Cholesterol hdl và ldl là gì

Cholsrol là mộ chấ béo có rong máu. Cơ hể cần cholsrol để ạo ra các ế bào khỏ mạnh, nhưng nếu mức cholsrol cao sẽ làm ăng nguy cơ mắc bệnh m.

Mức cholsrol cao có hể làm mỡ ích ụ rong mạch máu. Về lâu à, lớp mỡ này ích ụ nhều hơn gây cản rở máu chảy qua động mạch. Đô kh, lớp mỡ này có hể vỡ độ ngộ và ạo hành cục máu đông ẫn đến nhồ máu cơ m hoặc độ quỵ.

Cholsrol cao có hể o ruyền, nhưng hường là o kế quả của lố sống không lành mạnh, nên vẫn có hể phòng ngừa và đều rị. Mộ chế độ ăn uống lành mạnh, ập hể ục hường xuyên và ùng huốc kh cần có hể gúp gảm cholsrol. 

CÁC LOẠI VÀ VAI TRÒ CỦA MỠ TRONG MÁU 

Có nhều loạ mỡ rong máu:

Cholsrol LDL còn gọ là mỡ xấu. Nó có hể gây hẹp hoặc ắc nghẽn mạch máu ẫn đến nhồ máu cơ m hoặc độ quỵ. Cách ố nhấ để bảo vệ m mạch là gữ LDL ở mức êu chuẩn;Cholsrol HDL còn gọ là mỡ ố. Nó gúp loạ bỏ các lớp mỡ ích ụ bên rong mạch máu và gữ cho mạch máu không bị ắc nghẽn;Trglycrs là mộ loạ chấ béo khác. Nếu Trglycrs cao sẽ làm ăng nguy cơ nhồ máu cơ m hoặc độ quỵ. 

MỨC TIÊU CHUẨN CỦA MỠ TRONG MÁU THEO KHUYẾN CÁO? 

Cholsrol oàn phần (TC) 

Có lên quan rực ếp đến nguy cơ mắc bệnh m mạch. 

Gá rị mục êu:

75-169 mg/L đố vớ bệnh nhân ừ 20 uổ rở xuống100-199 mg/L đố vớ bệnh nhân rên 21 uổ.

Lpopron ỉ rọng cao (HDL), “Cholsrol ố” 

Mức HDL cao hì nguy cơ mắc bệnh m mạch hấp. Do đó mức HDL càng cao hì càng ố. 

Mức êu chuẩn: rên 40 mg/ L.

Lpopron ỉ rọng hấp (LDL), “Cholsrol xấu” 

Mức LDL (mỡ xấu) cao gắn lền vớ nguy cơ mắc bệnh m mạch cao, bao gồm bệnh mạch vành, nhồ máu cơ m và ử vong. Làm gảm mức LDL xuống chính là mục đích đều rị chính của các loạ huốc gảm cholsrol. 

Mức êu chuẩn:

Dướ 70 mg/L đố vớ rường hợp có bệnh m mạch và có nguy cơ mắc bệnh m rấ cao (hộ chứng chuyển hóa);Dướ 100 mg/L đố vớ rường hợp có nguy cơ cao (ví ụ như mộ số bệnh nhân có nhều yếu ố nguy cơ mắc bệnh m);Dướ 130 mg/L đố vớ rường hợp có nguy cơ mắc bệnh mạch vành hấp.

Trglycrs (TG) 

Mức rglycrs cao ở bệnh nhân béo phì hoặc ểu đường là o êu hụ hực phẩm có chứa đường đơn hoặc uống rượu ba. Mức rglycrs này lên quan rực ếp vớ bệnh m mạch. 

Mức êu chuẩn: ướ 150 mg/L 

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA CHOLESTEROL XẤU? 

Các yếu ố có hể làm ăng nguy cơ của cholsrol xấu bao gồm:

Chế độ ăn uống không lành mạnh: ăn chấ béo bão hòa có rong sản phẩm làm ừ động vậ và chấ béo rans (ac béo xấu) có rong mộ số bánh quy ngọ, bánh quy gòn và bắp rang bằng lò v sóng có hể làm ăng cholsrol. Thực phẩm như hị đỏ và sản phẩm ừ sữa nguyên béo, cũng làm ăng cholsrol;Béo phì: Chỉ số cơ hể (BMI) ≥ 30 có nguy cơ ăng cholsrol;Í vận động: ập hể ục làm ăng cholsrol HDL (“mỡ ố”) rong cơ hể, đồng hờ gảm khố lượng hành phần ạo nên cholsrol LDL (“mỡ xấu”) làm gảm nguy hạ;Hú huốc lá: gây ổn hương hành mạch máu, làm mỡ ễ ích ụ hơn. Hú huốc lá cũng có hể làm gảm cholsrol HDL (“mỡ ố”);

