Việt có nghĩa là gì

Các từ viết tắt được sử dụng ở khắp mọi nơi, đặc biệt là trong công ty, nhưng ý nghĩa của chúng thường là một bí ẩn đối với những người bên ngoài hoặc mới đến công ty hoặc mới đến một bộ phận cụ thể bên trong đó.

Khi bạn cần biết, Microsoft Search có thể giúp bạn tìm thấy ý nghĩa của các từ viết tắt này. Bạn có thể sử dụng hộp tìm kiếm trong Bing, SharePoint và Office.com hoặc ngăn viết tắt từ trong Word. 

Việt có nghĩa là gì
Tính năng này chỉ dành cho Người đăng ký Office 365 Enterprise.

Sử dụng hộp tìm kiếm trong Bing, SharePoint hoặc Office.com để có được kết quả bao gồm tất cả các ý nghĩa và định nghĩa có liên quan đến bạn và tổ chức của bạn. Trên bất kỳ trang nào trong số này, chỉ cần nhập từ viết tắt và từ khóa về ý nghĩa hoặc định nghĩa trong hộp tìm kiếm. Ví dụ, bạn có thể tìm kiếm chữ viết tắt "FTE" bằng bất kỳ truy vấn nào sau đây:

  • FTE là gì

  • xác định FTE

  • Định nghĩa FTE

  • Bung rộng FTE

  • mở rộng FTE

  • ý nghĩa của FTE

  • Phương tiện FTE

Kết quả hiển thị ý nghĩa chung của "FTE" được dùng trong công việc. Lưu ý rằng truy vấn của bạn phải bao gồm các từ khóa được xác định của từ viết tắt để kích hoạt câu trả lời tương ứng. Truy vấn viết tắt không phân biệt chữ hoa chữ thường. 

Từ viết tắt trong tìm kiếm sẵn dùng cho các ngôn ngữ sau: 

  • Bing    Tiếng Anh (EN), tiếng Tây Ban Nha (t), tiếng Pháp (FR), tiếng ý (CNTT), tiếng Đức (DE) và tiếng Bồ Đào Nha (PT)

  • SharePoint và Office.com:    Tiếng Anh (chỉ ở Hoa Kỳ), với các ngôn ngữ bổ sung sắp tới trong tương lai

Để giúp đáp ứng các thách thức từ viết tắt, Word có thể hiển thị danh sách các từ viết tắt được sử dụng trong tài liệu. 

Để xem danh sách các từ viết tắt được xác định,

  1. Đi tới tham chiếu > từ viết tắt.

  2. Trong ngăn viết tắt từ , hãy tìm các từ viết tắt từ tài liệu của bạn với các định nghĩa của chúng.

    Để xem vị trí đã tìm thấy định nghĩa từ viết tắt, chọn tìm thấy trong một tệp được chia sẻ, được tìm thấy trong email của bạnhoặc do tổ chức của bạn xác định .

Ngăn viết tắt từ có sẵn cho:

  • Word dành cho máy tính để bàn:    Tiếng Anh (EN-US) chỉ vào thời điểm này, với các ngôn ngữ bổ sung sắp tới trong tương lai

  • Word cho web:    Bất kỳ ngôn ngữ nào hiện đang được trình soạn thảo hỗ trợ.

Khi làm việc trong Word cho web, trình soạn thảo sẽ theo dõi các từ viết tắt được xác định khi bạn viết.

Để quản lý các từ viết tắt trong trình soạn thảo,

  1. Trên tab trang đầu, chọn trình soạn thảo.

  2. Trong ngăn trình soạn thảo , bên dưới tinhchỉnh, ghi chú số bên cạnh các từ viết tắt.

  3. Nếu có bất kỳ chữ viết tắt nào được chỉ ra ở đó, hãy bấm vào từ viết tắt để xem chúng trong văn bản của bạn. Word sẽ đưa bạn đến phiên bản đầu tiên của bất kỳ từ viết tắt nào trong tài liệu và chọn nó.

  4. Khi bạn chọn một từ viết tắt trong văn bản, Word cung cấp các định nghĩa có thể có và các tùy chọn khác. Thực hiện một trong những thao tác sau:

    • Để viết định nghĩa của một từ viết tắt, hãy chọn định nghĩa bạn muốn từ danh sách. Word sẽ chèn định nghĩa trong dấu ngoặc đơn theo dấu từ viết tắt. Xác định phiên bản đầu tiên của một từ viết tắt theo cách này là một hành động viết tốt.

    • Để không làm gì và có Word dừng xác định từ viết tắt, hãy chọn bỏ qua.

    • Để di chuyển đến từ viết tắt tiếp theo hoặc trước đó trong văn bản, hãy bấm vào mũi tên phải hoặc trái.

Khi bạn đã xác định hoặc bỏ qua tất cả các từ viết tắt mà trình soạn thảo được ghi lại trong văn bản, bạn sẽ thấy số bên cạnh thay đổi từ viết tắt sang dấu kiểm.

