Đánh giá độ mất nước của bệnh nhân năm 2024
|
Ngoài việc dựa vào màu sắc nước tiểu thì có một cách kiểm tra nhanh dấu hiệu mất nước khác chỉ với 3 giây. Show Mùa hè khi nhiệt độ ngoài trời cao lên, bạn toát mồ hôi nhiều hơn khiến nguy cơ mất nước tăng nếu không được bù nước đầy đủ. Vào những ngày nắng nóng gay gắt, việc giữ đủ nước đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần. Để giúp bạn xác định xem mình có đang uống đủ nước hay không hoặc bạn có cần phải uống thêm nước không thì gần đây trên TikTok xuất hiện trở lại cách kiểm tra khá đơn giản đó là thử nghiệm “véo da” (nhéo da) và đang nhận được rất nhiều sự quan tâm. Véo da hay còn gọi là thử nghiệm độ đàn hồi của da có thực sự giúp bạn kiểm tra xem bạn có bị mất nước hay không? Câu trả lời là CÓ. Theo Tiến sĩ, bác sĩ Karan Rangarajan của Dịch vụ Y tế Quốc gia (Vương quốc Anh): “Khi da bạn càng ngậm nước thì độ đàn hồi sẽ càng cao. Khi nhéo da và thả tay ra sẽ thấy làn da phục hồi lại ngay lập tức. Còn trong trường hợp bị mất nước, làn da sẽ mất tính đàn hồi và phải cần nhiều thời gian hơn mới trở lại trạng thái ban đầu; đồng thời điều này cũng cho thấy khả năng bị lão hóa cao hơn”. Thử nghiệm véo tay giúp kiểm tra mất nước (Ảnh: Internet) Bạn có thể thực hiện ở các vùng da như mu bàn tay hoặc bác sĩ có thể kiểm tra bất kì một vùng cơ thể nào khác và đôi khi thao tác nhéo da có thể kéo dài tới 2 giây hoặc lâu hơn nên không có một tiêu chuẩn khắt khe nào khi thực hiện thử nghiệm này. Mặc dù bài kiểm tra nhéo da này có vẻ là một cách nhanh chóng và không phức tạp để áp dụng nhưng liệu đây có phải là cách tốt nhất để kiểm tra xem bạn có bị mất nước hay không? Dưới đây là một số thông tin mà bạn cần biết. 1. Cơ chế kiểm tra của thử nghiệm véo da là gì? Một làn da kém đàn hồi là khi véo da, nó không trở về trạng thái ban đầu trong 1 - 2 giây và da kém đàn hồi được xem như là một dấu hiệu của tình trạng mất nước. Nên có thể nói rằng thử nghiệm nhéo da là cách kiểm tra đánh giá nhanh xem bệnh nhân có cần bù thêm chất lỏng ngay lập tức không. Đặc biệt là khi không có nhiều thời gian cho việc chờ đợi đánh giá từ kết quả xét nghiệm trong phòng thí nghiệm hay những số liệu trên máy khác. Tuy nhiên thử nghiệm véo da chỉ là một kiểm tra trên mặt lâm sàng khi bác sĩ đánh giá. 2. Có hạn chế nào đối với thử nghiệm véo da không? Theo Health, thử nghiệm này có thể không có hiệu quả trong nhiều trường hợp, kể cả người lớn hay những người đang có tình trạng sức khỏe nhất định. Chẳng hạn khi một người già đi, độ đàn hồi của da sẽ bị giảm, bất kể có bị mất nước hay không và có thể mất tới 20 giây sau khi thực hiện động tác véo da thì da của họ mới trở về trạng thái ban đầu. Ở người cao tuổi độ đàn hồi của da bị giảm nên không hiệu quả để đánh giá tình trạng mất nước theo kết quả của thử nghiệm này (Ảnh: Internet) Hoặc với người bị thiếu máu, rối loạn mô liên kết hoặc người mắc COVID-19 kéo dài bị rối loạn chức năng thần kinh tự trí thì khi thực hiện véo da cũng cho kết quả có độ chính xác thấp. 3. Điểm mấu chốt là gì? Như vậy có thể thấy thử nghiệm véo da thực tế khá an toàn và không gây hại gì khi bạn tự mình thực hiện. Nhưng đây không phải là phương pháp chính xác nhất khi kiểm tra đánh giá dấu hiệu mất nước mà bạn cần quan sát song song các biểu hiện của tình trạng mất nước khác. Theo Chuyên gia dinh dưỡng Kathryn Piper, RDN, LD thì bạn nên theo dõi dấu hiệu mất nước thông qua màu sắc nước tiểu là một cách đánh giá có thể đảm bảo. Nước tiểu bình thường có màu vàng nhạt (vàng rơm) cho thấy bạn uống đủ nước. Còn nước tiểu ngả màu sẫm đẫm cho thấy bạn cần bù thêm nước. Kiểm tra màu sắc nước tiểu là cách kiểm tra kinh điển đánh giá tình trạng mất nước (Ảnh: Internet) Một số dấu hiệu quan trọng khác cho thấy bạn không uống đủ nước bao gồm cảm thấy rất khát nước, khô da, khô miệng, không đổ mồ hôi hoặc đi tiểu với tần suất như bình thường. Bạn có thể bị mất nước vì một số lý do, nhưng thủ phạm chính bao gồm: tiêu chảy, nôn mửa, đổ mồ hôi quá nhiều, đi tiểu quá nhiều, bị sốt hoặc (đơn giản là) không uống đủ nước. Mất nước không cần nhiều: Nếu bạn chỉ mất 1,5% lượng nước trong cơ thể, bạn đã đạt đến đỉnh điểm của tình trạng mất nước và phải bù ngay lập tức. Nhưng các chuyên gia đều thống nhất rằng: Thay vì phân tích xem bạn bị mất nước như thế nào thì bạn nên chủ động bù nước là tốt nhất. