Vì sao huyết áp là kẻ giết người thầm lặng
 Huyết áp được hiểu là áp lực của dòng máu trong lòng động mạch. Huyết áp được tạo bởi sức co bóp của tim để đẩy máu vào hệ thống mạch máu và sự co giãn của thành mạch. Show
Khi tim co bóp, nó đã đẩy một lượng máu vào động mạch và tạo một áp lực lên thành động mạch. Áp suất này làm cho máu chảy tới tất cả các bộ phận của cơ thể. Như vậy, nếu không có huyết áp, máu sẽ không thể lưu thông được đến các cơ quan trong cơ thể. Huyết áp bình thường là bao nhiêu?Huyết áp tâm thu/tâm trương dưới 120/80 mmHg. Huyết áp giới hạn là bao nhiêu?Huyết áp tâm thu/tâm trương dưới 140/90 mmHg Có ba loại tăng huyết áp:
Triệu chứngHầu hết những người bị tăng huyết áp không có dấu hiệu hoặc triệu chứng, ngay cả khi huyết áp ở mức nguy hiểm cao. Một số người có triệu chứng dưới đây.
Nguyên nhân90-95% tăng huyết áp không rõ nguyên nhân. Khoảng dưới 10% số người bị tăng huyết áp là do một bệnh hoặc yếu tố nào đó gây ra như:
Nguy cơ
Biến chứng
Dự phòng tăng huyết áp thế nào?
Tại sao lại nói tăng huyết áp là "kẻ giết người thầm lặng"Thứ nhất,tăng huyết áp là một vấn đề rất thường gặp trong cộng đồng. Tỷ lệ người mắc tăng huyết áp ngày càng tăng và càng trẻ hóa. Theo điều tra mới nhất của Hội Tim Mạch học Việt Nam năm 2016, tỷ lệ người lớn bị Tăng Huyết Áp đang ở mức 48%, một mức báo động đỏ trong thời điểm hiện tại. Thứ hai,tăng huyết áp là nguy cơ quan trọng nhất của các biến chứng tim mạch. Năm 2002, tổ chức y tế thế giới đã ghi nhận tăng huyết áp là "kẻ giết người số một". Đối với người bị tăng huyết áp, nguy cơ bị đột quỵ tăng gấp bốn lần, nguy cơ nhồi máu cơ tim tăng gấp hai lần so với người không bị tăng huyết áp. Thứ ba, đại đa số các bệnh nhân bị tăng huyết áp (trên 90%) thường không có dấu hiệu cảnh báo nào trước. Thứ tư,ở người lớn, phần lớn không có căn nguyên gây ra tăng huyết áp. Chỉ một số nhỏ dưới 5% là tăng huyết áp có nguyên nhân. Thứ năm,mặc dù đã được chứng minh là rất nguy hiểm nhưng nhiều người không biết mình bị tăng huyết áp từ khi nào, không nhiều người được điều trị và cũng không nhiều người điều trị đạt mục tiêu. Như vậy, tăng huyết áp tiến triển âm thầm và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Chính vì sự "âm thầm" và biến chứng "nguy hiểm chết người" đó mà tăng huyết áp được gọi là "kẻ giết người thầm lặng". Làm gì khi bị tăng huyết ápĐể điều trị bệnh thành công, bệnh nhân nên lựa chọn đi khám và điều trị tăng huyết áp với bác sĩ giỏi, kết hợp với tuân thủ chế độ và lối sống khoa học, lành mạnh. Khi bị tăng huyết áp, cần tuân theo những nguyên tắc sau. 1. Khám bệnh theo đúng lịch hẹn của bác sĩ.Điều này giúp bệnh nhân theo dõi được huyết áp thường xuyên và điều chỉnh huyết áp về ngưỡng mục tiêu. Đối với nhiều người bệnh nhân nói chung và người bị cao huyết áp nói riêng, tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ thường không được tuân thủ đúng hẹn hoặc bỏ không tái khám. Nhiều người tự điều trị tại nhà hoặc nghe theo lời khuyên của người xung quanh để tự ý mua thuốc, chuyển hướng điều trị mà không kiên trì theo chỉ dẫn của bác sĩ. Đây là một thói quen không tốt, có thể làm bệnh mất kiểm soát, tái đi tái lại nhiều lần hoặc trầm trọng thêm. 2. Uống thuốc đúng theo đơnNếu có tác dụng phụ của thuốc cần liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều chỉnh thuốc nếu cần thiết. 