Nguyên nhân bị lang beng trên mặt

Bệnh nấm lang ben tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng gây mất thẩm mỹ, tạo cảm giác khó chịu cho người bệnh, đặc biệt khi hoạt động, tăng bài tiết mồ hôi tổn thương trên da có thể ngứa râm ran.

Ảnh minh họa

1. Nguyên nhân gây nấm lang ben

Nấm lang ben xuất hiện phổ biến ở những nước nhiệt đới và cận nhiệt đới. Bệnh do nấm men Malassezia gây ra. Bình thường, loại nấm này sống trên da người và không gây ra bất cứ triệu chứng sức khỏe nghiêm trọng nào. Chỉ khi loại nấm này phát triển quá mức thì cơ thể bắt đầu bị bệnh nấm lang ben. 

Hiện nay, chưa tìm ra nguyên nhân chính xác khiến cho nấm men Malassezia phát triển quá mức và gây bệnh lang ben. Tuy nhiên, một số yếu tố được cho là làm tăng nguy cơ gây bệnh: 

- Môi trường thời tiết có khí hậu nóng ẩm.

- Những người thường xuyên bị đổ mồ hôi: Điển hình là trường hợp mắc chứng tăng tiết mồ hôi.

- Thoa kem dưỡng quá nhiều, quá dày hoặc mặc quần áo quá chật, ẩm khiến da bị bí, ẩm.

- Trường hợp bị suy dinh dưỡng, cơ thể thiếu chất. 

- Bị suy giảm hệ miễn dịch.

- Thanh thiếu niên có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người lớn tuổi. 

2. Triệu chứng nấm lang ben

Triệu chứng điển hình của nấm lang ben là các mảng da đổi màu có thể xuất hiện ở nhiều nơi trên khắp cơ thể, đặc biệt là vùng da mặt, cánh tay, vùng ngực, lưng hoặc cổ với đặc điểm sau: 

- Vùng da bị nấm lang ben thường sáng hơn da xung quanh do giảm sắc tố. Một số trường hợp khác có thể tối hơn da xung quanh do tăng sắc tố da.

- Vùng da bị bệnh có thể mang màu hồng, nâu, đỏ, hoặc rám nắng.

- Da chỗ bệnh bị khô, có thể ngứa và đóng vảy.

- Da bị nấm lang ben có thể hơi nhô lên

- Trong điều kiện thời tiết mát mẻ và độ ẩm thấp thì tình trạng nấm sẽ giảm đi. 

3. Phân biệt với các bệnh ngoài da khác

- Tình trạng bệnh bạch biến rất dễ nhầm lẫn với nấm lang ben. Cần thận trọng phân biệt: Bạch biến không ảnh hưởng đến kết cấu da; Bạch biến thường xảy ra ở các vùng như ngón tay, cổ tay, nách, miệng, mắt hoặc háng. Các vùng da bị bạch biến thường hình thành các mảng đối xứng nhau.

- Ngoài bạch biến, tình trạng phát ban do pityriocation rosea cũng có những triệu chứng khá giống với bệnh nấm lang ben. Điểm khác là những người bị phát ban thường có một mảng da đóng vảy, có màu đỏ sẽ xuất hiện vài ngày hoặc vài tuần trước khi phát ban. 

- Bệnh chàm khô: Tổn thương là các dát màu trắng trên có vảy phấn tập trung thành các đám tổn thương có kích thước từ 1-2cm. Vị trí thường gặp ở mặt, cánh tay, cẳng tay.

4. Phòng tránh nấm lang ben

Để phòng bệnh và ngăn ngừa bệnh có thể tái phát, bệnh nhân nên:

- Tránh sử dụng các sản phẩm gây nhờn da.

- Giảm phơi nắng: tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể gây ra tác hại tồi tệ trên da. Nếu phải đi ra ngoài nắng, hãy sử dụng kem chống nắng, mũ và các thiết bị che chắn

- Không nên mặc quần áo quá bó; quần áo còn ẩm. Nên mặc các loại vải thoáng khí để giảm mồ hôi.

- Vận động thể dục hàng ngày giúp nâng cao sức khỏe .

- Có chế độ sinh hoạt nghỉ ngơi hợp lý. Đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể đặc biệt là các vitamin và kẽm.