Tuổ ác: kh lão hóa cơ hể sẽ có những hay đổ hóa học, ừ đó làm ăng nguy cơ cholsrol cao. Ví ụ như kh lớn uổ, khả năng loạ bỏ cholsrol LDL (mỡ xấu) của gan sẽ gảm;Bệnh ểu đường: ăng đường huyế góp phần làm ăng cholsrol nguy hểm gọ là Lpopron ỉ rọng rấ hấp (VLDL – mỡ xấu) và làm gảm cholsrol HDL (mỡ ố). Tăng đường huyế còn làm ổn hương nêm mạc động mạch. 

LÀM GÌ ĐỂ CẢI THIỆN CHOLESTEROL? 

Bệnh nhân có hể hực hện các bước sau để cả hện cholsrol:

Bỏ huốc lá. Kh ngừng hú huốc, cholsrol ố có hể được cả hện lên đến 10%;Gảm cân và uy rì cân nặng phù hợp. Lưu ý khẩu phần hức ăn, ần suấ bữa ăn và đồ ăn vặ. Ăn í nhấ 3 bữa mỗ ngày vào các gờ hông hường (bữa sáng, bữa rưa, bữa ố);Ăn hực phẩm gúp gảm lượng cholsrol như hực phẩm gàu chấ xơ (các loạ đậu, rau củ và rá cây) và hực phẩm nguyên hạ (yến mạch, lúa mạch và các loạ ngũ cốc khác, bánh mì nguyên hạ, bộ ngũ cốc nguyên hạ). Tránh hực phẩm có nhều đường – nước ngọ, bánh ngọ, bánh quy, km và kẹo;Tránh hực phẩm gàu chấ béo, đặc bệ là có nguồn gốc ừ động vậ. Sử ụng chấ béo ố vừa phả như ừ cá, các loạ hạ, đậu nành và các loạ ầu chứa omga-3 cao. Các phương pháp nấu ăn được ưu ên là hấp, luộc, nướng lò và nướng rực ếp;Uống rượu/ba vừa phả; Rượu/ba làm ăng sự hấp hụ chấ béo rong đường êu hóa và gảm khả năng êu hóa chấ béo làm ăng lượng cholsrol và rglycrs rong máu;Tập hể ục hường xuyên. Dành hờ gan đ bộ hoặc chạy bộ 30 phú/ngày và 5 ngày rong uần. Vệc ập hể ục hương xuyên có hể gúp ăng lượng cholsrol “ố” và gảm lượng cholsrol “xấu”.

Chế độ ăn í cholsrol

 

Nhóm hực phẩm

 

Thực phẩm được khuyến cáo

Thực phẩm nên hạn chế 

Thực phẩm nên ránh

 

Sản phẩm ừ sữa

 

Sữa ách béo

Sữa chua không béo/Sữa chua Hy Lạp

Phô ma có không quá 3g chấ béo rên 30g (phô ma không béo, Rcoa)

 

 

Sữa ách béo mộ phần/Sữa í béo

Sữa chua í béo

Km chua

Phô ma có 3-5g chấ béo rên 30g và có rọng lượng nhỏ (Parmsan, Mozzarlla, Fa)

Sữa nguyên km

Bộ sữa nguyên km

Phô ma có hơn 5g chấ béo rên 30g và có rọng lượng quá mức

 

 

Thị, cá, rứng

Gà và gà ây (phần ức, không a, không mỡ)

Cá

Lòng rắng rứng

Thị đỏ (ho, bò, bê, v.v)

Đù và cánh gà

Vị không a

Lòng đỏ rứng: TỐI ĐA 3 LẦN/TUẦN

Sò, ốc

Thị mỡ (đặc bệ là hị cừu)

Tm, gan, lòng, và cơ quan nộ ạng khác

Trứng cá, rứng cá muố

Gan ngỗng

Bánh mì kẹp xúc xích, xúc xích, hức ăn bán sẵn (rừ hị găm bông)

Tôm hùm, rứng cua, đầu ôm, hàu, nghêu

Bên rong hực phẩm hương mạ

 

