Đất ở nước ta được hình thành trong điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm nên chất hữu cơ cũng như mùn trong đất rất dễ bị ảnh hưởng, chất dinh dưỡng trong đất dễ bi rửa trôi. Ngoài ra, phần đất nông nghiệp của nước ta nằm ở vùng đồi núi nên dễ bị thoái hóa và xói mòn. Trong số các loại đất cần cải tạo để không ảnh hưởng đến năng suất cây trồng, không thể không kể đến đất xám bạc màu. Vậy có những biện pháp nào để cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu?
1. Những loại cây nào được trồng trên đất xám bạc màu
Trước tiên, hãy cùng tìm hiểu đây là loại đất như thế nào mà cần phải có biện pháp cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu.
Đất xám bạc màu có màu sắc tương ứng với tên gọi của nó, đó là màu xám bạc, loại đất này rất nghèo chất dinh dưỡng, độ mùn và độ pH đều ở mức rất thấp. Với những đặc điểm đó, có thể thấy, đây là loại đất có tầng canh tác mỏng, kết cấu kém, nghèo limon và sét, khả năng giữ và thấm nước kém, các vi sinh vật tốt cho đất cũng vô cùng hạn chế khiến cây trồng trên loại đất này khó mà sống được. Loại đất này xuất hiện nhiều ở những đồi núi có độ dốc cao, đất lâm nghiệp.
Đất xám bạc màu
Nguyên nhân hình thành nên đất xám bạc màu có thể do nắng nhiều kết hợp với mưa nhiều làm rửa trôi gây ra xói mòn mạnh, bên cạnh đó có nhiệt độ cao làm đẩy nhanh quá trình phân hủy các chất khiến đất mất đi nhiều thành phần dinh dưỡng có lợi. Ngoài ra, có thể đất xói mòn hình thành bởi sự canh tác bất hợp lý của con người, trồng cây nhưng không thực hiện những biện pháp để cải tạo và nuôi dưỡng đất, bên cạnh đó còn phá rừng đầu nguồn và đốt rừng làm rẫy làm ảnh hưởng trầm trọng đến chất lượng của đất canh tác.
Tuy nhiên, vẫn có một số loại cây có thể trồng được trên đất xám bạc màu, cụ thể:
Cây trồng trên đất xám bạc màu
- Lúa - Ngô - Sắn - Keo lá tràm - Keo tai tượng - Lạc - Đậu - Vừng
- Chè
2. Một số biện pháp cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu
Khi đất bị mất đi nhiều chất dinh dưỡng, đất sẽ không thể cung cấp các dưỡng chất để cây phát triển tốt và tạo sản lượng cao được. Vậy nên cần có những biện pháp cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu được áp dụng để đất được tái tạo và đủ chất dinh dưỡng trở lại, một số biện pháp đó là: - Xây dựng bờ, hệ thống mương nước và tổ chức tưới tiêu hợp lý. - Cày sâu và kết hợp sử dụng bón phân hợp lý. - Bón vôi cải tạo đất. - Luân canh cây trồng. - Bón phân hữu cơ và phân hóa học hợp lý.
- Làm ruộng bậc thang.
Làm ruộng bậc thang
Trồng xen canh với những cây chịu có khả năng ổn định đạm tốt như: đậu nành, lạc,...
Che phủ đất làm giảm lượng nước bốc hơi, góp phần giữ ẩm cho đất.
Che phủ làm tăng độ ẩm cho đất
3. Tác dụng của việc cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu
Mỗi biện pháp cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu sẽ mang một công dụng riêng để giúp cải tạo đất tốt hơn, giúp đất được nuôi dưỡng với đầy đủ các dưỡng chất dinh dưỡng, đủ độ mùn, độ pH,... - Xây dựng bờ, hệ thống mương nước và tổ chức tưới tiêu hợp lý: biện pháp này góp phần khắc phục hạn hán và tạo điều kiện cho vi sinh vật trong đất sinh sôi và hoạt động. - Cày sâu và kết hợp sử dụng bón phân hợp lý: giúp tăng độ dày của tầng đất mặt. - Bón vôi cải tạo đất: giảm độ chua trong đất, tạo độ phì nhiêu cho đất. - Luân canh cây trồng: tăng lượng vi sinh vật và giúp cố định đạm, tạo điều kiện cho vi sinh vật hoạt động tốt và bảo vệ đất. - Bón phân hữu cơ và phân hóa học hợp lý: tăng chất dinh dưỡng cũng như mùn và tạo điều kiện cho vi sinh vật hoạt động.
- Làm ruộng bậc thang: làm giảm độ dốc và hạn chế xói mòn, bên cạnh đó trồng thêm cây ăn quả để canh tác theo đường đồng mức, trồng thành từng dài giúp bảo vệ rừng đầu nguồn.
Trên đây là một số thông tin mà Vườn sạch 7kg mang đến cho bạn để dễ dàng nhận biết được đặc điểm của đất xám bạc màu cũng như một số gợi ý về biện pháp cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu một cách hiệu quả, để sử dụng vôi hay phân bón cho đất tơi xốp, hãy lựa chọn những cửa hàng uy tín để mua được sản phẩm chất lượng và có hiệu quả cho đất, đồng thời góp phần tăng sản lượng cây trồng, từ đó mang đến hiệu quả kinh tế cao cho bạn nhé!