Bệnh lang ben là một trong những bệnh da liễu phổ biến. Trong bài viết này, Nhà thuốc An Khang cung cấp đến bạn đọc thông tin về bệnh lang ben cũng như cách điều trị và phòng tránh hiệu quả!

1Lang ben là gì?

Lang ben (Tinea Versicolor hay Pityriasis Versicolor) là bệnh xảy ra khi da nhiễm nấm Pityrosporum ovale (hay còn được gọi là Malassezia furfur) và thường không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của bạn. Nhưng trong trường hợp nghiêm trọng, nấm phát triển để lại những mảng da mất sắc tố, ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

Lang ben có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi hoặc chủng tộc, thường xuất hiện ở tuổi thiếu niên và thanh niên. Lang ben là một trong những bệnh da liễu phổ biến ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới.

Lang ben xuất hiện ở mọi chủng tộc

2Lang ben có ngứa không?

Lang ben rất hay gặp ở Việt Nam vì khí hậu nóng và ẩm của vùng nhiệt đới. Bệnh đôi khi gây ngứa, nhất là khi ra nhiều mồ hôi.

Bệnh nhân lang ben có thể bị ngứa khi đổ nhiều mồ hôi

3 Lang ben có lây không?

Nếu bạn không điều trị kịp thời, bệnh sẽ lây lan khắp cơ thể và dễ lây từ người này qua người khác theo 2 con đường:

• Tiếp xúc da trực tiếp.
• Gián tiếp như chúng ta sử dụng chung quần áo hoặc đồ dùng cá nhân (khăn mặt, khăn tắm, dao cạo râu,...)

Bệnh lang ben làm da bạn trở nên suy yếu khiến người bệnh dễ mắc những bệnh ngoài da khác.

Không chỉ có khả năng lây lan từ người sang người, lang ben còn khiến bệnh nhân dễ mắc các loại bệnh da liễu khác

4Nguyên nhân bệnh lang ben

Vi nấm gây bệnh lang ben Pityrosporum ovale phát triển trên da bình thường, khỏe mạnh. Nhưng có một số yếu tố có thể làm nấm men tăng trưởng quá mức trên da, gây nhiễm trùng như:

• Thời tiết nóng và ẩm ướt.
• Đổ nhiều mồ hôi.
• Da dầu hoặc thoa kem có chất béo lên da.
• Hệ miễn dịch bị suy yếu hoặc tăng tiết cortisol máu.
• Thay đổi nội tiết.
• Yếu tố di truyền.

Bệnh lang ben phát triển khi vi nấm gây bệnh tăng trưởng quá mức

5Triệu chứng lang ben

Nấm Pityrosporum ovale phát triển khiến các vùng da có màu khác với vùng da xung quanh, có thể là những đốm hoặc mảng riêng lẻ. Các dấu hiệu và triệu chứng cụ thể bao gồm:

• Các đốm lạ xuất hiện từ từ trên da và kích thước dần tăng lên.
• Các đốm có màu trắng, hồng, đỏ hoặc nâu và có thể sáng hơn hoặc tối hơn vùng da xung quanh.
• Các đốm không bị rám nắng như phần còn lại của da. Các đốm xuất hiện đậm hơn khi rám nắng.
• Các đốm có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể bạn nhưng thường thấy nhất ở cổ, ngực, lưng và cánh tay của bạn, ít gặp ở vùng dưới như đùi, cẳng chân.
• Các đốm khô, đóng vảy và có thể ngứa hoặc đau, mặc dù trường hợp này hiếm gặp.

Lang ben đặc trưng bởi những đốm lạ khác màu trên da

6Lang ben có chữa được không?

Lang ben là bệnh lành tính, có thể chữa được nhờ sử dụng thuốc bôi hoặc thuốc uống. Liệu pháp điều trị phụ thuộc vào kích thước, vị trí và độ dày của vùng nhiễm nấm.

Thuốc bôi ngoài da thường được kê đơn để điều trị lang ben

7Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

• Tình trạng bệnh không cải thiện sau khi điều trị tại nhà.
• Tình trạng nhiễm nấm xuất hiện lại.
• Các mảng da bệnh lan rộng ở nhiều vùng cơ thể.