3. Chế độ sinh hoạt hợp lýTuân theo lời khuyên về chế độ ăn uống và luyện tập, giảm béo phì. 4. Điều trị lâu dàiTăng huyết áp là một bệnh cần được điều trị lâu dài, bệnh có thể được kiểm soát nhưng không điều trị khỏi được. Vì vậy, càng phối hợp chặt chẽ với bác sĩ, tình trạng của người bệnh càng được kiểm soát tốt hơn. Khi so sánh giữa người bị tăng huyết áp được kiểm soát tốt và người không được kiểm soát thì:
Tăng huyết áp đi khám ở đâuKhi bị tăng huyết áp, bệnh nhân có thể tìm đến và thăm khám với các bác sĩ, chuyên gia tim mạch giỏi. Xem thêm:
Ngoài ra, người bệnh tăng huyết áp có thể chọn khám tư vấn từ xa với bác sĩ thông qua cuộc gọi có hình Video trực tuyến. Bệnh nhân ở tại nhà, gặp bác sĩ từ xa nhanh chóng, thuận tiện và hiệu quả. Sau đây là một số bác sĩ giỏi (hoặc đơn vị uy tín) chuyên Khám và điều trị cao huyết áp. Bệnh nhân có thể đặt lịch trước tại đây để đi khám và điều trị hiệu quả. Bác sĩ khám tư vấn bệnh tim mạch từ xa thông qua cuộc gọi có hình Video, bệnh nhân ở tại nhà gặp bác sĩ từ xa nhanh chóng, tiện lợi và hiệu quả.
Ước tính hiện nay Việt Nam có gần 13 triệu người tăng huyết áp tuy nhiên chỉ hơn 50% số người mắc bệnh được phát hiện và 50% trong số phát hiện được điều trị, quản lý. Tăng huyết áp còn gọi là cao huyết áp là trạng thái máu lưu thông với áp lực tăng liên tục. Một người được xác định là tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu từ 140mmHg trở lên và/hoặc huyết áp tâm trương từ 90mmHg trở lên. Đây là một căn bệnh không lây nhiễm phổ biến nhất trên thế giới, với những biến chứng nghiêm trọng như tai biến mạch máu não và các bệnh tim mạch khác. Dấu hiệu cảnh báo tăng huyết áp Tăng huyết áp không có dấu hiệu đặc trưng. Các triệu chứng của tăng huyết áp rất phức tạp và nặng nhẹ khác nhau, biểu hiện tuỳ thuộc theo thể trạng của từng người. Những dấu hiệu hay gặp của tăng huyết áp là: Choáng váng, nhức đầu; mất ngủ, chóng mặt, ù tai, hoa mắt; khó thở, đau tức ngực, hồi hộp; đỏ mặt, buồn nôn. Một người khi có các dấu hiệu kể trên cần nhanh chóng kiểm tra huyết áp tại nhà và đến các cơ sở y tế gần nhất để khám, xác định bệnh và điều trị kịp thời. Tuy nhiên đa số người mắc bệnh tăng huyết áp không có triệu chứng gì và phần lớn người tăng huyết áp thậm chí còn không biết mình bị bệnh. Các triệu chứng kể trên thường chỉ xuất hiện khi bệnh đã tiến triển nặng. Chính vì thế tăng huyết áp còn được gọi là ‘kẻ giết người thầm lặng”.Thực trạng bệnh tăng huyết áp Bệnh tăng huyết áp có thể dẫn đến tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận, mù loà…Những biến chứng này ảnh hưởng nặng nề đến người bệnh, gây tàn phế hoặc tử vong. Có rất nhiều bằng chứng về hậu quả của bệnh tăng huyết áp đối với sức khỏe cộng đồng cũng như kinh tế xã hội. Theo kết quả nghiên cứu “Góp phần nghiên cứu dịch tễ học tai biến mạch máu não trong cộng đồng và bệnh viện” năm 1996 của