Xem thêm: cách cải tạo đất chua
⇒ CLICK VÀO ẢNH BÊN DƯỚI ĐỂ XEM SẢN PHẨM - BỘ CẢI TẠO ĐẤT MỚI NHẤT -
14:18, 17/06/2021
Dám nghĩ, dám làm, vươn lên làm giàu trên chính mảnh đất quê hương, đó là anh Vi Hoàng Sơn, thôn Bó Lếch, xã Hiệp Lực [Ngân Sơn] đã và đang xây dựng, phát triển hiệu quả mô hình trồng cây ăn quả quy mô diện tích 8ha.
Học xong Đại học Nông lâm Thái Nguyên từ năm 2001, khi có nhiều cơ hội vào biên chế tại cơ quan nhà nước nhưng anh Sơn lại lựa chọn một hướng đi khác. Với suy nghĩ bản thân học chuyên ngành trồng trọt, gia đình có sẵn quỹ đất thì sao không thử sức xây dựng mô hình trồng cây ăn quả, trong khi lĩnh vực này có thể mang lại thu nhập cao. Nghĩ là làm, anh cùng gia đình đào ao, thả cá trong khe Khuổi Già và trồng cam, quýt. Diện tích đất ban đầu có khoảng 2ha, sau khi trồng cây phát triển tốt, cho quả đạt chất lượng, anh mua thêm đất xung quanh để trồng thêm nhiều loại cây ăn quả khác nhau. Đến nay, diện tích 8ha cây ăn quả của gia đình anh có 1.400 cây hồng không hạt, 800 cây cam, quýt, 70 cây lê, 60 cây mác cọt…, nhiều cây đã cho thu hoạch hơn chục năm nay. Mỗi năm sản lượng các loại quả đạt hàng trăm tấn, trừ chi phí, gia đình anh có thu nhập hơn 400 triệu đồng.
Có nguồn vốn tích lũy, anh Sơn đầu tư mua xe tải để chủ động vận chuyển, tiêu thụ sản phẩm. Gắn bó với cây ăn quả lâu năm nên nguồn tiêu thụ cơ bản ổn định, cam, quýt bán tại địa phương và tỉnh Cao Bằng, hồng không hạt chủ yếu bán tại các tỉnh, thành phố như Thái Nguyên, Hà Nội, Ninh Bình… Ngoài ra, anh còn tự ươm cây giống và cung cấp cho khách hàng có nhu cầu. Diện tích đất đã được trồng kín cây ăn quả nên anh Sơn tập trung chăm sóc nâng cao chất lượng, sản lượng. Một số diện tích trồng lâu năm, cằn cỗi, anh chuyển sang cây trồng khác có giá trị kinh tế cao hơn.
| Đồi cây ăn quả của gia đình anh Sơn luôn được phát dọn sạch cỏ. |
Không khí trong lành, nguồn hoa từ đồi cây ăn quả luôn sẵn, vì vậy anh Sơn nuôi thêm ong mật. Mùa nhiều hoa anh tăng khoảng 60 đàn ong, còn mùa ít hoa nuôi duy trì 20 đàn, bình quân thu hơn 200 lít mật/năm, giá bán 300.000 đồng/lít. Do nuôi hoàn toàn tự nhiên dưới những gốc cây ăn quả nên mật ong của gia đình anh được ưa chuộng, không đủ đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Trang trại tách biệt với khu dân cư nên anh Sơn đầu tư nuôi lợn siêu nạc, có thời điểm nuôi khoảng 70 con. Nguồn phân chuồng được anh xử lý, ủ để bón cho cây. Hiện, hệ thống chuồng trại đang được anh sửa sang, nâng cấp, mở rộng quy mô để chuẩn bị tái đàn sau thời gian dừng do dịch bệnh.
Để có được thành công như hôm nay, anh Sơn chia sẻ: "Làm nông nghiệp không dễ dàng, gần như bận rộn luôn tay, ngoài nắm chắc về khoa học kỹ thuật thì phải có đam mê. Dưới gốc cây ăn quả phải làm sạch cỏ, bơm nước tưới, thường xuyên kiểm tra để phát hiện sâu đục thân, bón phân hợp lý… nếu không đam mê rất dễ nản. Điều may mắn là mô hình cây ăn quả của gia đình tôi mỗi năm luôn đón những sinh viên của Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên đến thực hành, học tập, vì vậy tôi cũng thường xuyên được trao đổi, tiếp cận ứng dụng khoa học kỹ thuật mới và thử nghiệm trồng nhiều cây ăn quả khác nhau".
Với mong muốn chia sẻ, kết nối và giúp nhau phát triển kinh tế từ cây ăn quả, tháng 7/2020 anh Sơn đứng ra thành lập Hợp tác xã trồng cây ăn quả Hiệp Lực với 11 thành viên. Tổng diện tích cây ăn quả của HTX hiện có khoảng 20ha, trong đó hồng không hạt là cây trồng chủ lực. Năm 2021 HTX sẽ trồng mới 1.000 cây mác cọt với mục tiêu chế biến thành sản phẩm đóng hộp, đăng ký sản phẩm OCOP.
Mô hình trồng cây ăn quả trên đất dốc của anh Sơn mang lại hiệu quả kinh tế cao, là hướng đi phù hợp ở địa phương, cần được nhân rộng, góp phần tạo động lực, thúc đẩy phong trào thi đua phát triển kinh tế./.
Hà Nhung