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) cũng khuyên rằng, bạn nên uống nước trong bữa ăn và cải thiện hương vị của nước bằng trái cây như dưa chuột, quất hoặc lát chanh hay lá bạc hà để tăng lượng chất lỏng của bạn hấp thụ mỗi ngày. Mất nước là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của tiêu chảy, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Hiểu rõ phân độ mất nước khi bị tiêu chảy sẽ giúp bạn có thêm thông tin để đánh giá tình trạng hiện tại và có cách xử lý phù hợp nhất để phòng ngừa biến chứng. Mất nước là tình trạng lượng nước thoát ra ngoài cơ thể lớn hơn lượng nước được đưa vào, khiến cơ thể bị thiếu nước và các chất điện giải. Nước chiếm khoảng 2/3 trọng lượng cơ thể và phân bố ở tất cả các cơ quan. Chính vì vậy, mất nước trong thời gian dài có thể dẫn đến nhiều biến chứng. Mất nước là biến chứng nghiêm trọng nhất mà bạn cần cảnh giác khi bị tiêu chảy và nôn mửa. Mất nước có nhiều mức độ, ở giai đoạn nhẹ, có thể chỉ cần bù nước thì cơ thể đã hồi phục nhưng ở giai đoạn nặng thì cực kỳ nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng. Những chia sẻ dưới đây của Hello Bacsi sẽ giúp bạn hiểu hơn về phân độ mất nước cũng như các dấu hiệu cụ thể ở từng mức độ để có hướng xử lý phù hợp nhất. Phân độ mất nước và các dấu hiệu cụ thểTình trạng mất nước của cơ thể sẽ được phản ánh thông qua các triệu chứng như mức độ khát nước, tình trạng da, mạch, huyết áp, tần suất đi tiểu, màu sắc nước tiểu và nhiệt độ tay chân. Theo hướng dẫn của Bộ Y tế về chẩn đoán và điều trị tiêu chảy do nhiễm khuẩn, mất nước được phân thành 3 loại chính là mức nước nhẹ (mất nước độ 1), mức nước trung bình (mất nước độ 2) và mức nước nặng (mất nước độ 3). Việc đánh giá phân độ mất nước sẽ tùy thuộc vào các triệu chứng lâm sàng. Cụ thể: Các biểu hiện ban đầu khi bị mất nước thường chỉ thể hiện qua việc khát nước, tần suất đi tiểu và màu sắc nước tiểu. Khi mức độ mất nước tăng lên, các triệu chứng khác sẽ trở nên rõ ràng hơn. Ở mức độ vừa và nặng, cơ thể sẽ “cố gắng” bù đắp việc thiếu hụt chất lỏng bằng cách tăng nhịp tim và làm cho các mạch máu co lại để cố gắng duy trì huyết áp và lưu lượng máu đến các cơ quan quan trọng. Điều trị mất nước khi bị tiêu chảy như thế nào?Khi bị tiêu chảy và nôn mửa, bạn sẽ cần quan sát kỹ các dấu hiệu mất nước để đánh giá phân độ mức nước đang gặp phải. Nếu mất nước ở mức độ nhẹ, hãy cố gắng uống nhiều nước lọc, ăn các thực phẩm loãng, nhiều nước… Với trẻ nhỏ thì cần tiếp tục cho trẻ bú mẹ. Ngoài ra, bạn cũng cần bù nước bằng dung dịch bù nước Oresol sau mỗi lần đi ngoài phân lỏng theo liều lượng sau:
Bên cạnh đó, bổ sung thêm 50ml-100ml/kg thể trọng Oresol sau mỗi 4 giờ. Với những trường hợp mất nước vừa và nặng thì bạn nên đi khám càng sớm càng tốt. Khi đi khám, bác sĩ sẽ đánh giá chính xác về phân độ mất nước và có phương án điều trị phù hợp nhất. Nếu bị mất nước nặng, không uống được, bác sĩ có thể chỉ định bù dịch bằng đường tĩnh mạch. Dung dịch thường được lựa chọn là Ringer lactat. Ngoài ra còn có dung dịch chứa NaCl 0,9%, Glucose 5% với tỷ lệ 1/2:1. Sau khi bù dịch, cứ 1 – 2 tiếng, người bệnh sẽ được đánh giá lại. Nếu tình trạng mất nước không thuyên giảm thì truyền thêm một lần nữa. Nếu người bệnh có thể uống được, bác sĩ có thể cho bù nước bằng dung dịch Oresol 100ml/kg/4 giờ. Làm thế nào để tránh mất nước khi bị tiêu chảy?Tiêu chảy và nôn mửa có thể khiến bạn mất nước rất nhanh. Do đó, để phòng ngừa mất nước, bạn cần bổ sung nhiều chất lỏng cho cơ thể và tìm cách cầm tiêu chảy càng nhanh càng tốt:
Nếu tình trạng tiêu chảy, nôn mửa kéo dài hơn 2 ngày và đi cùng với các triệu chứng như sốt, đau bụng dữ dội, phân có màu đen, đỏ thì tốt nhất nên đi khám để được chẩn đoán và có hướng điều trị phù hợp. |