Mẹo: Nếu có nhiều trường hợp của một từ viết tắt, chỉ trình soạn thảo sẽ tô sáng ví dụ đầu tiên.

Định nghĩa từ viết tắt được tách riêng cho từng người từ email và tài liệu mà họ có quyền truy nhập. Người quản trị CNTT cũng có thể thêm danh sách các từ viết tắt và định nghĩa của chúng sẵn dùng đối với toàn bộ tổ chức.

Khi định nghĩa từ viết tắt xuất hiện trong ngăn viết tắt từ, bạn sẽ thấy nguồn dưới đây: tìm thấy trong tệp được chia sẻ, được tìm thấy trong email của bạnhoặc do tổ chức của bạn xác định.

Bạn chỉ có thể nhìn thấy các từ viết tắt và định nghĩa của họ khi bạn có quyền truy nhập vào các tài liệu và email mà các định nghĩa từ viết tắt được tạo ra từ đó.

Chỉ định nghĩa từ viết tắt được hiển thị. Nếu tài liệu của bạn không được hiển thị, bạn có thể không có quyền truy nhập vào tài liệu hoặc email khi định nghĩa từ viết tắt. Cũng có thể là chúng tôi chưa tìm thấy một định nghĩa của các từ viết tắt nhưng quá trình trích xuất từ viết tắt chỉ xảy ra mỗi vài ngày. 

Việt có nghĩa là gì
Phóng to
Năm chữ “Quốc hiệu Đại Cù Việt” trong Đại Việt Sử Ký toàn thư bằng chữ Hán
TTCT - Lưu truyền năm 968 sau khi dẹp loạn 12 sứ quân, Đinh Bộ Lĩnh xưng đế hiệu là Đại Thắng Minh hoàng đế, đặt quốc hiệu là “Đại Cồ Việt” và hai năm sau (970) lấy niên hiệu Thái Bình, sử gọi là Đinh Tiên Hoàng.

Xem lại Đại Việt Sử Ký toàn thư nguyên bản bằng chữ Hán thì quả thật quốc hiệu thời Đinh Tiên Hoàng gồm ba chữ viết từ trên xuống là “ (Đại cù/ cồ (?) Việt)”. Bách khoa toàn thư mở (Wikipedia) giải thích: “Đại” theo nghĩa chữ Hán là lớn, “Cồ ()” trong tiếng Việt cổ cũng là lớn. Đinh Tiên Hoàng muốn ghép hai chữ cả Hán và Việt để khẳng định nước Việt là nước lớn, dù đọc theo ngôn ngữ nào.

Tra hầu hết các loại Hán - Việt từ điển hiện có đều không thấy chữ “cồ” mà chỉ có chữ “cù ()” với 3 nghĩa là “nhìn lấm lét”, “một loại binh khí cổ” và “họ Cù”. Riêng Từ điển Hán - Việt của Đào Duy Anh (cũng như của Nguyễn Văn Khôn), không rõ căn cứ vào đâu(?), lại cho chữ Hán này đọc là “cồ”, không có âm “cù”. Để chắc chắn, tôi tra Từ nguyên, chữ này có hai âm phiên thiết: “kỳ cụ thiết, bình (thanh)” như vậy âm một phải đọc là âm “cù”, hoặc “cửu ngộ thiết, khứ (thanh)” tức âm hai phải đọc là “cố” (như họ Cố), không hề có âm “cồ”!

Thật ra sử sách cũ ngày nay chỉ còn Đại Việt Sử Ký toàn thư gọi là văn bản gốc, nhưng đây cũng không phải là chữ viết gốc thời Đinh Tiên Hoàng mà đã “tam sao thất bản” nhiều lần qua các bản chép tay của Lê Văn Hưu, Ngô Sĩ Liên, sử thần triều Lê... Nhưng lần “thất bản” lớn nhất, theo tôi, là chuyển từ bản chép tay sang khắc mộc bản để in sách từ thời Lê Chính Hòa năm 1697.

Chúng ta đều biết rằng “cồ” là tiếng Việt cổ, như ta nói “con gà cồ” có nghĩa là con gà to lớn và là một ngôn ngữ thuộc hệ Nam Á, khác với tiếng Trung Quốc thuộc hệ ngôn ngữ Hán - Tạng. Còn chữ Việt cổ có thể là “chữ khoa đẩu” hình nòng nọc hoặc “hỏa tự” hình đốm lửa, khác hẳn với chữ Nôm thuộc hệ chữ Hán mới hình thành khi độc lập sau cả ngàn năm Bắc thuộc. Cho nên khi ký âm chữ “cồ” bằng chữ Nôm cũng không nằm ngoài “lục thư” tức sáu cách hình thành chữ Hán...

