1. Trung Quốc thời Tần – Hán.
- Thời cổ đại, trên lưu vực sông Hoàng Hà và Trường Giang có nhiều quốc gia nhỏ của người Trung Quốc thường gây chiến tranh và thôn tính lẫn nhau.
- Đến thế kỉ IV TCN, Tần trở thành nước có tiềm lực kinh tế và quân sự mạnh nhất và lần lượt tiêu diệt các đối thủ, chấm dứt tình trạng chia cắt lãnh thổ.
- Năm 221 TCN, Tần đã thống nhất Trung Quốc:
+ Thời Tần hình thành nhiều giai cấp mới, quan lại là người có nhiều ruộng đất tư trở thành địa chủ. Nông dân bị phân hóa, một bộ phận giàu có trở thành giai cấp bóc lột những nông dân công xã không có ruộng đất, chế độ phong kiến được xác lập.
+ Vua Tần là Tần Thủy Hoàng có quyền hành tuyệt đối, bắt tay vào việc xây dựng chính quyền. Dưới vua có quan văn, quan võ do Thừa tướng, Thái úy đứng đầu giúp hoàng đế trị nước.
+ Vua có lực lượng quân sự lớn mạnh để duy trì trật tự xã hội, trấn áp các cuộc nổi dậy, tiến hành chiến tranh xâm lược.
+ Đất nước được chia thành quận, huyện có quan Thái thú [ở quận] và Huyện lệnh [ở huyện] quản lí, các quan phải tuân theo mệnh lệnh của hoàng đế.
+ Nhà Tần tồn tại 15 năm, sau đó Lưu Bang lên ngôi lập ra nhà Hán.
- Nhà Hán [206 TCN – 220]:
Các hoàng đế triều Hán tiếp tục củng cố bộ máy cai trị, mở rộng hình thức tiến cử con em gia đình địa chủ tham gia vào chính quyền.
- Nhà Tần và nhà Hán chiếm vùng thượng lưu sông Hoàng, thôn tính Trường Giang, chiếm phía đông Thiên Sơn, xâm lược Triều Tiên và đất đai của người Việt cổ.
2. Sự phát triển chế độ phong kiến thời Đường.
- Sau mấy thế kỷ rối ren, Lý Uyên dẹp tan được phe đối lập, đàn áp khởi nghĩa, lên ngôi hoàng đế lập ra nhà Đường [618 - 907].
- Chế độ phong kiến thời Đường đạt đến đỉnh cao.
+ Kinh tế phát triển toàn diện:
* Thực hiện chế độ quân điền, nông dân thực hiện chế độ nghĩa vụ cho nhà nước theo chế độ tô, dung, điệu.
* Thủ công nghiệp phát triển, các xưởng thủ công gọi là tác phường như luyện sắt, đóng thuyền…
* Thương nghiệp thịnh đạt, con đường tơ lụa trên đất liền và trên biển được thiết lập, mở rộng.
+ Chính trị:
* Bộ máy cai trị phong kiến hoàn chỉnh, cử người thân tín cai quản địa phương; cử người trong họ hay công thần giữ chức Tiết độ sứ, trấn ải biên cương, mở khoa thi chọn người ra làm quan.
* Tiếp tục chính sách xâm lược: Chiếm Nội Mông, Tây vực, xâm lược Triều Tiên, củng cố chế độ đô hộ ở An Nam, ép Tây Tạng phải thần phục. Nhà Đường trở thành đế quốc phong kiến phát triển nhất.
* Đến cuối thời Đường, mâu thuẫn xã hội gay gắt. Năm 874, khởi nghĩa Hoàng Sào nổ ra, nhà Đường bị lật đổ, Trung Quốc lại hỗn loạn nhưng Triệu Khuông Dẫn đã tiêu diệt các thế lực phong kiến khác lập ra nhà Tống [năm 960]. Đến cuối thế kỷ XIII, cả hai nước Kim và Nam Tống đều bị Mông Cổ tiêu diệt.
3. Trung Quốc Thời Minh, Thanh.
- Đầu thế kỷ XIII, trên thảo nguyên Mông Cổ hình thành một nhà nước phong kiến chuyên chế quân sự do Thành Cát Tư Hãn làm vua.
- Năm 1271, Khu-bi-Lai [Hốt Tất Liệt] diệt nhà Tống, lên ngôi Hoàng đế, lập triều Nguyên [1271 - 1368]. Dưới sự thống trị của nhà Nguyên, nhân dân Trung Quốc liên tiếp khởi nghĩa..