Nguyễn Văn Đăng và cộng sự cho thấy tăng huyết áp là nguyên nhân chính (chiếm 59,3% các nguyên nhân) gây ra tai biến mạch máu não. Từ tháng 1/2004 đến 6/2006, tại Đơn vị điều trị đột quỵ của bệnh viện Nhân dân 115 Thành phố Hồ Chí Minh có 3.692 ca tai biến mạch máu não vào nằm điều trị, thời gian điều trị trung bình là 11 ngày, chi phí điều trị trực tiếp trung bình là 3,6 triệu đồng/bệnh nhân/đợt, tỷ lệ bị liệt không hồi phục (tàn phế, mất khả năng lao động) là 40% và tỷ lệ tử vong là 6,9%. Bệnh tăng huyết áp nguy hiểm, tuy nhiên theo kết quả điều tra của Viện Tim mạch - Bệnh viện Bạch Mai năm 2008 thì có tới trên 50% số người mắc tăng huyết áp không hề biết rằng bản thân đang bị bệnh.Một số yếu tố nguy cơ của bệnh tăng huyết áp 1. Tuổi: nguy cơ tăng huyết áp tăng cùng với tuổi , nhất là ở người từ 45 tuổi trở lên. 2. Thừa cân béo phì: người thừa cân BMI≥23, nam vòng bụng ≥90cm, nữ vòng bụng ≥80cm. 3. Sử dụng rượu bia, thuốc lá làm tăng huyết áp và gia tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch do tăng huyết áp. 4. Ăn nhiều muối, ít rau quả. 5. Ít hoạt động thể lực. 6. Căng thẳng tâm lý. 7. Mắc các bệnh mạn tính như bệnh thận, đái tháo đường, … 8. Tiền sử bệnh trong gia đình: nguy cơ tăng huyết áp gia tăng nếu trong gia đình đã có người bị tăng huyết áp.Chẩn đoán, dự phòng và điều trị bệnh tăng huyết áp Kiểm tra huyết áp thường xuyên là biện pháp quan trọng nhất để phát hiện sớm bệnh tăng huyết áp. Mọi người dân cần thường xuyên kiểm tra huyết áp thông qua khám sức khỏe định kỳ hoặc qua các lần đi khám, kiểm tra sức khỏe tại các cơ sở y tế... Các máy đo huyết áp điện tử cá nhân là một công cụ hiệu quả giúp người đã mắc tăng huyết áp và người có nguy cơ mắc bệnh để thường xuyên kiểm tra tình trạng huyết áp của mình và của các thành viên trong gia đình.Bệnh tăng huyết áp có thể được phòng ngừa hiệu quả và duy trì ở mức lý tưởng 120/80 mmHg nhờ các biện pháp tích cực thay đổi lối sống lành mạnh: 1. Chế độ ăn hợp lý: Giảm ăn mặn (dưới 5g muối/ngày); tăng cường ăn rau xanh, hoa quả tươi; hạn chế thức ăn có nhiều cholesterol và axít béo no; đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng. 2. Duy trì cân nặng lý tưởng với chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18,5 đến 22,9; cố gắng duy trì vòng bụng dưới 90cm ở nam và dưới 80cm ở nữ. Tích cực giảm cân (nếu quá cân). 3. Hạn chế uống rượu, bia; ngừng hoàn toàn việc hút thuốc lá hoặc thuốc lào. 4. Tăng cường hoạt động thể lực ở mức thích hợp: tập thể dục, đi bộ, đi xe đạp hoặc vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 30-60 phút mỗi ngày. 5. Tránh lo âu, căng thẳng thần kinh; cần chú ý đến việc thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý; tránh bị lạnh đột ngột.Người bị bệnh tăng huyết áp cần được khám sàng lọc, phát hiện sớm. Bên cạnh áp dụng các biện pháp tích cực thay đổi lối sống như trên, bệnh nhân cần được theo dõi, quản lý bệnh lâu dài và điều trị theo hướng dẫn của thầy thuốc để giảm bớt các nguy cơ xảy ra biến chứng và để duy trì mức huyết áp hợp lí. Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế Admin |
