Xét nghiệm máu trước khi sinh là loại xét nghiệm vô cùng quan trọng và cần thiết mà bất cứ mẹ bầu nào cũng cần phải thực hiện. Kết quả xét nghiệm máu sàng lọc trước sinh giúp đánh giá tương đối đầy đủ về tình trạng sức khỏe của cả mẹ và bé trong thai kỳ.
1. Tầm quan trọng của xét nghiệm máu trước khi sinh
Xét nghiệm máu trước sinh là phương pháp phân tích các hợp chất đặc trưng có bên trong máu của mẹ bầu. Từ đó giúp bác sĩ có thể đánh giá được sức khỏe của thai phụ và thai nhi. Đồng thời giúp sàng lọc những thai nhi có tỷ lệ mắc dị tật bẩm sinh và bất thường nhiễm sắc thể ở thai nhi.
Xét nghiệm máu là biện pháp sàng lọc trước sinh vô cùng an toàn, giúp phát hiện sớm những hội chứng dị tật bẩm sinh ở thai nhi như Edward, Down, dị tật ống thần kinh,… Cụ thể:
– Xét nghiệm máu trong thời gian mang thai để đề phòng trường hợp cần phải truyền máu trong quá trình vượt cạn, nhất là những nhóm máu hiếm. Bên cạnh đó, xét nghiệm máu còn kiểm tra kháng thể với virus Cytomegalo, virus Rubella, hàm lượng sắt, bất thường về hồng cầu, phát hiện những căn bệnh xã hội lây nhiễm như lậu, giang mai, sùi mào gà, HIV hoặc chẩn đoán viêm gan B.
– Xét nghiệm máu Double test, Triple test giúp đánh giá nguy cơ mắc Hội chứng Down, Edward, Patau, dị tật ống thần kinh.
Từ kết quả của xét nghiệm máu, bác sĩ sẽ đánh giá tình hình sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi, cũng như nguy cơ mắc các hội chứng dị tật bẩm sinh để đưa ra phương pháp can thiệp kịp thời. Chẳng hạn như nếu mẹ bầu mắc các bệnh xã hội thì phải cẩn thận trong quá trình sinh nở để tránh lây nhiễm cho bé.
Vì vậy, mẹ bầu cần phải ghi nhớ những mốc khám thai, siêu âm thai định kỳ và xét nghiệm máu để thực hiện sàng lọc trước sinh. Ở lần khám thai đầu tiên, mẹ bầu sẽ được chỉ định làm xét nghiệm máu để kiểm tra một số thông số sức khỏe, các bệnh lý liên quan và kháng thể kháng bệnh. Hai thời điểm quan trọng tiếp theo để thực hiện xét nghiệm máu sàng lọc trước sinh là 12 tuần [xét nghiệm Double test] và 16 tuần [triple test]. Đây là biện pháp giúp phát hiện các bào thai có khả năng bị dị tật bẩm sinh.
Xét nghiệm máu trước khi sinh vô cùng quan trọng đối với cả mẹ và bé
2. Những mẹ bầu nào nên thực hiện xét nghiệm máu sàng lọc trước sinh?
Các bác sĩ khuyến cáo tất cả các mẹ bầu đều nên làm xét nghiệm máu sàng lọc trước sinh. Đặc biệt là những trường hợp sau thì bắt buộc phải thực hiện xét nghiệm này. Cụ thể là :
– Gia đình từng có tiền sử mắc dị tật bẩm sinh.
– Trong quá trình mang thai nhiễm những virus như Rubella, cúm, thủy đậu,…
– Những người phụ nữ mang thai từ 35 tuổi trở lên.
– Thai phụ mắc bệnh tiểu đường và điều trị bằng Insulin.
– Trong quá trình mang thai, mẹ bầu không may dùng những loại thuốc có nguy cơ ảnh hưởng đến em bé trong bụng.
– Mẹ bầu có tiếp xúc với chất phóng xạ với liều lượng cao.
– Thai phụ từng bị sảy thai, sinh non, thai lưu nhiều lần trước đây mà không rõ nguyên nhân.
– Mẹ bầu sử dụng chất kích thích, nhất là thuốc lá trong quá trình mang thai.
– Nghi ngờ thai nhi bị dị tật bẩm sinh qua hình ảnh siêu âm.