Các chẩn đoán/xét nghiệm bệnh

Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh lang ben bằng cách:

• Quan sát biểu hiện lâm sàng.
• Kiểm tra đèn Wood: Bác sĩ sử dụng ánh sáng tia cực tím, nếu bị bệnh lang ben, dùng da đó sẽ có màu màu vàng sáng hoặc vàng huỳnh quang hoặc màu vàng xanh lá cây nhạt.
• Soi trực tiếp vẩy da trong KOH 20% (kali hydroxit) hay xanh methylen: Thấy nhiều sợi nấm có xu hướng vỡ thành các mảnh hình que ngắn trộn lẫn với cụm bào tử hình chùm nho, cho hình ảnh gọi là “thịt trong mì” (spaghetti and meatballs).
• Sinh thiết da: Bác sĩ lấy mẫu da bằng cách cạo một số da và vảy từ khu vực bất thường để soi dưới kính hiển vi. Với trẻ em, bác sĩ có thể bóc tách các tế bào da bằng cách dán chặt băng keo trong vào vùng da bất thường, sau đó lấy ra. Sau đó, mẫu có thể được dán trực tiếp lên một phiến kính để nhìn bằng kính hiển vi.

Hãy tìm đến bác sĩ khi có biểu hiện bệnh lang ben

8Cách điều trị lang ben

Các lựa chọn điều trị bao gồm:

• Thuốc chống nấm tại chỗ để kiểm soát sự phát triển của nấm men. Bôi trực tiếp lên vùng da nhiễm nấm. Chúng có thể ở dạng kem dưỡng da, dầu gội, kem, bọt hoặc xà phòng. Có sẵn các sản phẩm bôi chống nấm không kê đơn có chứa các thành phần như clotrimazole, ketoconazole, miconazole, zinc-pyrithione, selenium sulfide và terbinafine.
• Sử dụng thuốc liên tục trong 1 - 2 tuần. Sự nổi gờ và vảy của các đốm dát sẽ được điều trị khỏi. Tuy nhiên sự thay đổi màu sắc da ở các thương tổn có thể kéo dài vài tháng mới có thể trở lại bình thường.
• Thuốc chống nấm đường uống được sử dụng trong các trường hợp lang ben nghiêm trọng hơn hoặc tái phát hoặc để làm sạch nhiễm trùng nhanh hơn.

Thuốc điều trị lang ben có thể là thuốc ngoài da hoặc thuốc uống

9Lưu ý khi điều trị lang ben

Để giúp bạn kiểm soát bệnh lang ben, bạn có thể:

• Tránh sử dụng các sản phẩm dành cho da dầu.
• Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài, bởi có thể kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm bệnh, và da rám nắng khiến các đốm nổi rõ hơn.
• Thoa kem chống nắng mỗi ngày. Sử dụng công thức phổ rộng, dạng không gây nhờn dính với chỉ số chống nắng tối thiểu (SPF) là 30.
• Dùng dầu gội có thành phần Ketoconazole 2%: Thoa dầu gội lên da ướt, để bọt trong 5 phút rồi xả bằng nước sạch.
• Mặc quần áo rộng rãi, chọn các loại vải thoáng khí để giảm tiết mồ hôi.

Bệnh nhân lang ben cần bảo vệ da bằng kem chống nắng

10Cách phòng ngừa lang ben

Bệnh lang ben hoàn toàn có thể phòng ngừa thông qua các biện pháp sau:

• Tránh môi trường có nhiệt độ quá cao, độ ẩm quá lớn.
• Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời ở cường độ mạnh, đặc biệt vào mùa hè.
• Tránh ra mồ hôi quá mức, khi lao động hay tập luyện gắng sức cần lau mồ hôi khô.
• Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, không dùng chung đồ dùng cá nhân với người khác, đặc biệt với người bệnh bị lang ben, hắc lào. Thường xuyên giặt giũ quần áo, chăn màn.
• Trẻ nhỏ khi tắm cần lau người thật khô rồi mới mặc quần áo.

Giữ vệ sinh cá nhân là một trong những cách phòng ngừa lang ben

Xem thêm:

• Bệnh chàm, nguyên nhân gây bệnh và cách điều trị hiệu quả
• Chữa mề đay bằng liệu pháp dân gian
• Mẹo chữa dị ứng thực phẩm nhanh nhất

Hy vọng qua bài viết này, bạn biết thêm nhiều thông tin về nguyên nhân và cách điều trị lang ben. Nếu bạn thấy bài viết hữu ích hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè cùng đọc nhé!