại ảo giác này liên quan đến suy nghĩ phức tạp. Nó được hình thành đầy đủ những điều được xuất phát từ hư không.

Với loại ảo giác này, mọi người rất ý thức về một kinh nghiệm cụ thể. Họ không thể nghe, nhìn thấy, hoặc cảm thấy điều đó xảy ra ở thế giới xung quanh. Đó là một ý tưởng cực kỳ sống động.

Một số loại rối loạn ảo giác còn được xác định theo chủ đề của những ảo giác đã từng trải qua, chẳng hạn như:

• Chứng lo cuồng bị khủng bố ngược đãi

Điều này dựa trên ý tưởng rằng một người hoặc đối tượng đang cố gắng làm tổn thương hoặc chống lại bạn. Những người bị ảo giác này tin rằng họ đang bị theo dõi, đánh thuốc mê, vu khống, lừa dối... Một ví dụ có thể bao gồm một người phụ nữ tin rằng ông chủ của mình đang đánh thuốc mê cho nhân viên bằng cách thêm một chất gì đó vào trong máy làm mát nước khiến cho mọi người làm việc chăm chỉ hơn.

Tình trạng này liên quan đến sự ghen tuông bất thường hoặc sự chiếm hữu đối với người khác. Với kiểu ảo giác này, các cá nhân tin rằng đối tác của họ không chung thuỷ. Chẳng hạn, một người đàn ông mắc chứng ảo giác này có thể tin rằng đối tác của mình gặp người yêu mỗi khi cô ấy sử dụng nhà vệ sinh ở nơi công cộng, anh ta cũng nghĩ rằng cô ấy gửi tin nhắn bí mật cho người yêu thông qua người khác.

Đây là một tình yêu ám ảnh chiếm lấy tất cả những suy nghĩ khác hơn một ý tưởng rằng ai đó đang yêu bạn

Ảo giác liên quan đến ngoại tình thường gặp ở người thích chiếm hữu người khác

Ảo giác về loại này không nhất thiết phải được tạo thành niềm tin mãnh liệt nhưng nó lại rất nhiều trong môi trường sống của người đó.

• Cảm giác tội lỗi hoặc không xứng đáng

Chủ đề này thường phổ biến ở những người bị trầm cảm.

Trong ảo giác phô trương, các cá nhân cảm thấy rằng chính họ hay một số người cụ thể có tài năng, danh tiếng, sự giàu có hoặc quyền lực phi thường (mặc dù thiếu bằng chứng về tất cả điều đó) đồng thời họ cũng là người rất quan trọng và có giá trị với mọi người.

Ví dụ của loại ảo giác này sẽ là một phụ nữ tin rằng Chúa ban cho cô ấy sức mạnh để cứu vũ trụ và mỗi ngày cô hoàn thành một số nhiệm vụ sẽ giúp cho hành tinh này được tồn tại.

Những người bị ảo giác này tin rằng họ đang trải qua cảm giác vật lý hoặc rối loạn chức năng cơ thể dưới da, hoặc họ đang bị một tình trạng y tế nói chung. Chẳng hạn, một người đàn ông tin rằng có những ký sinh trùng sống bên trong cơ thể anh ta làm cho anh ta cảm thấy đau đớn toàn cơ thể.

Tình trạng này là sự hoang tưởng hiếm gặp, được đặc trưng bởi ảo tưởng của một cá nhân về một người khác đang say mê họ. Trong kiểu ảo giác này, một người tin rằng những người có tầm nhìn xã hội cao hơn thì sẽ yêu họ. Ví dụ về kiểu ảo giác này sẽ là một người đàn ông tin rằng một nữ diễn viên yêu anh ta và cô ấy giao tiếp với anh ta thông qua cử chỉ tay bí mật trong chương trình truyền hình của cô.

Khi ảo giác không rơi vào một thể loại duy nhất và không có chủ đề duy nhất nào thống trị, thì các ảo giác này được coi là hỗn hợp. Các chuyên gia về sức khỏe tâm thần có thể coi rối loạn là “không xác định” khi ảo giác không rơi vào một loại cụ thể

Cảm giác tội lỗi là ảo giác chủ yếu xuất hiện ở người mắc bệnh trầm cảm

Quản lý môi trường cũng có thể giúp ích cho những người bị ảo giác. Ví dụ, nếu ai đó tin rằng chính phủ đang theo dõi họ thông qua TV, tốt nhất là người đó nên tránh xem tivi. Hoặc, nếu một người tin rằng họ đang bị theo dõi khi họ đi vào cộng đồng một mình, tốt nhất nên có ai đó đi cùng họ khi họ đi ra ngoài.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng một số bổ sung nhất định có thể giúp giảm ảo giác, chẳng hạn như: một số nghiên cứu đã tìm thấy acid béo omega-3 rất hữu ích trong việc giảm các triệu chứng rối loạn tâm thần. Hay các nghiên cứu khác đã tìm thấy vitamin B hứa hẹn trong việc giảm rối loạn tâm thần.

Tóm lại, hầu hết các rối loạn liên quan đến ảo giác không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng chúng có thể điều trị để cải thiện tình trạng bệnh. Trên thực tế, một số người vẫn có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh, năng suất với một vài triệu chứng. Nhưng một số người khác thì phải cố gắng đấu tranh để làm việc, duy trì các mối quan hệ lành mạnh và tham gia vào các hoạt động gắn liền với cuộc sống hàng ngày. Trong trường hợp này, hãy nhờ sự giúp đỡ của chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được hỗ trợ.

Bổ sung vitamin B vào chế độ ăn uống giúp cải thiện tình trạng ảo giác

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 20% phí khám bệnh lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 1/8 - 30/9/2022). Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Nguồn tham khảo: webmd.com

XEM THÊM: