18/08/2015
Dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ. Khi vừa chào đời, nó chỉ bé bằng quả anh đào, đủ sức chứa 5-7 ml sữa [1-1,4 thìa cà phê]. Đến cuối tuần thứ nhất, dạ dày của bé có thể chứa khoảng 60 ml sữa. Thời gian đầu, cơ thể mẹ chỉ sản xuất một lượng sữa nhỏ, cho phù hợp với kích thước ‘tí hon’ của dạ dày trẻ sơ sinh.
Ở độ tuổi 1-6 tháng, khi đã quen với việc bú mẹ, một em bé được nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn thường bú khoảng 600-900 ml sữa mỗi ngày, trung bình là 750 ml. Bé bú mẹ 8 lần/ngày sẽ nhận khoảng 90 ml mỗi cữ bú. Tất nhiên, đây chỉ là con số trung bình, không thể áp dụng cho mọi trẻ. Lượng sữa mẹ mà bé bú sẽ không đổi trong suốt thời gian từ 1 tháng tới khoảng 6 tháng. Tuổi và trọng lượng cơ thể của bé không ảnh hưởng tới lượng sữa mẹ được bú mỗi ngày. Tuy nhiên, tại các giai đoạn tăng trưởng mạnh [thường xuất hiện lúc bé 1-3 tuần, 6-8 tuần, 3 tháng và 6 tháng tuổi], bé có thể bú nhiều hơn bình thường trong vòng 2 – 3 ngày.
Diễn biến sản xuất sữa mẹ vài tuần đầu sau sinh
| Thời gian | Sữa | Bé | Mẹ |
| Khi sinh | Cơ thể mẹ sản sinh một lượng nhỏ sữa non [sữa đặc quánh, màu vàng]. Sữa này giúp bảo vệ bé khỏi bệnh tật. | – Có thể tỉnh táo trong giờ đầu sau khi sinh. – Đây là thời điểm tốt để mẹ cho con bú. |
Mệt mỏi nhưng hào hứng. |
| 12-24 giờ đầu | Bé nhận được khoảng 1 thìa cà phê sữa non trong mỗi cữ bú. Mẹ có thể nhìn thấy hoặc không nhìn thấy sữa non tiết ra nhưng lượng sữa này vừa đủ để đáp ứng nhu cầu của bé. | – Sẽ không có gì lạ nếu mẹ thấy bé ngủ mê mệt. Bé vừa trải qua một hành trình vô cùng vất vả. Một số bé sẽ không đủ tỉnh táo để nắm bắt vú đúng cách.
– Các cữ bú có thể sẽ rất ngắn và chẳng theo giờ giấc. Khi bé tỉnh, hãy tận dụng bản năng bú rất mạnh của bé và cho bé bú mỗi 1-2 giờ. -Nhiều bé thích bú hùng hục, nghỉ, rồi nhấm nháp, mơ màng, rồi lại bú. |
Mẹ cũng mệt mỏi. Hãy cố gắng nghỉ ngơi. |
| 3-5 ngày tiếp theo | Sữa trắng sẽ về. Lúc đầu, sữa có thể có ánh vàng. | – Bé sẽ bú rất nhiều [điều này giúp vú mẹ sản sinh nhiều sữa], ít nhất 8-12 lần/24 giờ. Thời gian đầu, bé sẽ bú không có giờ giấc.
– Vì sữa mẹ dễ tiêu hơn sữa công thức, bé bú mẹ sẽ bú thường xuyên hơn bé bú bình. Bé có thể đòi bú 2-3 giờ một lần rồi ngủ thiếp đi 3-4 tiếng. – Cữ bú có thể kéo dài 15-20 phút mỗi bên. Nhịp mút của bé chậm và dài. Bạn có thể nghe tiếng bé nuốt. |
Ngực bạn có thể căng và rỉ sữa. |
| 4-6 tuần đầu | Sữa trắng tiếp tục tiết ra. | – Bé bú giỏi hơn và dạ dạy đã lớn hơn để chứa được nhiều sữa. – Các cữ bú sẽ ngắn hơn và cách xa nhau hơn. |
Cơ thể mẹ đã quen với việc cho con bú, vì vậy ngực sẽ mềm hơn và ít bị rỉ sữa hơn. |
Khi nào cần cho bé bú ?
Các chuyên gia y tế khuyên mẹ cho bé sơ sinh bú theo nhu cầu, khi bé đói. Nhiều mẹ thường bắt đầu cho con bú khi thấy bé khóc. Tuy nhiên, khóc là một biểu hiện muộn của đói. Không nên chờ tới lúc này mới cho bé bú vì đói quá có thể khiến bé trở nên bực bội, khó dỗ.
Cũng cần để ý rằng rất nhiều khi bé khóc không phải vì đói. Đôi khi bé chỉ cần được ôm ấp hoặc thay tã là đủ. Hoặc cũng có khi bé khóc vì nóng quá, lạnh quá, vì phấn chấn quá hoặc buồn tẻ quá.
Các dấu hiệu cho thấy bé đã muốn bú:
- Ngọ nguậy đầu
- Há miệng
- Thè lưỡi
- Cho bàn tay hoặc cả nắm tay vào miệng
- Chụm môi như đang bú
- Rúc vào ti mẹ
- Thể hiện phản xạ tìm kiếm [miệng bé quay về phía có vật chạm vào má].
Làm sao biết bé đã bú đủ?
Có thể đánh giá việc trẻ đã bú no hay chưa dựa vào hai biểu hiện chính: bé hài lòng và tăng cân đều sau tuần đầu tiên.
Tăng cân
- Trẻ sơ sinh có thể mất khoảng 7% cân nặng trong 3-5 ngày đầu sau sinh.
- Thường không tụt cân kể từ ngày thứ 5, khi sữa đã về đủ.
- Cân nặng trở lại bằng khi mới sinh trong vòng 1-2 tuần.
- Từ khi sinh tới 3 tháng, trẻ tăng trung bình 20-30 g mỗi ngày.
- Bé sẽ trải qua một số giai đoạn tăng trưởng mạnh [khi 1-3 tuần, 6-8 tuần, 3 tháng và 6 tháng tuổi]. Lúc này cân nặng tăng nhanh trong một thời gian, sau đó chững lại rồi tăng ít hơn. Điều này không có nghĩa là mẹ không đủ sữa, nhất là nếu bé vẫn sinh hoạt bình thường, đi tiểu bình thường.
Một số biểu hiện khác để nhận biết bé đã bú đủ:
- Bé nhanh nhẹn, tỉnh táo, khóc to, môi hồng hào và ẩm ướt.
- Bé thỏa mãn và thư giãn sau cữ bú.
- Bầu vú mẹ mềm hơn sau mỗi lần cho con bú.
- Bé đi tiểu tiểu đủ, nước tiểu trong hoặc vàng nhạt, không có màu vàng đậm hay da cam, không có mùi khó chịu [xem bảng dưới].
- Bé đại tiện đủ [xem bảng dưới].
Số lần tiểu tiện và đại tiện tối thiểu của bé trong tuần đầu sau khi sinh
| Tuổi của bé | Số lần
tiểu tiện |
Số lần
đại tiện |
Màu và tính chất phân |
| Ngày 1 [24h đầu sau sinh] |
1 | Đại tiện phân su lần đầu tiên trong vòng 8 giờ sau khi sinh. | Phân đặc dính, đen như nhựa đường. |
| Ngày 2 | 2 | 3 | Phân đặc dính, đen như nhựa đường. |
| Ngày 3 | 5-6 | 3 | Phân loãng hơn, màu hơi xanh hay vàng. |
| Ngày 4 | 6 | 3 | Phân mềm, màu vàng, có lẫn nước. |
| Ngày 5 | 6 | 3 | Phân loãng và lổn nhổn, màu vàng. |
| Ngày 6 | 6 | 3 | Phân loãng và lổn nhổn, màu vàng. |
| Ngày 7 | 6 | 3 | Phân loãng và lổn nhổn, màu vàng, số lượng nhiều hơn. |
BS Trần Thu Thủy
Con đã đủ no hay chưa với cử sữa mà mẹ cho bú, quẩn quanh những câu hỏi băn khoăn trong đầu, lắm lúc khiến mẹ trẻ bị stress nặng nề, phải làm sao đây?
Lượng sữa trẻ sơ sinh cần bú trong một ngày
Có nhiều thắc mắc không biết trẻ sơ sinh bú mẹ bao nhiêu là đủ được đặt ra. Và câu trả lời từ các chuyên gia là nên cho trẻ sơ sinh bú nhiều lần từ 8 đến 12 cữ trong một ngày. Nếu bú mẹ thì mỗi cữ sữa có thể cách nhau 2 tiếng và nếu uống sữa công thức thì mỗi cử lại cách nhau 3 tiếng cho bé bú. Lượng sữa cho bé bú được nhiều ít khác nhau là tùy theo mức cân nặng, nhu cầu và sức bú của mỗi trẻ.
Trong khoảng 10 phút đầu tiên, trẻ chỉ bú được lượng nước là chủ yếu trong khi lượng sữa tiết ra sau đó mới thực sự mang nhiều dưỡng chất tốt cho sự phát triển của trẻ nên mỗi lần bú mẹ, trẻ phải được duy trì được từ 20 đến 30 phút. Trẻ có thể nghỉ bú giữa chừng để nghỉ mệt sau mỗi cữ bú.