- Năm 1368, Chu Nguyên Chương lên ngôi Hoàng đế ở Nam Kinh lập ra nhà Minh [1368 - 1644]:
+ Các triều đại nhà Minh khôi phục và phát triển kinh tế, mầm mống quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa xuất hiện [có những công trường thủ công lớn ở Giang Tây - đồ gốm Cảnh Đức; xưởng dệt; nhà buôn lớn; thành thị nhiều như Bắc Kinh, Nam kinh].
+ Năm 1380, bỏ chức Thừa tướng, Thái úy thay vào đó là các Thượng Thư phụ trách các bộ [6 bộ: Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công], hoàn chỉnh bộ máy quan lại. Hoàng đế tập trung mọi quyền hành, trực tiếp nắm quân đội.
+ Cuối thời Minh, mâu thuẫn xã hội gay gắt. Nông dân khởi nghĩa [Lý Tự Thành làm cho triều Minh sụp đổ].
- Giữa lúc đó một bộ tộc ở phương Bắc Trung Quốc là Mãn Thanh kéo vào đánh bại Lý Tự Thành lập ra nhà Thanh [1644 - 1911].
+ Nhà Thanh thi hành chính sách áp bức dân tộc, người Trung Quốc phải theo phong tục của người Mãn.
+ Do chính sách áp bức bóc lột của nhà Thanh, nông dân lại khởi nghĩa, lợi dụng nhà Thanh suy yếu, tư bản phương Tây dòm ngó, xâm lược Trung Quốc.
4. Văn hóa Trung Quốc thời phong kiến đạt nhiều thành tựu rực rỡ.
- Tư tưởng Nho giáo giữ vai trò quan trọng, là công cụ sắc bén phục vụ cho nhà nước phong kiến tập quyền.
- Phật giáo thịnh hành nhất vào thời Đường, Bắc Tống cho xây nhiều chùa, tạc tượng in kinh…
- Sử học từ thời Tây Hán trở thành lĩnh vực nghiên cứu độc lập. Bộ Sử ký của Tư Mã Thiên rất nổi tiếng, thời Đường còn thành lập cơ quan chép sử là Sử quán...
- Văn học là lĩnh vực nổi bật nhất của Trung Quốc thời phong kiến. Thơ Đường đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật với nhiều tên tuổi như Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị….
- Tiểu thuyết phát triển dưới thời Minh, Thanh; nhiều tác phẩm nổi tiếng ra đời trong giai đoạn này như: Tam Quốc Diễn Nghĩa, Thủy Hử, Tây Du Ký, Hồng lâu mộng.
- Toán học: Cửu chương toán thuật [Hán] tính diện tích và khối lượng khác nhau, Tổ Xung Chi [thời Nam - Bắc triều] đã tìm ra số Pi đến 7 số lẻ.
- Thời Tần, Hán, Trung Quốc đã phát minh ra nông lịch, chia 1 năm thành 24 tiết phục vụ cho sản xuất; Trương Hành còn phát minh ra địa động nghi để đo động đất .
- Y dược đạt nhiều thành tựu quan trọng, thầy thuốc Hoa Đà [Hán] dùng phẫu thuật để chữa bệnh; sách thuốc Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân rất có giá trị.
- Kỹ thuật: Phát minh ra giấy, kỹ thuật in, la bàn và thuốc súng.
- Kiến trúc: Vạn lý trường thành, Tử cấm Thành, Tượng phật bằng ngọc thạch… còn được lưu giữ đến ngày nay.
Page 2
SureLRN
Kiểu nhà nước phong kiến là kiểu nhà nước thứ hai trong lịch sử xã hội loài người, ra đời trên sự tan rã của chế độ chiếm hữu nô lệ hoặc xuất hiện trực tiếp từ sự tan rã của xã hội cộng sản nguyên thủy. Ở Trung Quốc, chế độ phong kiến tồn tại rất lâu, trải qua biết bao triều đại, mỗi triều đại phong kiến Trung Quốc có những đặc điểm, thành tựu riêng. Chế độ phong kiến Trung Quốc dưới thời Đường là một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm. Để hiểu rõ hơn về Đặc điểm nổi bật của chế độ phong kiến Trung Quốc dưới thời Đường là gì?, Chúng tôi xin cung cấp đến Quý bạn đọc bài viết dưới đây:
Đặc điểm nổi bật nhất của chế độ phong kiến Trung Quốc dưới thời Đường là ở thời kỳ này chế độ phong kiến phát triển đến đỉnh cao:
– Dưới thời Đường kinh tế phát triển tương đối toàn diện:
+ Nhà nước thực hiện chế độ quân điền, áp dụng kĩ thuật canh tác mới vào sản xuất như chọn giống, định thời vụ, do đó sản lượng tăng nhiều hơn trước.