Tôi cho rằng hai chữ “đại cù” trong Đại Việt Sử Ký toàn thư chính là một chữ Nôm “cồ ”, có cấu tạo hài thanh, gồm chữ “đại ()” nằm trên để mang ý nghĩa “to lớn”, ghép với chữ “cù ()” nằm dưới để láy âm, biến thành âm “cồ”.

Việt có nghĩa là gì
Phóng to

Một trang gia phả của tộc Đinh viết thời Khải Định (1916-1925) bằng chữ Hán có phụ chú quốc ngữ, trong đó phiên âm quốc hiệu là “Đại Cù Việt”

Người xưa khi viết sử bằng chữ Hán, tất nhiên viết dọc từ trên xuống từ phải sang trái và chép bằng tay thì chữ to nhỏ không đều, riêng vẫn có thể thêm những danh từ riêng bằng chữ Nôm vào. Do vậy chữ Nôm “cồ” rất dễ đọc nhầm thành “đại cù”. Khi người thợ đem bản chép tay Đại Việt Sử Ký toàn thư đi khắc trên gỗ để in hàng loạt sách, thấy chữ Nôm “cồ” quá lạ (còn chữ “Việt” thì chữ Nôm viết cũng như chữ Hán), lại có thói quen đọc sử bằng chữ Hán nên cho rằng chắc là hai chữ Hán “đại cù” mà viết quá gần nhau, rồi khắc tách ra thành hai chữ riêng biệt như ngày nay ta thấy, nhưng thật ra chỉ là một chữ Nôm và đọc là “cồ” mà thôi.

Rồi đến các nhà nghiên cứu sau này, khi đọc và dịch Đại Việt Sử Ký toàn thư tất nhiên phải đọc là “Đại Cù Việt ()”, nhưng xét chữ “cù” ở đây rất vô nghĩa(!), nên giải thích rất khiên cưỡng là đọc “cồ” vì là chữ Nôm, “tiếng Việt cổ”.

Nước ta từng có quốc hiệu Vạn Xuân năm 544 nhưng Đinh Tiên Hoàng dùng lại chữ “Việt” là tìm về cội nguồn Lạc Việt (tổ tiên của dân tộc Việt chúng ta), lại thêm chữ “cồ” (tiếng Việt) để muốn giương cao nước Cồ Việt là một nước rộng và có nền văn hóa “lớn” thuần Việt (phi Hoa phi Ấn), thuộc một trong những nền văn minh rực rỡ nhất của nhân loại là văn hóa Đông Sơn (năm 700 TCN - 100) mà đỉnh cao là trống đồng Đông Sơn - trống đồng Ngọc Lũ lan tỏa cả vùng Hoa Nam (Trung Quốc ngày nay); vì theo Hán thư và Cựu Đường thư thì người Lạc Việt từng sinh sống ở Quảng Đông, Quảng Tây, Quý Châu, Hải Nam và cả vùng sông Hán...

Những nguyên nhân trên làm tôi cho rằng đây là lần đầu tiên trong lịch sử VN dựng nước, Đinh Tiên Hoàng đã bắt đầu dùng luôn chữ Nôm để đặt quốc hiệu gồm hai tiếng thuần Việt/chữ Nôm là “CỒ VIÊT ”, chứ không phải ba chữ Hán “Đại Cù/Cồ Việt ”! và chữ “cồ” ở đây là một chữ hài thanh (đủ cả âm lẫn nghĩa), vì chọn quốc hiệu hay tên riêng thì không thể dùng một chữ giả tá mượn âm nhưng vô nghĩa (đối với danh từ riêng đó), như chữ “cù/cồ” được!

Chứng cứ rõ nhất là trong đền vua Đinh Tiên Hoàng lại Hoa Lư, ở Bái đường có bức hoành Chính thống thủy (mở nền chính thống của nước Cồ Việt) và hai câu đối:

Cồ Việt quốc đương Tống Khai Bảo

Hoa Lư đô thị Hán Trường An

Tạm hiểu là:

Nước Cồ Việt cùng thời Khai Bảo (968-976) nước Tống,

Kinh đô Hoa Lư (của Cồ Việt) cũng tựa như Tràng An thời Hán vậy.

Cho thấy rõ ràng quốc hiệu cũng chỉ có hai chữ “Cồ Việt”. Nếu là ba chữ “Đại Cồ Việt” thì tất nhiên câu đối dưới cũng phải có tám chữ. Quốc hiệu là danh từ riêng, lẽ nào không thể viết đầy đủ ba chữ mà phải viết hai chữ, và câu đối đâu bắt buộc phải chỉ viết bảy chữ!

Do giới hạn của trang báo, tôi chỉ nêu vấn đề chứ chưa thể trình bày đầy đủ các vấn đề liên quan, rất mong được nghe thêm ý kiến của các nhà sử học, ngôn ngữ học...

BS NGUYỄN ANH HUY