Tnh bộ

Bánh mì nguyên cám

Gạo nguyên cám

Khoa ây nướng/luộc hường

Mì ống

Các loạ đậu, củ, ngũ cốc, bộ smolna, v.v

Bánh ngũ cốc granola

Bánh quy

Bánh muffn

Bánh bắp

Bánh mì và bánh mì broch có bơ hoặc ầu

Khoa ây chên

Bánh sừng bò

Bánh ngọ

Mì rứng

Thực phẩm hương mạ

 

Rau củ

Tấ cả

 

Thực phẩm hương mạ

Được sơ chế bằng ầu mỡ; chên ngập ầu mỡ

 

Trá cây

 

Tấ cả

 

Trá cây bọc đường

 

Thực phẩm béo

Dầu bắp

Dầu olu

Dầu hạ cả canola

Dầu hoa hướng ương

Dầu đậu nành

Dầu cá nước lạnh

Dầu đậu phộng

Dầu mè

Các loạ hạ: mắc ca, hạnh nhanh, đậu phộng, hạ ẻ, v.v

Bơ

Dầu ừa (ầu MCT)

Nước cố ừa

 

 

Dầu cọ

Bơ và km

Mỡ động vậ (mỡ ho, v.v.)

Bơ loãng

Dầu hực vậ hyro hóa như bơ hực vậ

Thị xông khó

Mỡ ế ra ừ hị và hị gà

 

Thực phẩm ngọ

 

Đường, mậ ong, mứ, bánh quy và bánh

 

Bánh ngọ, bánh nướng, bánh quy và bánh (được làm ừ bơ, ầu, km hoặc rứng) như bánh quy, bánh hấp, bánh áo, bánh muffn, bánh kếp, bánh sừng bò, v.v

Sôcôla, km

 

Khác

 

Hương lệu, hảo mộc, muố

Ga vị (cà r, sa ế, êu, v.v.)

Ga vị (mù ạ, nước số cay, vv)

 

Thức ăn nhanh

Nước số béo (làm ừ bơ, ầu, km hoặc rứng) như Mayonnas, Béarnas, v.v

Nước luộc hị béo

Chà bông ho

Thức uống 3 rong 1, 2 rong 1, km đặc

 

Thức uống

 

Nước, nước rá cây hoặc rau củ, sro rá cây, nước huốc sắc, rà, cà phê

 

 

Ba: 1 lon 330mL

Rượu rum/whsky: 1 sho 45mL

Rượu đỏ: 1 ly 150mL

Nam gớ: 1-2 ly/ngày

Nữ gớ: 1 ly/ngày

 

Lượng rượu quá mức

Lượng soa và đồ uống ngọ quá mức

Sữa lắc, sữa mạch nha và đồ uống sô cô la

Mẫu hực đơn:

 

Bữa ăn

 

Kểu Tây

 

Kểu Á

 

Sáng

 

2 mếng bánh mì/bánh mì ròn/bánh mì rusk nguyên hạ

Lòng rắng rứng ráng

1 muỗng cà phê mứ cam

1 sữa chua Hy Lạp/không béo

 

Trà nhạ hoặc cà phê nhạ (không đường hoặc vớ đường kêng)

½ ly âu ươ

 

1 ô phở lớn (ránh hị mỡ và nước ùng béo) vớ hị gà nạc và rau

1 sữa chua Hy Lạp/không béo

 

 

Trà nhạ hoặc cà phê nhạ (không đường hoặc vớ đường kêng)

 

½ ly âu ươ

 

Ăn nhẹ buổ sáng

 

20g hạ

 

20g hạ

 

Buổ rưa

Canh rau củ

2 mếng bánh mì cuộn

½ ức gà nướng (60g) không a

Xà lách rộn vớ số sala không béo

Glan

Canh rau củ

1 chén cơm

1 mếng cá kho

1 đĩa rau xanh luộc

 

1 mếng hanh long

 

Ăn nhẹ buổ chều

 

1 ly sữa không béo 200mL

 

1 ly sữa không béo hoặc sữa đậu nành 200mL

 

Buổ ố

 

Canh rau củ (ránh ầu mỡ)

1 chén khoa ây nghền

1-2 lá cá ph lê hấp

½ chén ngô và cà rố

1 chén xà lách rá cây ươ

 

Canh rau củ (ránh ầu mỡ)

1 chén cơm

2 mếng đậu hũ vớ số cà chua

1 đĩa rau xanh luộc

1 lá bơ

Hàm lượng Cholsrol rong các hực phẩm hông hường (bằng mg): 

 