Trẻ có thể bú trung bình từ 60ml – 100ml/ cữ sữa sau 2 tuần đầu tiên. Và lượng sữa bú của bé có thể tăng từ 120 – 150ml trong tháng thứ 3 và mẹ có thể tiếp tục duy trì lượng sữa này cho những tháng kế tiếp.
Mẹ có thể cân nhắc về việc có nên cho trẻ bú đêm hay không là phụ thuộc nhiều vào nhu cầu đòi hỏi của trẻ. Bởi nếu cản trở giấc ngủ đêm của trẻ trong khoảng tầm từ 10 giờ đêm tới chừng 3 giờ sáng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trí não và thể trạng của trẻ.
Cách nhận biết trẻ sơ sinh bú mẹ bao nhiêu là đủ no
Mẹ có thể theo dõi số cữ bú của trẻ trong một ngày và kiểm tra mức cân nặng hàng tháng của bé để đoán biết được trẻ đã bú no hay chưa. Ngoài ra, bạn cũng có thể để ý đến cảm xúc của bé trong và sau khi bú. Nếu trẻ phát ra tiếng gù gù và sau đó đánh một giấc thật ngon lành, tức là con đã bú rất tốt rồi, mẹ có thể an tâm hơn nhiều rồi đấy.
Sữa mẹ giúp trẻ đi tiêu tốt hơn sữa công thức. Vì thế mà, nếu bé bú tốt sẽ đi phân vàng khoảng từ 1 đến 2 lần và đi tiểu nhiều lần trong một ngày.
Mẹ cứ để bé tự đòi bú bởi như vậy sẽ kích thích bé có cảm giác bú hơn thay vì ép uổng. Bé càng bú nhiều thì nhu cầu về lượng sữa mẹ cũng tiết ra ngày càng nhiều hơn để đáp ứng đầy đủ cho con trẻ.
Những lưu ý quan trọng về việc cho trẻ bú:
- Mẹ nên biết rằng, trong vài giờ đầu sau sinh, lượng sữa non của mẹ được xem là rất quý giá, có thể giúp trẻ miễn dịch hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Bởi thế, các mẹ nên tận dụng triệt để nguồn sữa này.
- Mẹ có thể dựa vào nhu cầu của trẻ để cho bú nếu trẻ không tuân theo một cữ bú tiêu chuẩn thông thường. Tốt hơn cả là không được ép bé liên tục bởi ít nhiều sẽ ảnh hưởng tới tâm lý, khiến con trẻ sợ hãi và bỏ bú làm ảnh hưởng tới quá trình phát triển về mặt sức khỏe lẫn thể chất.
- Trong khoảng hai tuần đầu, khi bú mẹ, do chưa kịp thích nghi với môi trường bên ngoài nên có thể trẻ sẽ bị sút cân sinh lý. Trung bình trẻ có thể giảm từ 140 đến 200g và sau khoảng 10 đến 12 ngày thì trở lại nhịp tăng trọng bình thường, mẹ đừng quá lo lắng khi gặp phải trường hợp này.
- Nếu quan sát mẹ có thể thấy tã trẻ chỉ hơi ẩm trong những ngày đầu sau sinh. Và khi trẻ đã bú được nhiều hơn thì vài hôm sau, tã cũng ẩm ướt nhiều lên. Lúc này, để đảm bảo da bé luôn khô thoáng và không bị hăm, có thể mẹ sẽ phải thay từ 8 đến 10 chiếc tã mỗi ngày cho trẻ.
Qua những kiến thức bổ sung trên đây để trả lời cho câu hỏi trẻ sơ sinh bú mẹ bao nhiêu là đủ mỗi ngày, chắc hẳn các mẹ cũng đã hiểu hơn về lượng sữa cần thiết cho trẻ theo từng tháng, từng thời điểm rồi phải không? Cũng tùy theo thể trạng của mỗi bé mà có bé bú nhiều, có bú sẽ bú ít hơn cử sữa thông thường, thế nên các mẹ hãy cố gắng theo dõi để ý con kĩ hơn, nhận biết dấu hiệu bé khát nước và biểu hiện đã no sữa ở bé mà điều chỉnh sao cho thích hợp nhất. Con trẻ trong những năm tháng phát triển đầu đời có khỏe mạnh hay không là phụ thuộc rất nhiều vào kĩ năng cùng sự hiểu biết kiến thức chăm sóc con nhỏ căn bản nhất của người mẹ đó. Chúc mẹ nuôi con khỏe mạnh khôn lớn mỗi ngày.
Yeutre.vn [Tổng hợp]