+ Thủ công nghiệp bước vào giai đoạn thịnh đạt, xưởng thủ công luyện sắt, đóng thuyền có hàng chục người làm việc.
+ Hai “con đường tơ lụa” trên bộ và trên biển được hình thành.
– Về chính trị:
+ Nhà Đường tiếp tục củng cố chính quyền trung ương, làm cho bộ máy cai trị phong kiến được hoàn chỉnh, cử người thân tín cai quản địa phương; cử người trong họ hay công thần giữ chức Tiết độ sứ, trấn ải biên cương mở khoa thi chọn người ra làm quan.
=> Chế độ phong kiến tạo điều kiện cho quý tộc và địa chủ được tham gia vào bộ máy cai trị từ trung ương đến địa phương đồng thời nâng cao quyền lực tuyệt đối của hoàng đế.
+ Các hoàng đế nhà Đường tiếp tục chính sách xâm lược mở rộng lãnh thổ: lấn chiếm vùng Nội Mông, chinh phục Tây Vực, xâm lược bán đảo Triều Tiên, củng cố chế độ đô hộ ở An Nam [lãnh thổ Việt Nam hồi đó], ép Tây Tạng phải thần phục.
Xã hội phong kiến ở Trung Quốc đã được hình thành như thế nào?
– Thời kì Xuân Thu – Chiến Quốc ở Trung Quốc [khoảng thế kỉ V TCN] là thời kì có nhiều biến động lớn về kinh tế – xã hội, chính trị và văn hóa dẫn đến sự sụp đổ của chế độ chiếm nô và từ đó hình thành chế độ phong kiến ở Trung Quốc.
– Về mặt kinh tế: công cụ bằng sắt xuất hiện làm cho nông nghiệp và thủ công nghiệp có điều kiện phát triển mạnh. Quan lại và một số nông dân giàu có chiếm nhiều ruộng đất, lại có quyền lực, trở thành giai cấp địa chủ.
– Nhiều nông dân nghèo bị mất ruộng, phải nhận ruộng của đại chủ để cày cấy gọi là nông dân canh hay tá điền, phải nộp địa tô cho địa chủ.
Như vậy, quan hệ chủ yếu trước kia là quan hệ bóc lột giữa quý tộc với nông dân công xã dần dần nhường chỗ cho quan hệ bóc lột địa tô của địa chủ với nông dân tá điền. Quan hệ phong kiến do đó mà xuất hiện.
Đặc điểm của chế độ phong kiến Trung Quốc
Chế độ phong kiến là một chế độ quân chủ chuyên chế đứng đầu là vua, vua nắm giữ mọi quyền hành, đặc trưng của nó là: thâu tóm mọi quyền lực của đất nước, luôn kìm hãm sự phát triển trong mọi tư tưởng tiến bộ của nhân dân, luôn đặt mọi quyền lợi của mình lên cao, xã hội thường phân chia ra nhiều giai cấp thống trị khác nhau, là nơi không có sự công bằng về công lí…
Hành đạo trong chế độ phong kiến là đặc trưng khác biệt so với các chế độ khác:
+ Hành xử Vua-tôi thì trung quân – ái quốc: Quân sử thần tử, thần bất tử bất trung.
+ Hành xử gia đình đối với người phụ nữ thì tam tòng tứ đức: Xuất giá tòng phu, xuất gia tòng phụ, phu tử tòng tử. Công, dung, ngôn, hạnh…
Hình thái xã hội – kinh tế xuất hiện sau chế độ chiếm hữu nô lệ, trong đó giai cấp địa chủ, quý tộc chiếm hữu đất đai, bóc lột địa tô, chính quyền tập trung trong tay vua chúa, địa chủ.
Nhà nước phong kiến xây dựng dựa trên quan hệ tư hữu về ruộng đất, lực lượng sản xuất chính là nông dân. Xã hội có 2 tầng lớp chính là địa chủ và nông dân.
Trên đây, là toàn bộ nội dung liên quan đến vấn đề Đặc điểm nổi bật của chế độ phong kiến Trung Quốc dưới thời Đường là gì?. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết trên, quý vị có thể liên hệ Chúng tôi để được giải đáp nhanh chóng nhất.
Trân trọng cảm ơn!