Thị nạc/100g

Ho

Bò

Gà

Cá ph lê

Tôm

Mực

63

65

62

36

119

220

 

Thị nộ ạng/100g

 

Ho

Bò

Gà

253

230

150

 

Sữa/1 ly

Sữa nguyên km

Sữa í béo

Sữa không béo/ách béo

33

18

3

 

Trứng

Trứng gà, nguyên cá

Trứng vị

Chm cú

174

418

357

 

Chấ béo/muỗng cà phê

 

Bơ

 

11

THUỐC

Lố sống lành mạnh là gả pháp đầu ên gúp ngăn ngừa ình rạng cholsrol cao. Tuy nhên, đô kh chế độ ăn và ập hể ục vẫn chưa đủ mà cần phả ùng hêm huốc gảm cholsrol. Thuốc cholsrol có hể gúp:

Gảm Lpopron ỉ rọng hấp (LDL), là cholsrol “xấu” làm ăng nguy cơ mắc bệnh m;Gảm rglycrs, là loạ mỡ rong máu cũng làm ăng nguy cơ mắc bệnh m;Tăng Lpopron ỉ rọng cao (HDL), là cholsrol “ố” gúp bảo vệ m mạch.

Bác sĩ có hể chỉ định mộ loạ huốc hoặc kế hợp nhều loạ huốc đều rị cholsrol. Dướ đây là những lợ ích, cảnh báo và ác ụng phụ có hể xảy ra kh sử ụng huốc đều rị cholsrol hường gặp:

Sans: gảm LDL, ăng HDL, và gảm rglycr. Tác ụng phụ gồm đau cơ, ăng đường huyế, áo bón, buồn nôn. Nếu đang mang ha hì không nên ùng sans;Dẫn xuấ của ac fbrc, còn gọ là fbra: gảm rglycrs và ăng HDL. Tác ụng phụ chính là buồn nôn, đau ạ ày, nhức đầu, chóng mặ;

Ax nconc, còn gọ là nacn: gảm rglycrs và LDL, ăng HDL. Tác ụng phụ chính là nóng bừng mặ và cổ, ngứa, rố loạn êu hóa, ăng đường huyế;

Chấ ức chế hấp hu cholsrol: gảm LDL và rglycr, ăng HDL. Tác ụng phụ chính là đau ạ ày, mệ mỏ, đau cơ;Thuốc gắn ac mậ: gảm LDL và có hể ăng HDL. Thuốc không ác động đến rglycrs hoặc rong mộ số rường hợp, có hể làm ăng rglycr. Tác ụng phụ chính là áo bón, chướng bụng, đầy hơ.

Tà lệu này chỉ ành cho mục đích cung cấp hông n và không ùng hay hế cho vệc hăm khám ư vấn vớ bác sĩ chuyên khoa. Nếu có câu hỏ lên quan đến ình rạng sức khỏ, hãy đến cơ sở y ế hăm khám và rao đổ vớ bác sĩ.

LDL có ý nghĩa gì?

LDL Cholsrol có ên đầy đủ là Low nsy lpopron Cholsrol. Nó có chứa mậ độ lpopron hấp và được xm là mộ loạ Cholsrol xấu đố vớ cơ hể. Cholsrol xấu này có hể gây ra các bệnh lý nguy hểm cho cơ hể như độ quỵ, xơ vữa động mạch, sỏ hận, nhồ máu cơ m,… khến ngườ bệnh ử vong.

HDL vế ắ của ụ gì?

HDL-Cholsrol là vế ắ của Hgh Dnsy Lpopron Cholsrol nghĩa là cholsrol lpopron ỉ rọng cao. Mộ rong các loạ lpopron được ổng hợp ạ gan và có chức năng vận chuyển cholsrol rong máu.

Chỉ số máu xấu là gì?

Như chúng a đã hấy sự xuấ hện của ha chỉ số là LDL và HDL, rong đó HDL được co là “cholsrol ố”, còn LDL là “cholsrol xấu”. LDL là “cholsrol xấu” bở nó gây nên ình rạng vữa xơ động mạch, là nguyên nhân ẫn ớ các bệnh lý đ ọa ính mạng như nhồ máu cơ m hay độ quỵ.

Tạ sao LDL là cholsrol xấu?

Cholsrol LDL được xm là cholsrol “xấu”, vì nó góp phần ích ụ mỡ rong động mạch (gây xơ vữa động mạch). Tình rạng này làm hẹp động mạch và làm ăng nguy cơ nhồ máu cơ m, độ quỵ và bệnh động mạch ngoạ bên.