Tất cả các mẹ bầu đêu nên thực hiện xét nghiệm máu sàng lọc trước sinh sinh
3. Những xét nghiệm máu trước sinh mẹ bầu nên thực hiện
3.1. Xét nghiệm Double Test
Xét nghiệm sàng lọc trước sinh Double Test được làm khi phụ nữ mang thai từ 11 tuần 1 ngày – 13 tuần ngày. Kết hợp với kết quả siêu âm đo độ mờ da gáy và một số yếu tố khác để đánh giá nguy cơ thai nhi bị dị tật bẩm sinh. Bên cạnh đó, xét nghiệm máu này cũng chẩn đoán mẹ bầu có mắc phải các bệnh như viêm gan B, giang mai, HIV, lậu,… và có nguy cơ lây truyền sang con hay không.
Ngoài ra, bác sĩ cũng xác định được loại máu và yếu tố Rh của mẹ bầu. Yếu tố Rh được sử dụng để kiểm tra độ tương thích của mẹ với thai nhi. Nếu Rh âm tính thì có thể cơ thể của mẹ sẽ tạo kháng thể ảnh hưởng tới thai nhi ở lần mang thai sau.
3.2. Xét nghiệm Triple Test
Xét nghiệm sàng lọc trước sinh Triple Test được thực hiện khi phụ nữ mang thai vào tuần 15 – 20. Xét nghiệm này giúp sàng lọc khả năng mắc dị tật bẩm sinh ở thai nhi và khẳng định lại một lần nữa kết quả của Double Test.
3.3. Xét nghiệm dung nạp đường huyết
Xét nghiệm dung nạp đường huyết giúp phát hiện bệnh tiểu đường thai kỳ. Đây là một dạng bệnh mẹ bầu tạm thời mắc phải trong khoảng thời gian mang thai. Nếu thai phụ mắc phải căn bệnh này, em bé trong bụng có thể có cân nặng vượt hơn so với mức bình thường và mẹ cũng có nguy cơ gặp nhiều biến chứng hơn. Lúc này, mẹ bầu cần phải điều chỉnh lại chế độ dinh dưỡng của mình để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho bản thân và thai nhi.
Với xét nghiệm dung nạp đường Glucose, thai phụ cần phải thực hiện theo đúng quy trình. Đầu tiên, mẹ bầu sẽ uống một cốc nước đường Glucose rồi lấy máu. Sau đó, bác sĩ sẽ kiểm tra lượng đường bên trong máu của người mẹ sau khi uống đường 1 giờ và 2 giờ.
Xét nghiệm dung nạp Glucose giúp phát hiện mẹ bầu có bị tiểu đường thai kỳ hay không
3.4. Xét nghiệm tầm soát tai biến thai sản
Xét nghiệm tầm soát tai biến thai sản giúp đánh giá các chỉ số Albumin, Protein, Acid Uric, Cholesterol và Triglycerid nhằm tầm soát một số tai biến như tiền sản giật, tăng huyết áp, mỡ máu….
Với sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi cũng như tương lai của bé, xét nghiệm máu trước khi sinh là vô cùng quan trọng. Do đó, mẹ bầu không nên bỏ qua và phải thực hiện đầy đủ những xét nghiệm này theo sự chỉ dẫn của bác sĩ.
Hệ thống Y Tế Thu Cúc TCI được các mẹ bầu đánh giá cao về chất lượng dịch vụ Thai sản trọn gói. Đăng ký Thai sản trọn gói tại Thu Cúc TCI, mẹ bầu sẽ được thực hiện đầy đủ các xét nghiệm máu, nước tiểu, sàng lọc trước sinh cần thiết trong suốt cả thai kỳ, được theo dõi sức khỏe và chăm sóc bởi đội ngũ bác sĩ Sản khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, sau khi sinh, mẹ bầu sẽ được nghỉ ngơi trong phòng lưu viện sạch sẽ, và đầy đủ tiện nghi.
Mục đích của xét nghiệm máu khi mang thai là để đánh giá tình trạng sức khỏe mẹ bầu và thai nhi, đồng thời dự đoán các nguy cơ cho thai kỳ và trong cuộc sinh. Trên cơ sở kết quả xét nghiệm máu và kết quả thăm khám nói chung, bác sĩ sản khoa sẽ có hướng can thiệp nhằm hạn chế thấp nhất rủi ro có thể xảy ra.
Các chỉ số xét nghiệm máu khi mang thai giúp chẩn đoán tình trạng sức khỏe của bà bầu và thai nhi
Theo ThS.BS Sao Hiêng – bác sĩ Khoa Phụ sản BVĐK Tâm Anh cho biết: “Xét nghiệm máu khi mang thai để đánh giá tình trạng sức khỏe mẹ bầu và thai nhi, đồng thời dự đoán các nguy cơ cho thai kỳ và trong cuộc sinh. Trên cơ sở kết quả xét nghiệm máu và kết quả thăm khám nói chung, bác sĩ sản khoa sẽ có hướng can thiệp nhằm hạn chế thấp nhất rủi ro có thể xảy ra”.
Thông thường sauh khi nhận biết các dấu hiệu có thai, bà bầu cần làm những xét nghiệm như kiểm tra nhóm máu, yếu tố Rh, huyết đồ, các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho thai nhi. Trong đó:
- Nhóm máu: Xác định nhóm máu [O/ A/ B/ AB] của thai phụ để đề phòng phải truyền máu trong thai kỳ và trong cuộc sinh. Ví dụ điển hình là khi bạn bị chảy máu nhiều [xuất huyết] khi mang thai hoặc sinh.
- Yếu tố Rh: Nếu nhóm máu người mẹ có yếu tố Rh-, trong khi người cha là Rh+ thì thai nhi có thể mang yếu tố Rh+, dẫn đến hệ quả là cơ thể người mẹ sản xuất những chất kháng thể, phá hủy hồng cầu ở thai nhi. Trường hợp này bác sĩ sẽ tiêm Globulin miễn dịch Rh vào cơ thể mẹ nhằm ngăn chặn nguy hiểm cho thai nhi.
- Huyết đồ: Đánh giá hàm lượng sắt trong cơ thể có bị thiếu dẫn đến thiếu máu hay không. Nếu có, mẹ bầu sẽ được chỉ định bổ sung sắt. Ngoài ra, xét nghiệm máu khi mang thai còn phát hiện các bệnh rối loạn tế bào máu [bệnh tế bào hình liềm hoặc thalassaemia] – gây thiếu máu cho cả bà bầu và thai nhi.
- Bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho thai nhi: Kiểm tra mẹ có bị nhiễm virus Rubella, Cytomegalo, viêm gan B, HIV, xoắn khuẩn gây bệnh giang mai… hay không. Từ đó đánh giá mức độ rủi ro cho thai kỳ, đưa ra giải pháp phòng ngừa/ hạn chế tổn thương cho bé khi sinh ra.
- Xét nghiệm Double test là xét nghiệm được chỉ định ở tất cả các thai phụ có thai trong quý đầu [giữa tuần thứ 9 đến hết tuần thứ 13] của thai kỳ. Đặc biệt là bắt buộc làm đối với những thai phụ có tiền sử gia đình có người bị dị tật bẩm sinh, thai phụ trên 35 tuổi, đang sử dụng thuốc hoặc các hóa chất có thể gây hại cho thai, bị bệnh tiểu đường và có sử dụng insulin, bị nhiễm virus trong thời kỳ mang thai, có tiếp xúc với phóng xạ liều cao. Xét nghiệm Double test được thực hiện bằng cách lấy mẫu máu của sản phụ để đánh giá nồng độ freeBeta hCG và PAPP-A [pregnancy asscociated plasma protein-A]. Xét nghiệm này cho phép phát hiện khoảng 95% thai kỳ mắc hội chứng Down.
- Xét nghiệm Triple test: còn gọi là xét nghiệm bộ ba là loại xét nghiệm tầm soát sử dụng máu mẹ để tìm hiểu nguy cơ một số rối loạn bẩm sinh ở thai. Có ba chất được sử dụng trong xét nghiệm này là AFP, hCG và Estriol.
- Xét nghiệm máu tiểu đường thai kỳ: Xét nghiệm máu cho bệnh tiểu đường thai kỳ thường được thực hiện ở tuần 24-28 của thai kỳ. Nếu phụ nữ bị tiểu đường thai kỳ trong lần mang thai trước hoặc có nguy cơ cao mắc bệnh này, bác sĩ có thể đề nghị làm xét nghiệm sớm hơn. Xét nghiệm thường liên quan đến việc dung nạp glucose [GTT], vì vậy trước khi xét nghiệm cần phải nhịn ăn [không ăn hoặc uống] qua đêm. Nếu có lượng đường trong máu cao trong xét nghiệm dung nạp glucose, bạn sẽ được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường thai kỳ.
Nếu bạn bị tiểu đường thai kỳ, điều đó có nghĩa là bạn có thai kỳ có nguy cơ cao và cần được chăm sóc và quản lý đặc biệt. Nếu bệnh tiểu đường không được quản lý cẩn thận, bệnh có thể gây ra vấn đề nghiêm trọng cho thai phụ và em bé. Vì vậy cần đến các bác sĩ chuyên khoa sản giúp đỡ trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường trong thai kỳ.
Bà bầu cần làm xét nghiệm máu trong 3 tháng đầu của thai kỳ. Đây là thời gian lý tưởng, tuy nhiên, nếu vì lý do gì đó mà mẹ bầu chưa làm xét nghiệm máu trong 3 tháng đầu của thai kỳ thì cần tư vấn bác sĩ để có hướng xử lý phù hợp.
Tại cơ sở y tế có khoa xét nghiệm máu dành cho bà bầu. Thông thường, khi đi khám thai định kỳ, bà bầu sẽ được bác sĩ hẹn thời gian và địa điểm làm các xét nghiệm máu.
Quy trình lấy máu, xét nghiệm máu, trả kết quả tại Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh luôn đảm bảo hai tiêu chí: nhanh chóng và chính xác.
Theo PGS.TS.BS Nguyễn Thị Hà – Trưởng khoa Xét nghiệm BVĐK Tâm Anh chia sẻ: “Khoa Xét nghiệm của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh được trang bị các thiết bị lấy mẫu, vận chuyển, bảo quản và phân tích mẫu thế hệ mới nhất của các hãng nổi tiếng của các nước như: Anh, Pháp, Đức, Mỹ, Thụy Sỹ… Đồng thời, áp dụng các phương pháp xét nghiệm cao cấp: sinh học phân tử, giúp đưa ra các kết quả xét nghiệm nhanh và chính xác nhất.”
“Sản phụ nên đi khám thai định kỳ và thực hiện các xét nghiệm kiểm tra sàng lọc theo chỉ định của bác sĩ để theo dõi quản lý sức khỏe của mẹ và bé, đặc biệt là các sàng lọc để tầm soát dị tật sớm cho em bé từ những tháng thai đầu tiên” PGS.TS.BS Nguyễn Thị Hà nói thêm.
Kết quả xét nghiệm được lưu trữ trực tuyến giúp bác sĩ và bệnh nhân dễ dàng truy cập nhưng vẫn đảm bảo tính bảo mật của thông tin. Làm xét nghiệm tại BVĐK Tâm Anh, mẹ bầu luôn yên tâm vì quy trình nhanh gọn, kết quả chính xác, kết hợp chặt chẽ với các khoa, nếu gặp vấn đề bất thường trong thai kỳ, mẹ bầu sẽ được tư vấn và theo dõi thai kỳ với các bác sĩ sản khoa hàng đầu cả nước.
Xem thêm
– Xét nghiệm nước tiểu: Đo lượng protein, albumin, nitrite… trong nước tiểu xem mẹ có mắc bệnh nhiễm trùng đường tiểu, bị bệnh tiểu đường thai kỳ hay không.
– Xét nghiệm sàng lọc di truyền bằng kỹ thuật sinh thiết gai nhau, chọc dò nước ối: Được bác sĩ chỉ định trong trường hợp có hình ảnh siêu âm bất thường, hoặc mẹ lớn tuổi [trên 35], gia đình có tiền sử bệnh di truyền, mẹ từng sinh con bị dị tật bẩm sinh.
- Sinh thiết gai nhau – CVS [tiến hành khi thai ở khoảng tuần 10 – 12]: Phân tích các bất thường nhiễm sắc thể của mẫu tế bào lấy ở màng đệm bao quanh phôi thai, qua đó chẩn đoán sớm một số bệnh di truyền nhiễm sắc thể như hội chứng Down, Edwads…
- Chọc dò nước ối [tiến hành khi thai ở khoảng tuần 15 – 18]: Một lượng nước ối chứa các tế bào từ da của em bé được hút ra để kiểm tra nhằm tầm soát hội chứng Down, dị tật ống thần kinh…
BÌNH MINH